اختلاف بر سر پستهای کلیدی اتحادیه اروپا
محمدامین خرمی/خبرنگار
انتخابات امسال پارلمان اروپا به همان نسبت که قدرت را میان جناحهای مختلف سیاسی در قاره سبز تقسیم کرده، سران کشورهای عضو اتحادیه را نیز برای تعیینتکلیف پستهای کلیدی این نهاد دچار اختلاف کرده است.
طی 4 دههای که از عمر پارلمان اروپا میگذرد، همیشه راستهای میانه و چپهای میانه در ائتلاف با یکدیگر، اکثریت مطلق را در دست داشته و پارلمان را کنترل کردهاند. این بار اما این دو طیف سیاسی مجبورند قدرت را با لیبرالها و سبزها قسمت کنند.
حزب مردم اروپایی که محور فعالیت راستهای میانه در اروپا به شمار میرود همیشه در پارلمان دست بالا داشته و تعیینکننده پستهای کلیدی اتحادیه اروپا ازجمله ریاست کمیسیون اروپا بوده است. در انتخابات امسال، حزب مردم اروپایی با 180کرسی همچنان بیشترین کرسیها را بهدست آورده اما این تعداد کرسی دیگر برای اینکه راستهای میانه مثل گذشته حرف اول و آخر را بزنند، کافی نیست.
نخستین نشانههای اختلاف در مورد تعیینتکلیف پستهای کلیدی اتحادیه اروپا دیروز در نشست سران کشورهای عضو در بروکسل نمایان شد. آنجلا مرکل، صدر اعظم آلمان در سخنانی در مورد گزینههای مناسب پست ریاست کمیسیون اروپا، تمامقد از منفرد وبر، رهبر حزب مردم اروپایی دفاع کرد. وبر آلمانی است، از چهرههای تأثیرگذار در پارلمان اروپا به شمار میرود و رهبری راست میانه را در دست دارد. امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه اما آنقدرها با مرکل همراهی نکرد و ترجیح داد از یک چهره شناخته شده فرانسوی حمایت کند. گزینه مدنظر او میشل بارنیر است که این روزها از سوی اتحادیه اروپا مشغول مذاکره با انگلیسیها بر سر خروج از اتحادیه اروپاست.
دوره پنجساله پارلمان اروپا که به پایان میرسد و انتخابات برگزار میشود، موعد تغییرات در پستهای کلیدی اتحادیه اروپا نیز فرا میرسد. ریاست کمیسیون اروپا، ریاست شورای اروپا، ریاست بانک مرکزی اروپا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پستهایی هستند که در ابتدای هر دوره باید متصدیان آنها مشخص شوند. کمیسیون اروپا نقش قوه مجریه را در اتحادیه اروپا ایفا میکند؛ بنابراین محور فعالیتهای اتحادیه به شمار میرود. اعضا و رئیس کمیسیون را دولتهای ملی در کشورهای عضو تعیین میکنند اما پارلمان اروپا بر سر ترکیب کمیسیون اروپا قدرت وتو دارد؛ بنابراین ترکیب کمیسیون اروپا باید منطبق بر خواسته نمایندگان عضو پارلمان اروپا باشد. سران کشورها در تعیین افراد مسئول دیگر پستها نیز باید جهتگیری سیاسی حاکم بر پارلمان اروپا را درنظر بگیرند.
گزینههای مطرح برای پست کمیسیون اروپا
بسیاری ریاست کمیسیون اروپا را مهمترین پست اتحادیه اروپا میدانند. سران کشورهای عضو، گزینه نهایی برای ریاست را برای تأیید به پارلمان معرفی میکنند. بهطور سنتی، سران کشورها سعی میکنند گزینه انتخابی، انتخاب خود آنها باشد نه گزینه مورد نظر پارلمان تا نشان دهند که نسبت به پارلمان دست بالا دارند.
امسال اما نمایندگان عضو پارلمان اروپا اعلام کردهاند تصمیم دارند در تعیین جانشین «ژان کلود یونکر» که از سال 2014این پست را در اختیار دارد، ایفای نقش جدیتری داشته باشند و همین بر پیچیدگی وضعیت افزوده است. فعلا 4گزینه مطرح برای پست ریاست کمیسیون اروپا وجود دارد:
منفورد وبر
وبر 15سال است که عضو پارلمان اروپاست و رهبری حزب مردم اروپایی که بیشترین کرسیها را در انتخابات امسال به دست آورد، بهعهده دارد. اما او را کمتر کسی خارج از پارلمان اروپا میشناسد. حتی در آلمان بسیاری از مردم او را نمیشناسند و این نقطه ضعف بزرگ اوست. حمایت مرکل از او اما برگ برندهاش محسوب میشود.
فرانس تیمرمانس
تیمرمانس هلندی و معاون ژان کلود یونکر است. او به 6زبان مسلط است. تیمرمانس را به پافشاری برای اجرای قوانین اروپا میشناسند. او تخلف کشورهایی همچون لهستان، مجارستان و رومانی از قوانین اتحادیه را بهشدت دنبال کرده است. تیمرمانس مخالف سیاستهای اقلیمی دونالد ترامپ است. او یکی از گزینههای تصدی پست مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به شمار میرود؛ هرچند رقیب سرسختی به نام جوزف بورل، وزیر خارجه اسپانیا دارد.
مارگارت وستاگر
او دانمارکی است و قصد دارد نخستین رئیس زن در کمیسیون اروپا باشد. وستاگر، وزیر اقتصاد دانمارک بوده است. پیش از این گفته میشد امانوئل مکرون بهدنبال ریاست وستاگر است اما مخالفت وزیر دانمارکی با ادغام آلستوم فرانسه و زیمنس آلمان باعث شد تا مکرون حمایتش را از او متوقف کند. فرانسویها و آلمانیها بهدنبال ادغام این دو شرکت برای مقابله با چین در بازارهای رقابتی جهانی بودند، اما وستاگر این اقدام را مخالف قوانین رقابت در اروپا دانست و با آن مخالفت کرد.
میشل بارنیر
بارنیر بهطور رسمی برای تصدی پست ریاست کمیسیون اروپا اعلام کاندیداتوری نکرده، اما جزو گزینههای جدی است. حضور او در نوک هیأت مذاکرهکننده اروپا با انگلیس در مذاکرات برگزیت باعث شده تا هم مردم اروپا و هم سیاستمداران اروپایی با اندیشههای او بیش از پیش آشنا شوند. او تجربه زیادی در نهادهای اروپایی دارد؛ با این حال، مخالفان بارنیر معتقدند او روابط عمومی خوبی ندارد.