رکوردشکنی مترو در روزهای نمایشگاه

سید محمد فخار/ خبر‌نگار
با وجود 20ساله شدن حمل‌ونقل زیرزمینی تهران، هنوز این سامانه ترددی در رویدادهای سالانه با استقبال میلیونی مواجه می‌شود. در این شرایط اگر 2هزار واگن جدید وارد این ناوگان شود، می‌توان امید داشت که بخش قابل توجهی از ترددهای روزمینی و به‌تبع آن ترافیک و آلودگی هوای تهران کاسته شود.

هم‌اکنون 1360واگن در متروی تهران تردد می‌کنند که با این واگن‌ها روزانه حدود 2میلیون سفر مترو انجام می‌شود. حال اگر 2هزار واگن جدید به مترو تزریق شود، بی‌شک ترددهای روزانه با مترو از مرز 7میلیون سفر می‌گذرد و این یعنی مترو به سهم 35درصدی که باید طبق برنامه جامع حمل‌ونقل تا سال 1402 به آن برسد، دست خواهد یافت. این هدفگذاری فعلی شهرداری تهران است تا به‌رغم شرایط مالی نامساعد بتواند بار ترافیکی سنگین شهر را سبک کند و در سایه آن آلاینده‌های جوی ناشی از وسایل نقلیه را بکاهد. از طرفی ایده‌های نو نیز کمک‌کننده به پایتخت بوده و هست. پس از اجرای وسیع سه‌شنبه‌های بدون خودرو که شخص شهردار تهران و دلسوزان محیط‌زیست هر هفته آن را رونقی خاص بخشیده‌اند، در هفته نخست اردیبهشت خبری جالب توجه مطرح شد.

نمایشگاه بدون خودرو
هر سال یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور در اردیبهشت‌ماه با عنوان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود و مهم‌ترین ماه برای کتابخوان‌هاست؛ چراکه فرصتی کم‌نظیر در قالب بزرگ‌ترین گردهمایی کتابخوان‌ها و ناشران ایرانی و خارجی شکل می‌گیرد. امسال نیز نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 4 تا 14اردیبهشت در مصلای امام‌خمینی(ره) برپاشد. اگرچه نمایشگاه کتاب تهران امسال زودتر از سال‌های دیگر برگزار شد اما متروی تهران همانند سال‌های گذشته از روزهای آغازین با افزایش ظرفیت خود تلاش کرد تا بهترین خدمات‌رسانی را به بازدیدکنندگان ارائه دهد. از طرفی به‌علت وقوع این رویداد فرهنگی در مرکز شهر، بیم ترافیک و قفل شدن معابر می‌رفت اما ایده‌ای نو برای مقابله با آن مطرح شد؛ نمایشگاه بدون خودرو. قرارگیری مصلای تهران در منطقه زوج و فرد و نزدیک به محدوده طرح ترافیک موجب شد بسیاری از مخاطبان و ناشران نتوانند با خودروی شخصی به محل نمایشگاه بیایند اما وجود 2ایستگاه مترو در شمال و جنوب نمایشگاه ایده‌ای مؤثر برای تردد مخاطبان با وسایل حمل‌ونقل عمومی بود. به این ترتیب در زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت98 مترو مسیر رسیدن به کتاب را آسان کرد. براساس آخرین آمار از ابتدای برپایی نمایشگاه کتاب تهران یعنی 4اردیبهشت تا پایان 14اردیبهشت از طریق 2ایستگاه مصلای امام خمینی و شهیدبهشتی یک‌میلیون و 590هزار سفر انجام شد. این عدد را با 2میلیون سفر روزانه مترو در کل 115ایستگاه متروی تهران مقایسه کنید تا مشخص شود طی 11روز به اندازه 80درصد کل مسافران روزانه مترو، در این 2ایستگاه تردد داشته‌اند.

مدیریت سرفاصله‌ها و اعزام‌ها
در پی افزایش تقاضای سفر در طول ایام برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، به‌دلیل دسترسی به محل برگزاری نمایشگاه، از طریق 2ایستگاه شهیدبهشتی و مصلای امام خمینی در خطوط یک و 3 مترو به‌منظور رفاه حال مسافران جدول زمانبندی ویژه برای این ایام اجرا شد. فرنوش نوبخت مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران در این‌باره به همشهری می‌گوید: در ایام برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب در روزهای عادی یعنی شنبه تا چهارشنبه تعداد قطارهای فعال افزایش یافت و فاصله حرکت قطارها به 4دقیقه رسید. این درحالی اجرا شد که تعداد کل حرکت‌های مسافری از 386حرکت به 400حرکت مسافری رسید. همچنین در جدول زمانبندی روزهای پنجشنبه ایام برگزاری نمایشگاه کتاب تعداد کل حرکت‌های مسافری از 350حرکت به 370حرکت مسافری رسید و با کاهش فاصله حرکت قطارها از 7 به 5دقیقه شاهد افزایش تعداد قطارهای فعال از 22رام به 27رام بودیم. بدین‌ترتیب تعداد کل حرکت‌های مسافری در روزهای جمعه نیز از 260حرکت به 330حرکت مسافری رسید. نوبخت با اشاره به اینکه به‌منظور خدمات‌رسانی هرچه بهتر به بازدیدکنندگان این نمایشگاه در مجموع تعداد 278حرکت مسافری بیشتر، نسبت به حالت عادی ترافیک خط یک اعزام شد، گفت: جهت روانسازی‌ خط ناشی از ازدحام مسافر در طول مسیر و جلوگیری از توقف بیش از حد قطار در ایستگاه‌ها و با پایش موقعیت قطارها و رویت همزمان تصاویر DVR ایستگاه‌های مصلای امام‌خمینی و شهیدبهشتی با اطلاع‌رسانی قبلی توسط راهبران و پرسنل اتاق کنترل ایستگاه‌ها، دستور عدم‌توقف به تعدادی از قطارها در ایستگاه‌های خاص که دارای بار مسافری نسبتا کم بوده و ایستگاه تقاطعی نبودند داده شد.

مکث

4200حرکت مترویی
براساس جدول زمانبندی اعزام قطارها در ایام نمایشگاه طی 11روز 4هزار و 200حرکت مسافری انجام شد. در طول ایام برگزاری نمایشگاه، کارکنان مرکز کنترل ترافیک خط‌یک با حداکثر توان و به‌صورت آماده‌باش مشغول پایش و رصد قطارها جهت جلوگیری از ازدحام مسافری ایستگاه‌ها از طریق تصاویر DVR و نرم‌افزارهای کنترلی بودند و در تماس مداوم با پرسنل امور ایستگاه‌های خط‌یک جهت دریافت آخرین وضعیت میدانی از مسافران بوده و همچنین برای پیش‌بینی شرایط ویژه، مراکز کنترل فرمان پشتیبان شهیدبهشتی و دروازه دولت به‌صورت فعال درآمده و پرسنل مرکز فرمان در آنجا مستقر و مشغول انجام فعالیت بودند.