گزارش
دوپارگی کنگره آمریکا برسرایران
وزرای دولت ترامپ بعد از ساعت‌ها گزارش به کنگره درباره ایران، نتوانستند نمایندگان را متقاعد کنند
جواد نصرتی/خبرنگار
حضور مقامات امنیتی آمریکا در جلسه توجیهی درباره افزایش تنش‌ها با ایران، به جای اینکه فرصتی برای کاخ سفید باشد تا کنگره را همراه خود کند، اختلاف‌نظرها بر سر تقابل نظامی با ایران را تشدید کرد و دمکرات‌ها را مصمم‌تر از پیش کرد تا با سیاست‌های دولت ترامپ در این‌باره مخالفت کنند.
بعد از انتقادهای شدید نمایندگان و سناتورها به بی‌محلی کاخ سفید به کنگره در موضوع پیگیری سیاست‌های خصمانه با ایران، سرانجام دولت برای کنگره جلسه توجیهی برگزار کرد و مایک پمپئو وزیر امورخارجه، پاتریک شاناهان سرپرست وزارت دفاع و ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد کل ارتش پشت درهای بسته شرایط را تشریح کردند. البته این تنها جلسه توجیهی در کنگره نبود و نمایندگان دمکرات مجلس نمایندگان، در اقدامی که نشان از بی‌اعتمادی آنها به توجیهات دولت آمریکا دارد، در همین روز میزبان جان برنان، رئیس سابق سیا و وندی شرمن، معاون سابق وزارت خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده با ایران بودند.
شروع درگیری نظامی آمریکا با هر کشور دیگری نیازمند تأییدیه کنگره است و به همین‌خاطر دولت دونالد ترامپ، برای هر اقدام نظامی در خاورمیانه، به همراهی کنگره نیاز دارد. با وجود این، گزارش‌های رسانه‌های آمریکایی از این جلسه نشان می‌دهد که جلسات توجیهی مقامات ارشد دولتی، تنها تردیدها و شکاف بین اعضای کنگره را بر مسئله تقابل نظامی با ایران بیشتر کرده است.
به گزارش نیویورک تایمز، نمایندگان و سناتورهای دمکرات بعد از جلسات توجیهی به این مسئله اشاره کرده‌اند که مقامات دولتی، نتوانسته آنها را متقاعد کنند که اقدامات کدام طرف، تهران یا واشنگتن، شرایط را چنین پرتنش و نگران‌کننده کرده است. در همین رابطه برخی نمایندگان و سناتورها این‌طور عنوان کرده‌اند که اقدامات دولت ترامپ، واکنش‌های ایران را به همراه داشته است و چیزی که از آن به‌عنوان تهدید هجومی نام برده می‌شود، در واقع نوعی رفتار دفاعی از سوی ایران است. برنان، با شفافیت بیشتری در این‌باره در جلسه توجیهی صحبت کرده و گفته است که ایران می‌خواهد از درگیری دوری کند اما تسلیم ترامپ هم نخواهد شد. شرمن هم در همین جلسه هشدار داده است که رفتار بی‌پروای ترامپ، تنها میانه‌روها را در ایران ضعیف می‌کند.
روایت تحمیلی
نشریه هیل هم در گزارش خود در این‌باره نوشته است که پمپئو و شاناهان تلاش کرده‌اند این روایت را به اعضای کنگره تحمیل کنند که برخلاف اعتقاد برخی اعضای کنگره که اقدامات اخیر آمریکا در خاورمیانه را تنش‌زا می‌دانند، این اقدامات بازدارنده بوده و در واکنش به فعالیت‌های ایران عملی شده‌اند. نیویورک تایمز هم به نقل از برخی منابع خود که در این جلسه شرکت داشته‌اند نوشته است که ژنرال دانفورد به نمایندگان گفته است که از طریق یک واسطه، به سردار قاسم سلیمانی پیغام فرستاده و به او گفته است که درصورت حمله به نیروهای آمریکایی، او را مسئول می‌شناسد.
موضوع مشترکی که برخی از نمایندگان و سناتورهای دمکرات بعد از جلسات توجیهی به آن اشاره کرده‌اند، نبود یک سیاست مشخص و روشن در دولت آمریکا درباره ایران است. کریس مورفیف، سناتور دمکرات از کانکتیکات در این‌باره گفته است: «این جلسه توجیهی فقط درباره تاکتیک بود نه استراتژی.»
همچون هر مسئله دیگری در واشنگتن، تقابل نظامی با ایران هم به‌شدت سیاسی است و در مقابل مخالفت دمکرات‌ها، حمایت جمهوریخواهان کنگره را به همراه داشت. سناتور لیندزی گراهام که یکی از حامیان سرسخت ترامپ در کنگره به شمار می‌رود، بعد از این جلسات توجیهی از دولت ترامپ حمایت کرد و گفت: «ایرانی‌ها، تهدیدات خود را وارد سطح جدید کرده‌اند. این لحظه، برای دولت ترامپ بسیار تعیین‌کننده است و دولت او باید به ایرانی‌ها اعلام کند که کارزار فشار حداکثری تداوم خواهد یافت.»
