ساخت و بازسازی قاعده دارد

ایمان مهدی زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار

مقتصدان می‌گویند آنقدر پولدار نشده‌ایم که جنس ارزان بخریم. این مثال مصداق نوع پروژه‌سپاری در ایران است که نیاز به اصلاحات اساسی و ساختاری دارد.
بسیار دیده‌ایم کارگران مرمت کار آسفالت که پس از بارندگی به مناسبت‌های مختلف از سفر نوروزی تا بین التعطیلین و تابستانی، مشغول ریختن شن و ماسه آغشته به اندکی قیر در درزها و فرورفتگی‌های جاده‌ها هستند. چرا در قرن بیست‌و‌یکم در کشوری که این‌همه منابع نفتی دارد و از صادرکنندگان قیر مرغوب به‌حساب می‌آید، شاهد چنین جاده‌ها و آسفالتی هستیم؟
 حدود 10سال پیش در سمیناری بین‌المللی در دانشگاه تهران در حوزه قیر و آسفالت شرکت کرده و این سؤالات را پرسیدم. پاسخی یافتم که هنوز متعجبم چرا مسئولان دنبال حل این مسئله نرفتند!
آسفالت پلیمری سال‌هاست در کشورهای توسعه یافته استفاده می‌شود. این محصول ضمانت 15ساله دارد و از ایجاد هرگونه سر‌و‌صدا و آسیب به جلوبندی خودروها جلوگیری می‌کند و با یک برف و باران دچار بریدگی و ترک نمی‌شود. فناوران ایرانی از آن زمان‌ها قادر به تولید و بازسازی کامل خیابان‌ها و جاده‌ها (یک بار برای همیشه) بودند اما خلأ قانونی مانع از رونق این صنعت شده است. طبق قانون همه پروژه‌ها به مناقصه گذاشته می‌شود. پیمانکاری برنده مناقصه می‌شود که پایین‌ترین قیمت را ارائه دهد و به‌طور مسلم برای پایین آوردن هزینه و رسیدن به سود، کیفیتی در خور همان قیمت پایین ارائه می‌دهند و هر چند‌ماه یک‌بار با ردیف‌های متمم در بودجه به مرمت می‌پردازند و این چنین است که شرکت‌های آسفالت‌کار سال‌هاست با شهرداری‌ها و راهداری‌ها قرارداد می‌بندند و روزبه‌روز از کیفیت کار کاسته می‌شود و البته همین متمم بودجه‌ها برای تعمیرات سالانه، سود جالب توجهی روانه حساب پیمانکاران و لابی‌گران برنده بودنشان می‌کند که ظرف 5سال به اندازه و حتی بیش از آسفالت پلیمری بی‌دردسر، هزینه روی دست می‌گذارد.