سود برنج در جیب دلالان

تغییر یک‌باره قیمت کالاهای اساسی این بار متوجه محصول برنج شده است. غذای اصلی ایرانی‌ها سیر صعودی خود را طی می‌کند؛ سال گذشته قیمت برنج درجه یک به ۱۰ هزار تومان و حالا به ۲۰ هزار تومان رسیده است. اگرچه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این قیمت در فصل درو کاهش می‌یابد، اما آیا کشاورزان هم از این گرانی‌ها نصیب می‌برند یا فقط سود حاصل از فروش این محصول متوجه دلالان می‌شود؟
سال گذشته براساس تصویب شورای اقتصادی برای سال زراعی ۹۸ - ۹۷ نرخ خرید تضمینی برنج درجه یک ۴۵۲۷ هزار تومان در نظر گرفته شده بود. قیمتی بسیار پایین که کشاورزان را از فروش تضمینی برنج خود به دولت منصرف و باز هم بازار خرید و فروش را به سمت دلالان گسیل کرد.

کشاورزی با وام 
رضا قوّتی، یکی از کشاورزان اهل آستانه اشرفیه، که محصول مرغوب برنج دم‌سیاه و هاشمی را تولید می‌کند به همشهری می‌گوید: شهرستان ما در تولید برنج باکیفیت ارقام محلی شهره است.‌ با این حال کشاورزان همه برای تولید درگیر تهیه وام هستند. 
وی می‌افزاید: 2 هکتار زمین برای کشاورزی دارم و خانواده‌ هم در کشت و کار به من کمک می‌کنند. بخشی از کار کشت را مکانیزه انجام می‌دهم، اما امسال هزینه روزانه هر کارگر در گیلان حدود ۲۰۰ هزار تومان است. با این وضع چقدر در دست من کشاورز باقی می‌ماند؟
قاسم پوررهنما هم کشاورز دیگری از بخش خشکبیجار است. او می‌گوید: زمانی می‌شود این بازار را کنترل کرد که به واسطه‌ها اجازه تعیین تکلیف برای بازار را ندهیم. وقتی دولت یک نرخ بسیار پایین را برای خرید تضمینی اعلام می‌کند یعنی موضوع را از سر خود وا کرده است. ‌ما نمی‌خواهیم دولت برنج ما را بخرد، اما بازار برنج را کنترل کند و نگذارد واسطه‌ها تعیین تکلیف کنند.

سودی که نصیب دلالان می‌شود 
دبیر انجمن برنج کشور هم می‌گوید: در مرداد و شهریور سال گذشته، بهترین برنج ایرانی بدون ناخالصی را می‌شد کیلویی ۱۰ هزار تومان خرید. همان برنج امروز در بازار عرضه می‌شود، اما با قیمتی بیش از 20 هزار تومان. 
جمیل علیزاده شایق توضیح می‌دهد: برنجی که امروز عرضه می‌شود دست تولیدکننده نیست، بلکه از سوی کارخانه‌داران یا دلالان به فروش می‌رسد. وقتی از مغازه‌داران و دلالان دلیل گرانی برنج را می‌پرسیم، می‌گویند مگر ما از گوشت‌ و مرغ‌فروشان کمتریم؟ در صورتی که اگر همه ما قیمت تمام‌شده هر محصول به علاوه سود عادلانه آن را در نظر بگیریم، مشکل حل خواهد شد. این چه استدلالی است ‌که چون دلار گران شده است پس باید قیمت‌ها را بالا ببریم؟