مترجمان جوان هدف هستند

مرتضی کاردر/ خبرنگار

علی‌اصغر محمدخانی در سال‌های گذشته منشأ اتفاقات فرهنگی بسیاری بوده است. ردپای او را در بسیاری از اتفاقات فرهنگی یکی، دو دهه گذشته می‌توان دید؛ ازجمله مجله‌های کتاب‌ماه که هنوز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر می‌شود و نشست‌های موسوم به کتاب‌ماه ادبیات و فلسفه که زمانی در خانه کتاب برگزار می‌شد و حالا سال‌هاست که به مرکز فرهنگی شهر کتاب منتقل شده است و یکی از اتفاق‌های ثابت فرهنگی است که مخاطبان بسیار دارد. علاوه بر این، مرکز فرهنگی شهر کتاب اکنون 3 جایزه برگزار می‌کند؛ جایزه دکتر رضا داوری‌اردکانی، جایزه دکتر فتح‌الله مجتبایی و جایزه زنده‌یاد ابوالحسن نجفی که امروز دومین دوره آن برگزار می‌شود. گفت‌و‌گوی کوتاهی با علی‌اصغر محمدخانی درباره جایزه‌های شهرکتاب و جایزه نجفی انجام داده‌ایم. ناگفته نماند که محمدخانی تازه از سلسله‌ رونمایی‌های مثنوی معنوی به تصحیح استاد محمدعلی موحد فارغ شده است.

چرا هیأت داوران جایزه همه ترجمه‌های منتشر شده در سال95 را بررسی نکرده و تنها 100 اثر رسیده به دبیرخانه جایزه را بررسی کرده است؟

چنین امکانی برای ما وجود ندارد. تعداد کارهای منتشر شده خیلی زیاد است و این کار نیاز به دبیرخانه دائمی و بودجه زیادی دارد. بررسی همه آثار در حقیقت وظیفه جایزه کتاب سال است. الان همه داوران به شکل افتخاری با ما همکاری می‌کنند و ما در همه جایزه‌ها فقط می‌توانیم آثار رسیده را بررسی ‌کنیم.

هیأت داوران امسال چه کسانی هستند؟

دکتر ضیاء موحد، دکتر حسین معصومی همدانی، موسی اسوار و خانم‌ها مهستی بحرینی، مژده دقیقی و من هم دبیر هیأت داوران جایزه هستم.

در زبان‌‌هایی که اعضای هیأت داوران در آن تخصصی ندارند آثار را چگونه بررسی کرده‌اید؟

در حوزه‌های تخصصی مترجمانی به ما اضافه می‌شوند، مثلاً در زبان آلمانی یا فرانسه مترجمان دیگری به هیأت داوران اضافه شده‌اند و ترجمه‌ها را بررسی کرده‌اند.

جز رضا رضایی، بقیه نامزدها از مترجمان جوان هستند. به‌نظر می‌رسد که هیأت داوران در انتخاب‌ها بیشتر مترجمان جوان را مدنظر قرار داده‌ است؟

بله، در حقیقت هدف جایزه بیشتر معرفی مترجمان جوان است تا کارهایشان بیشتر دیده شود و مورد توجه قرار بگیرد.

پس تکلیف مترجمان باسابقه چه می‌شود؟

برای مترجمان باسابقه‌تر برنامه دیگری داریم. شاید از سال آینده بخشی به جایزه اضافه شود که هر سال از یک مترجم پیشکسوت برای کارنامه‌اش تجلیل کنیم.

ابوالحسن نجفی به دقت در ترجمه و درستی زبان فارسی مشهور بود. آیا این معیارها در انتخاب برگزیدگان لحاظ شده است؟

یکی از مولفه‌های اصلی انتخاب درست اثر برای ترجمه است. ترجمه اثری که اهمیت داشته باشد و به نیاز جامعه فرهنگی پاسخ بدهد. ممکن است خیلی‌ از مترجمان داستان‌هایی از نویسنده‌‌های معمولی ترجمه کنند یا داستان‌‌هایی را ترجمه کنند که پیش از این به فارسی ترجمه شده است. معرفی یک نویسنده شاخص از ادبیات کشورهای دیگر یکی از ملاک‌های ماست اما معیار اصلی فارسی‌نویسی است،یعنی هم مسئله امانت و درستی ترجمه و هم سلامت ترجمه به زبان فارسی، نکته‌هایی که همانطور که گفتید یکی از ویژگی‌های ابوالحسن نجفی بود.

مبلغ نقدی جایزه چقدر است؟

5سکه طلا به اضافه نشان طلایی ابوالحسن نجفی.

با جایزه ابوالحسن نجفی تعداد جایزه‌هایی که شما برگزار می‌کنید به 3 جایزه رسید. آیا جایزه دیگری هم به این جایزه‌ها اضافه می‌شود؟

تا‌کنون 7 دوره از جایزه استاد مجتبایی که به بهترین پایان‌نامه در حوزه ادبیات فارسی و ادیان و عرفان تعلق می‌گیرد برگزار شده و 3دوره از جایزه‌ دکتر رضا داوری که به بهترین پایان‌نامه حوزه فلسفه اعطا می‌شود. امروز هم دومین دوره جایزه ابوالحسن نجفی برگزار می‌شود. صحبت‌هایی هم انجام شده است برای جایزه دکتر محمدعلی موحد که به بهترین پژوهش در حوزه تاریخ فرهنگ و آذربایجان تعلق بگیرد

پنج به اضافه یک

«خریدن لنین» گزیده داستان نوشته توبیاس ولف، میروسلاو پنکوف و... با ترجمه امیرمهدی حقیقت، «بیسواد و فرقی نمی‌کند» نوشته آگاتا کریستوف با ترجمه اصغر نوری، «مارش رادتسکی» نوشته یوزف روت با ترجمه محمد همتی، «شب‌های وحشی» نوشته جویس کارول اوتس با ترجمه فرزانه دوستی، «آس و پاس در پاریس و لندن» نوشته جورج اورول با ترجمه بهمن دارالشفایی و «سایلاس مارنر» نوشته جورج الیوت با ترجمه رضا رضایی 6 اثری‌ هستند که به‌عنوان نامزدهای دومین جایزه ابوالحسن نجفی انتخاب شده‌اند. از میان نامزدها تنها رضا رضایی است که جزو مترجمان باسابقه ادبیات محسوب می‌شود. 5مترجم دیگر از مترجمان جوانی هستند که در دهه گذشته در ادبیات ما فعال بوده‌اند.