گرانی مصالح برگرده تولید مسکن

در شرایطی که بازار مسکن در سایه تحولات اقتصادی با جهش قیمت مواجه شده و به دوره رکود تورمی پا گذاشته است، تازه‌ترین اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد افزایش هزینه تولید مسکن از محل تورم مصالح ساختمانی نیز قرار است به وخیم‌تر شدن وضعیت صنعت ساختمان و به‌ویژه مسکن بینجامد. براساس این اطلاعات، قیمت مصالح ساختمانی در نیمه دوم سال گذشته از 9تا بالای 200درصد رشد داشته است.'

به گزارش همشهری، تفکیک هزینه‌های تولید مسکن در مناطق مختلف کشور نشان می‌دهد بسته به محل احداث مسکن، حدود 20تا 80درصد از هزینه تمام‌شده آن ناشی از قیمت زمین است که از قضا در دوره اخیر رشد قیمت مسکن نیز با افزایش بیشتری نسبت به زیربنای مسکونی مواجه بوده است. مابقی هزینه تمام‌شده تولید مسکن نیز از محل هزینه طراحی، مجوز و عوارض، دستمزد نیروی انسانی و درنهایت خرید مصالح ساختمانی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در همه موارد با افزایش قیمت 25تا بالای 100درصد مواجه بوده است. در این میان، سهم مصالح ساختمانی به‌عنوان نهاده اصلی یا دومین نهاده تولید مسکن بعد از زمین، به‌گونه‌ای است که تحولات قیمتی آن می‌تواند اثرات مستقیمی در تغییر قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی به همراه داشته باشد. در گزارش‌های مرکز آمار ایران از شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی، جدای از هزینه زمین، 25.5درصد از هزینه تولید مسکن به گروه خدمات اعم از طراحی، بازرسی، امکانات زیربنایی و کارگر ساختمانی اختصاص دارد، 61درصد سهم مصالح ساختمانی و مابقی سهم تجهیزات و امکانات داخلی بناست. بر همین اساس هرگونه تغییر قیمتی در حوزه مصالح ساختمانی می‌تواند به افزایش محسوس هزینه تولید مسکن منجر شود.

گروه آهن پیشتاز گرانی
طرح آمارگیری از قیمت مصالح ساختمانی از سال ۱۳۶۵ به‌صورت 6‌ماهه توسط مرکز آمار ایران در سطح استان تهران اجرا می‌شود و در جریان آن، اطلاعات مربوط به قیمت 127قلم مصالح ساختمانی با مراجعه به تولیدکنندگان یا عمده‌فروشان جمع‌آوری، تنظیم و منتشر می‌شود. در‌گزارش شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران منتهی به فصل زمستان ۱۳۹۷ که به‌تازگی منتشر شده است، در مقایسه ۱۲۷ قلم مورد آمارگیری در این دوره، «ورق استیل» با 206.8درصد، بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده و «ورق سیاه به ضخامت بیش از ۳‌میلی‌متر» با افت ۵.۸ درصدی قیمت بیشترین کاهش را نسبت به 6ماهه نخست سال‌97 شاهد بوده است. همچنین، مقایسه متوسط قیمت مصالح ساختمانی در این دوره با دوره مشابه سال قبل نیز نشان می‌دهد که در این دوره یکساله بازهم بیشترین افزایش قیمت، معادل 335.4درصد مربوط به «ورق استیل» بوده و کمترین افزایش قیمت معادل 2.3درصد را نیز «مخلوط شن و ماسه رودخانه‌ای» تجربه کرده است.

در6‌ماهه دوم پارسال، از میان مصالح پرمصرف ساختمانی بیشترین رشد قیمت به بلوک سفالی اختصاص داشته که نسبت به 6‌ماهه نخست سال 67.7درصد گران‌تر شده است. اما در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، صرف‌نظر از جهش 214درصدی قیمت گونی چتایی (که سهم بسیار کمی در هزینه ساخت‌وساز دارد) بیشترین رشد قیمت به گروه فولادی یعنی میلگرد و تیرآهن اختصاص دارد که اغلب بیش از 100درصد گران شده‌اند. بنا بر اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، در نیمه دوم پارسال، قیمت هر شاخه تیرآهن‌14 نسبت به‌مدت مشابه در سال قبل 106درصد افزایش یافته و انواع میلگرد آجدار نیز به‌طور میانگین 107درصد رشد کرده است. در این دوره زمانی، کمترین رشد قیمت در گروه آهن‌آلات به تیرآهن 18و‌16 اختصاص دارد که به‌ترتیب نسبت به سال قبل 49.1و 75.6درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.

طرح کارت مصالح کارگشایی می‌کند؟
یکی از ترفندهای وزارت راه و شهرسازی برای حمایت از رونق تولید در حوزه مسکن، برنامه‌ریزی برای اجرای طرح کارت مصالح ساختمانی است که درنظر دارد با حذف واسطه از زنجیره تأمین مصالح، قیمت تمام‌شده تولید مسکن را کاهش دهد. ارقامی که متولیان امر برای میزان این کاهش مطرح می‌کنند حدود 25تا 30درصد در قیمت نهایی مسکن است اما دبیر علمی طرح جامعه مسکن معتقد است اجرای موفقیت‌آمیز این طرح، در بهترین حالت 2تا 3درصد از قیمت تمام‌شده مسکن را کاهش می‌دهد.

فردین یزدانی با اشاره به اینکه کاهش هزینه تولید، یکی از مشوق‌های جذب بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید مسکن است به ایلنا می‌گوید: در شرایط اقتصادی پر نوسان فعلی، حتی با این مشوق‌ها هم بخش خصوصی تمایلی برای ورود به سرمایه‌گذاری و ساخت‌وساز در حوزه مستغلات را ندارد و اگر طرح کارت اعتباری مصالح با موفقیت به اجرا برسد، حدود 2تا 3درصد بر کاهش هزینه‌های تمام‌شده ساخت مسکن اثر دارد. او با اشاره به سهم بالای قیمت زمین در هزینه تمام‌شده تولید مسکن، می‌افزاید: به‌طور میانگین حدود 54درصد قیمت واحد مسکونی سهم زمین است و حدود 15درصد هزینه هم سهم نیروی انسانی و انشعاب و... بنابراین 35درصد هزینه‌ها به مصالح ساختمانی برمی‌گردد و طرح کارت مصالح قادر نیست کاهش چشمگیری در هزینه تمام‌شده تولید داشته باشد.