گزارش
تحرکات جدید سعودی‌ها در منطقه
همزمان با دعوت ملک‌سلمان از کشورهای عربی برای حضور در نشست مکه عادل الجبیر مواضع تندی علیه ایران گرفت
تحولات اخیر خلیج‌فارس، از حادثه بندر فجیره امارات گرفته تا حمله پهپادی جنبش انصارالله به خطوط نفتی شرق به غرب سعودی، آمریکا و متحدان منطقه‌ای این کشور را طی چند روز گذشته در موضع انفعال قرار داد؛ انفعالی که سرانجام با تماس شبانه مایک پمپئو با ولیعهد عربستان خاتمه یافت؛ به فاصله اندکی بعد از این تماس، دیوان پادشاهی سعودی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد ملک‌سلمان از سران کشورهای عربی برای حضور در2 نشست فـــــوری خلیج‌فارس و جهان عرب در مکه دعوت کرده است. این دو نشست قرار است در تاریخ 9خرداد با هدف بررسی تبعات حوادث خلیج‌فارس (امارات و عربستان) برای امنیت منطقه برگزار شود. این در حالی است که براساس برنامه زمانبندی از پیش تعیین شده، نشست کشورهای اسلامی نیز در تاریخ 10خرداد در عربستان برگزار خواهد شد. شبکه الجزیره این دو نشست را، نخستین واکنش رسمی عربستان به حوادث خلیج‌فارس ارزیابی کرده است. همزمان با این تحولات، عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجی سعودی نیز با برگزاری نشست خبری در ریاض، مواضع بسیار تندی را علیه تهران اتخاذ کرد. الجبیر با تکرار ادعاهای همیشگی خود گفت: ایران امنیت و ثبات منطقه را به مرز نابودی کشانده و جامعه جهانی باید مسئولیت خود در قبال این وضعیت را بپذیرد.
روزنامه العربی الجدید در این زمینه نوشت: افزایش تنش‌های لفظی میان مقامات تهران و ریاض درحالی صورت می‌گیرد که تهدید نظامی انصارالله علیه عربستان به بالاترین سطح خود طی 5سال گذشته رسیده است؛ تهدیدی که عملا شریان نفت سعودی را هدف قرار داده است.
نکته قابل توجه اما در این میان، موضع آمریکاست؛ به‌گونه‌ای که همزمان با تشدید تنش‌های منطقه، اصرار دولت ترامپ برای مذاکره با تهران افزایش می‌یابد. علی مراد، تحلیلگر لبنانی در این زمینه نوشت: تحرکات همزمان عربستان، امارات و اسرائیل (از برگزاری نشست فوری مکه تا از سرگیری حملات موشکی به دمشق) نشان می‌دهد احتمال مواجهه نظامی میان ایران و آمریکا کاهش یافته است. بر این اساس محور یادشده تلاش می‌کند تا امکان افزایش تنش‌های نظامی را از طریق روش‌های دیگری در منطقه دنبال کند.
موضع کشورهای عربی در تحولات خلیج‌فارس چه بوده است؟
فراخوان عربی ملک‌سلمان، بار دیگر توجه رسانه‌ها را به نقش کشورهای عربی در معادلات منطقه جلب کرد؛ نقشی که در سایه سکوت و انفعال مطلق این کشورها عموما به حاشیه رفته است. عربستان سعودی طی دهه‌های گذشته همواره از حمایت متحدان سنتی برخوردار بود که از مواضع این کشور در قبال بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی پشتیبانی می‌کردند؛ از مراکش گرفته تا مصر، اردن و البته کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس. (عمان، امارات، قطر، بحرین و کویت) حالا اما در سایه چرخش‌های اساسی سیاست خارجی عربستان در عصر محمد بن‌سلمان، به‌نظر می‌رسد ریاض بخش قابل‌توجهی از این پشتوانه منطقه‌ای را از دست داده است.
روزنامه العربی الجدید هفته قبل در گزارشی با اشاره به تحولات نظامی در خلیج‌فارس نوشت: برخلاف انتظارات، به غیر از مصر، امارات و بحرین، هیچ‌یک از کشورهای عربی، موضع قابل توجه و چشمگیری در حمایت از ریاض علیه ایران و متحدانش اتخاذ نکرده است. این در حالی است که اردن، مراکش، کویت، عمان یا سایر متحدان سنتی سعودی در آفریقا، تا‌کنون صرفا به صدور بیانیه‌هایی بسنده کرده‌اند که در آنها نسبت به تحولات جاری منطقه ابراز نگرانی شده است. از سوی دیگر و در نتیجه سیاست‌های ولیعهد سعودی، قطر نیز به یکی از مهم‌ترین مخالفان منطقه‌ای ریاض تبدیل شده است. حال باید منتظر ماند و دید آیا فراخوان سعودی، تغییری در این وضعیت ایجاد خواهد کرد یا نه؟
در همینه زمینه :
