رکوردشکنی افزایش شکاف جنسیت در ایران

محاسبات شاخص شکاف جنسیت در سال2018 نشان می‌دهد ایران در میان 149کشور در رتبه142 قرار گرفته و این یعنی همچنان سیاست‌های تدوین شده برای پرکردن شکاف جنسیت یا اجرا نشده یا اجرای آن کارآمد نبوده است. براساس این محاسبات که برای سیزدهمین دوره توسط مجمع جهانی اقتصاد انجام شده، ایران در 4زیر شاخص بهداشت، آموزش، اقتصاد و سیاست امتیاز0.589 را کسب کرده که از امتیاز 95درصد کشورهای حاضر در این سنجش بدتر است.
به‌گزارش همشهری، هدف از محاسبه شاخص شکاف جنسیت، بررسی توزیع نابرابر قدرت، ثروت و همچنین برخورداری از مزایای جامعه میان زنان و مردان است که دولت‌ها نقش اساسی در از بین‌بردن یا تداوم آن دارند. در این شاخص هرچه امتیاز کشورها به صفر نزدیک‌تر باشد، نمایانگر افزایش نابرابری و هر چه به یک نزدیک شود نشانگر پر شدن شکاف جنسیت و کاهش نابرابری است.

عملکرد جهانی شاخص شکاف جنسیت
بررسی وضعیت 4زیرشاخص اصلی شکاف جنسیت در 149کشور موردسنجش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد 96درصد شکاف در سلامت میان زنان و مردان و 95درصد از شکاف در پیشرفت تحصیلی میان دو جنسیت بسته شده است اما همچنان شکاف بین زنان و مردان در مشارکت اقتصادی و سیاسی به‌صورت گسترده باقی‌مانده و فقط 59درصد از شکاف اقتصادی و 22درصد از شکاف قدرت سیاسی بسته شده است. به‌عبارت‌دیگر، درمجموع 149کشور مورد بررسی، شکاف جنسیت در دو حوزه سلامت و آموزش تا حد زیادی رفع شده اما در حوزه اقتصاد و خصوصا سیاست، برابری میان مردان و زنان به‌شدت نامحقق بوده است. در رده‌بندی جهانی شاخص شکاف جنسیت، به‌ترتیب کشورهای ایسلند، نروژ، سوئد، فنلاند و نیکاراگوئه، رتبه یک تا 5 را به ‌خود اختصاص داده و موفق شده‌اند برابری میان مرد و زن در جامعه را به حداکثر برسانند. در مقابل، کشورهای یمن، پاکستان، عراق، سوریه و چاد به‌ترتیب رتبه‌های 149 تا 145 را کسب کرده و بیشترین نابرابری زن و مرد در جامعه را شاهد بوده‌اند.

وضعیت شاخص شکاف جنسیت در ایران
بررسی‌های مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد شاخص شکاف جنسیت در ایران در سال گذشته میلادی به 0.589 رسیده و از میان 149کشور در رتبه142 جای‌گرفته است. این گزارش نشان می‌دهد در میان 4زیرشاخص موردبررسی در شاخص شکاف جنسیت، ایران در شاخص آموزش بهترین وضعیت را داشته و با امتیاز 0.969 در رتبه 103ایستاده و در زیرشاخص سلامت نیز ایران با امتیاز 0.966 به رتبه127 رسیده است؛ اما در 2زیرشاخص دیگر، یعنی اقتصاد و سیاست وضعیت مساعدی نداشته است. براساس آمارها، امتیاز ایران در زیرشاخص سیاست 0.46 بوده که اختلاف زیادی با صفر یعنی نابرابری مطلق ندارد و در رتبه141 جهانی ایستاده و در زیرشاخص اقتصاد نیز ایران با امتیاز 0.376 در رتبه143 قرار گرفته است.
محاسبات شاخص شکاف جنسیت که از سال2006 توسط مجمع جهانی اقتصاد انجام شده است نشان می‌دهد شکاف جنسیت در ایران در سال‌های 2006 تا 2008 رو به کاهش بوده و امتیاز ایران با افزایش از 0.580 به 0.602 قدری به یک (برابری) نزدیک‌تر شده؛ اما بعد از آن هیچ‌گاه امتیاز ایران به بالاتر از 593 نرسیده است.
بررسی وضعیت رتبه ایران در رده‌بندی شکاف جنسیت از سال2006 تا 2018 نشان می‌دهد، بهترین رتبه ایران در سال2008 کسب شده که از میان 130کشور توانسته است در رتبه116 قرار بگیرد و از 14کشور وضعیت بهتری داشته باشد. براساس آمارها، در سال2018 رتبه ایران در زیرشاخص سلامت رتبه60، در آموزش رتبه92، در اقتصاد 118 و در سیاست 128 بوده که تقریبا با توجه به تعداد کشورهای حاضر در این سنجش نسبت به همه رتبه‌های کسب شده از سال2006 تا 2018 بهتر بوده است.


اهداف سند چشم‌انداز محقق نشد

آمارها نشان می‌دهد ایران در سال2018 از نظر شاخص شکاف جنسیت در میان 25کشور منطقه که موردنظر سند چشم‌انداز1404 بوده‌اند، در رتبه22 قرار گرفته که با اهداف موردنظر این سند مغایرت دارد. از این منظر فقط 4کشور منطقه شامل سوریه، عراق، پاکستان و یمن از رتبه بدتری نسبت به ایران برخوردار بوده‌اند.