اصفهان در آرزوی موزه صنایع دستی

عاطفه علیان|  اصفهان- خبرنگار:


اصفهان دومین جهان شهر خلاق صنایع دستی است و با 196 رشته صنایع دستی، حرف اول را در ایران می‌زند، اما هنوز موزه صنایع دستی ندارد. با این‌که در دولت نهم معاونت صنایع دستی به شهر اصفهان منتقل شد و وعده و وعیدها برای ایجاد موزه صنایع دستی به هنرمندان داده شد تاکنون هیچ‌گاه این وعده محقق نشده است. حالا با جان گرفتن دوباره شایعات برای ایجاد موزه صنایع دستی اصفهان و در این تنگنای بودجه سازمان میراث فرهنگی، اگر دست یاری پیدا شود تا مکانی با زیرساخت‌ها و ظرفیت موزه شدن را فراهم کند، بعد از سال‌ها موزه صنایع دستی کلید می‌خورد.


هنرمندان اصفهانی در انتظار موزه صنایع دستی

دالان‌ها و کوچه‌های مشرف به میدان نقش جهان و بازار قیصریه پر از مغازه‌هایی است که صنایع دستی ساخت هنرمندان این شهر را به نمایش می‌گذارد. میناکاری، قلم‌زنی، فیروزه‌کوبی، طلاکوبی روی فولاد، نقره‌سازی، نگارگری، ملیله‌سازی، زربافی، گلابتون‌دوزی و زنجیره‌بافی بخش‌هایی از 196 رشته صنایع دستی موجود در اصفهان است. در بخش‌های مختلف بازار سنتی میدان نقش جهان می‌توان ایستاد و ساعت‌ها شاهد تولید صنایع دستی توسط هنرمندان شهر شد. 40 هزار هنرمندی که سال‌ها است چشم به راه موزه‌ای هستند تا آثارشان در مکانی مشخص در معرض دید گردشگران قرار گیرد. آن وقت است که دیگر گردشگران خارجی، صنایع دستی اصفهان را تنها در پارچه قلم‌کار، خاتم‌کاری، قلم‌زنی، میناکاری و فیروزه‌کوبی نمی‌شناسند و دیگر صنایع دستی اصفهان را به عنوان سوغات می‌خرند و با خودشان به کشورهایشان می‌برند.


گزینه‌های روی میز برای موزه

کارخانه ریسباف، موزه تاریخ طبیعی و بانک ملی میدان نقش جهان گزینه‌های روی میز برای تبدیل شدن به موزه صنایع دستی هستند که ارگان‌ها و نهادهای مختلف بر سر آن اختلاف دارند. از سوی دیگر، اما نیاز به موزه صنایع دستی باعث شده است که ایجاد این مرکز هدف اصلی باشد و اختلافات بر سر مکان چندان به چشم نیاید.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تاکید بر انتخاب اصفهان به عنوان دومین جهان شهر صنایع دستی می‌گوید: اصفهان عضو عالی‌ترین مرجع حوزه صنایع دستی جهانی است و بیش از یک‌سوم صنایع دستی جهان را دارد. به همین دلیل، در آخرین جلسه شورای دبیرخانه صنایع دستی و با توجه به ظرفیت اصفهان در حوزه صنایع دستی و هنرمندان ارزشمند اصفهانی، راه‌اندازی موزه صنایع دستی را در اولویت برنامه‌های امسال قرار داده‌ایم.

«فریدون اللهیاری» با اشاره به این‌که با راه‌اندازی موزه صنایع دستی آثار فاخر و ارزشمند هنرمندان شاخص دیار نصف جهان در معرض دید جهانیان قرار می‌گیرد ادامه می‌دهد: زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های مکان موزه مهم است. اگر مراحل نهایی کارخانه ریسباف تکمیل شود، گزینه مناسبی برای تحقق موزه صنایع دستی است. 

از سوی دیگر، موزه تاریخ طبیعی با همکاری و مساعدت شهرداری شهر اصفهان و با توجه به آن‌که از بخش خصوصی خارج شده است، ظرفیت موزه صنایع دستی شدن را دارد.
 مدیر کل سازمان میراث فرهنگی اضافه می‌کند: با توجه به برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، رشد و توسعه تجارت الکترونیک صنایع دستی و همکاری گالری‌های خصوصی با سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی رونق گرفته است، اما نیازمند موزه صنایع دستی برای به نمایش گذاشتن آثار شاخص هنرمندان هستیم.


 آثار هنرمندان صنایع دستی در موزه‌های خارج از کشور

رئیس اتحادیه صنف صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به گذشت یک دهه از وعده راه‌اندازی موزه صنایع دستی به هنرمندان می‌گوید: در شورای شهر دوره قبل به طور جد این امید را دادند که موزه‌ای تاسیس می‌کنند که هیچ‌گاه محقق نشد. امیدواریم اگر قرار است موزه‌ای راه‌اندازی شود، در بانک ملی میدان نقش جهان دایر شود، زیرا در مرکزیت است، امنیت دارد و بخشی از دولتخانه صفویه بوده است.
«عباس شیردل»   ادامه می‌دهد: در رشته‌های مختلف صنایع دستی هنرمندان شاخصی داریم که تعدادی از آثار آنها در موزه‌های خارج از کشور نگهداری می‌شود و یا در حراج‌های معروف به فروش می‌رسد. برای نمونه، در حوزه قلم‌زنی تقریبا 100 استادکار درجه یک داریم که بعضی از آثارشان در گالری قیصریه به نمایش درآمده است.


راه‌اندازی موزه در نیمه اول سال

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان با اشاره به انتخاب اصفهان به عنوان دومین شهر جهانی صنایع دستی که بیش از یک‌سوم صنایع دستی جهان را دارد، تاکید می‌کند: با تلاش‌های به‌عمل‌آمده از سال 94 تاکنون و پس از انتخاب اصفهان به عنوان شهر جهانی صنایع دستی، توانسته‌ایم در حوزه ترویج صنایع دستی به پیشرفتی صددرصدی دست یابیم. «جعفر جعفرصالحی» تصریح می‌کند: در حوزه شناسایی هنرمندان به پیشرفت خوبی دست یافته‌ایم، به گونه‌ای که هم‌اکنون بیش از 40 هزار هنرمند در استان اصفهان شناسایی شده‌اند و دارای پرونده هستند.

او همچنین اظهار می‌کند: موزه صنایع دستی یکی از اقدام‌های مهمی است که در دستور کار قرار دارد. آثار بسیاری از هنرمندان شاخص که در قید حیات نیستند، در منازلشان نگهداری می‌شود و بهتر است که در مکان عمومی و امن نگهداری شود و از سوی دیگر، آثار فاخر هنرمندانی که در قید حیات هستند و امکان عرضه در نمایشگاه را ندارند در موزه به نمایش در خواهد آمد.

جعفرصالحی با اشاره به برنامه موزه گالری‌ها خاطرنشان می‌کند: از آنجا که تجربه همکاری سازمان میراث فرهنگی به صورت مقطعی با گالری‌های بخش خصوصی در معرفی و فروش آثار هنرمندان مثبت ارزیابی شده است، برنامه موزه گالری را هم دنبال خواهیم کرد تا امکان فروش آثار هنرمندان فراهم شود. معاون صنایع دستی اضافه می‌کند: چنانچه شهرداری شهر اصفهان مساعدت کند و مکان موزه تاریخ طبیعی که زیرساخت‌های موزه صنایع دستی را دربردارد واگذار کند، امیدواریم تا نیمه اول سال 98 برای اولین بار موزه صنایع‏دستی استان اصفهان راه‌اندازی شود.