پایان فرمانروایی «کیلوگرم بزرگ»!
متخصصان «یکا شناسی» تصمیم گرفتهاند، ثابتهای بینالمللی جدیدی برای جرم، دمای ترمودینامیک و واحد شمارش ذرات تعریف کنند
در زیرزمینی در حومه پاریس، یک سیلندر فلزی کوچک جاخوش کرده است؛ «گراند کا»(کای بزرگ) که حدودا به اندازه یک توپ گلف کوچک است، از حدود 130سال پیش بهعنوان مبنای اندازهگیری واحد کیلوگرم مورد استفاده قرار میگرفت. به گزارش فرانس24 این یکا که مدتها برای سنجش میزان دقیق یک کیلوگرم مورد استفاده قرار میگرفت، حالا طوری بازتعریف شده که به این یکای فیزیکی نیازی نیست.
«گراند کا» یا مقیاس جهانی کیلوگرم از 90درصد پلاتین و 10درصد ایریدوم تشکیل شده است. این وزنه در 3 محفظه تودرتو قرار داده شده تا کمترین تغییر ممکن در آن رخ بدهد. درهای محافظ «گراند کا» هر 40سال یکبار باز میشوند تا این یکا تمیز و کالیبره شود. با همه این احتیاطها، گفته میشود ذرات میکروسکوپی و کوچکی از هوا به درون این یکای اندازهگیری نفوذ کرده و باعث تغییراتی در وزنش شده است. احتمال داده میشود که یکای جهانی وزنی حدود 50میکروگرم از وزنش را از دست داده باشد.
بازتعریف یکاهای جهانی
در گردهمایی که اخیرا با شرکت 60عضو مؤسسه ملی استاندارد و فناوری برپا شد، روی ایجاد چند تعریف جدید از یکاهای بینالمللی تصمیمگیری شد. به جز کیلوگرم، آمپر(یکای شدت جریان)، مول(یکای ذرات ماده) و کلوین (یکای درجه حرارت) تغییر کرده و یک تعریف دقیقتر جایشان را میگیرد. بهکارگیری رسمی این یکاها در جهان ممکن است مدتی طول بکشد.
جرم: در محاسبه میزان دقیق وزن جدید از «ثابت پلانک» استفاده خواهد شد؛ عددی که برمبنای ویژگیهای جهان شکل گرفته و مثل سرعت نور ثابت است.
میزان ماده: مول براساس میزان دقیقتر «ثابت آووگادرو» بازتعریف میشود.
حرارت ترمودینامیک: «کلوین» جدید بر پایه «ثابت بولتزمن» (ثابتی که دما را به انرژی مرتبط میکند) بازتعریف خواهد شد.
شدت جریان: یک آمپر میزان انرژی اولیه موردنیاز برای بارور کردن کوچکترین ذره کائنات خواهد بود.