به گزارش سی‌ان‌ان، برخلاف گراهام و همفکران او، بسیاری از دمکرات‌ها معتقدند شرایطی که امروز در منطقه وجود دارد، مدت‌هاست که در خاورمیانه وجود دارد و اتفاق جدیدی نیفتاده است که آمریکا بخواهد در واکنش به آن به فکر اقدامات نظامی باشد. جان گارامندی نماینده دمکرات از کالیفرنیا برای نمونه به صحبت‌های شاناهان و پمپئو درباره حمایت ایران از حزب‌الله لبنان اشاره کرد و گفت: «اینکه چیز جدیدی نیست و نیازی نیست که یک ناوهواپیمابر به‌خاطر آن به منطقه بفرستیم.»
تکذیب ارتباط ایران با القاعده
یک اتفاق مهم در جلسات توجیهی سه‌شنبه در کنگره، ارائه اطلاعات از سوی دولت به نمایندگان و سناتورها درباره ارتباط ایران و القاعده بود. براساس گزارشی که نشریه دیلی‌بیست در این‌باره منتشر کرده است، یک مقام ارشد دولت آمریکا به اعضای کنگره گفته است که جامعه اطلاعاتی آمریکا هیچ مدرکی از همکاری ایران و القاعده در رویدادهای اخیر ندارد. این یافته می‌تواند درصورتی که تنش‌های ایران و آمریکا وارد مرحله جدیدی شود، نقشی کلیدی و تعیین‌کننده داشته باشد. با توجه به این اعتراف از سوی خود دولت آمریکا، حالا نمایندگان دمکرات می‌توانند این‌طور استدلال کنند که دولت ترامپ نمی‌تواند از قانون «اختیار استفاده از نیروی نظامی» که در سال2001 در کنگره تصویب شده و هدفش مبارزه با القاعده است در شرایط فعلی و به ضرر ایران استفاده کند.
ماه گذشته پمپئو به‌صورت عمومی اعلام کرد که ایران و القاعده با هم در ارتباط هستند؛ «آنها میزبان القاعده بوده‌اند. هیچ تردیدی وجود ندارد که بین ایران و آمریکا ارتباط وجود دارد.»
کنگره، روز سه‌شنبه علاوه بر اعضای دولت ترامپ و اعضای دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین کشورشان، میزبان رکس تیلرسون وزیر خارجه سابق دولت ترامپ هم بوده است. به گزارش سی‌ان‌ان، تیلرسون در جلسه‌ای چند ساعته با اعضای ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به دوران حضورش در دولت ترامپ و روابط با روسیه پرداخته است.
مردم آمریکا، مخالف سیاست‌های ترامپ
نظرسنجی خبرگزاری رویترز نشان می‌دهد دست‌کم 49درصد از مردم در آمریکا با سیاست‌های دولت دونالد ترامپ در قبال ایران موافق نیستند. در این نظرسنجی که نتایج آن دیروز منتشر شد، 31درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که با نحوه برخورد آمریکا با ایران «کاملا مخالف» هستند. 39درصد هم از سیاست‌های ترامپ در برابر ایران حمایت کرده‌اند. نظرسنجی رویترز همچنین نشان می‌دهد 51درصد از آمریکایی‌ها تحت‌تأثیر تنش بی‌سابقه‌ای که میان آمریکا و ایران طی هفته‌های اخیر رخ داده، معتقدند دو طرف طی سال‌های آینده بالاخره با هم درگیر می‌شوند. همزمان 53درصد گفته‌اند که ایران می‌تواند «تهدیدی جدی» برای آمریکا باشد. این میزان سال گذشته حدود 47درصد بود. 58درصد از پاسخ‌دهندگان کره‌شمالی را نیز تهدیدی جدی برای آمریکا دانسته‌اند. 51درصد به‌وجود تهدید از سوی روسیه نیز اشاره کرده‌اند و این کشور را یک تهدید جدی برای آمریکا دانسته‌اند. با این حال، نظرسنجی رویترز نشان می‌دهد که 60درصد از آمریکایی‌ها مخالف حمله پیشدستانه آمریکا علیه ایران هستند. تنها 12درصد پاسخ داده‌اند که با حمله پیشدستانه به ایران موافقند. یک سال پس از خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران، 61درصد از شرکت‌کنندگان درنظرسنجی رویترز همچنان از توافق هستهای حمایت می‌کنند.
در همینه زمینه :