محمدصادق فرهادی‌نیا/ عضو گروه تخصصی گربه‌سانان اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت
تابستان امسال در منطقه‌ای در شمال خراسان، طی 2ماه، حدود 50بار تصاویر یک خانواده پلنگ سر یک چشمه توسط دوربین‌های خودکار تله‌ای ثبت شدند. این خانواده به‌طور استثنا 3 توله داشتند، برخلاف سایر پلنگ‌ها که عموما یک یا دو توله دارند. آنها سراغ هیچ یک از چشمه‌های دیگر نمی‌رفتند. در واقع 2 ماه اطراف آن چشمه ساکن شده بودند که احتمالا ناشی از عوامل ذیل است:
1- توله‌پلنگ‌‌ها در ماه‌های اول خیلی نمی‌توانند مانند بالغ‌ها سریع و چابک جابه‌جا شوند و به‌همین‌خاطر مادر در یک محدوده کوچک آنها را نگه می‌دارد.
2- مادر از ترس بقیه پلنگ‌ها تولهها را زیاد جابه‌جا نمی‌‌کند، چون پلنگ‌های دیگر ممکن است تولهها را بکشند تا مادر دوباره آماده جفتگیری شده و توله‌‌های خود را به‌دنیا بیاورد.
3- معمولا مادرها در اطراف یک نقطه که شانس شکار آن بالا باشد، تمرکز می‌کنند. در تابستان، چنین نقاطی معمولا اطراف چشمه‌هاست.
وجود یک چشمه حتی کوچک، نه فقط باعث تأمین آب برای جانور می‌شود بلکه با تأمین امنیت و فرصت‌‌های بهتر برای شکارکردن آن نیز به‌صورت غیرمستقیم گره خورده است.
تابستان امسال بسیاری از چشمه‌های ارتفاعات، خشک خواهند شد. این می‌تواند تأثیر چشمگیری بر بقای جانورانی مانند پلنگ و یوز داشته باشد. درکنار اطمینان از وجود چشمه‌ها، تعدد آنها در نقاط مختلف یک منطقه نیز اهمیت دارد، چون اگر همه جانوران سر یک چشمه جمع شوند، می‌تواند دوباره باعث ایجاد رقابت به نفع بزرگ‌ترها و غالب‌ها شود.
تأمین آب، امروز بزرگ‌ترین مشارکت عموم مردم در حفاظت از طبیعت است. طی سال‌های مختلف، با کمپین‌های مختلف دوستداران و علاقه‌‌مندان، مبالغ زیادی جمع شده است تا به تأمین آب برای مناطق خشک کشور بتوان کمک کرد. ولی همه این تلاش‌‌ها به زحمت 30درصد مناطق حفاظت‌شده خشک کشور را فرامی‌گیرد و این فرصت بی‌نظیری است تا عموم مردم برای حفظ حیات وحش ایران مشارکت کنند.
برای تابستان خشک امسال باید زودتر دست به‌کار شد، حتی یک کیسه سیمان 10 هزار تومانی یا یک بار ماسه، می‌تواند تأثیر مستقیم در بقای جانوران داشته باشد. گروه‌های مختلفی در مناطق مختلف کشور، درحال گردآوری منابع برای تأمین آب هستند یا مناطقی را می‌شناسند که نیاز به کمک دارند. اگر هر یک، یکی از این مناطق را پیدا کرده و کمک کنیم، می‌توانیم اثر جدی بگذاریم. اگر نگران این خانواده پلنگ و سایر خانواده‌های پلنگ‌ها برای تابستان آتی هستید، می‌توانید برای بهسازی چشمه‌ها مشارکت کنید.
(مهر)