بورس‌کالا
عرضه سال در بازار قیر بورس‌کالا
۲۹ اردیبهشت‌ماه، ۱۲ قرارداد کشف پریمیوم قیر نفت جی در بورس‌کالا عرضه می‌شود
بورس‌کالای ایران اعلام کرد: شرکت نفت جی یکشنبه هفته آینده ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۲ قرارداد 5هزارتنی قیر را در قالب قراردادهای کشف پریمیوم عرضه می‌کند که این قراردادها در ۶ نوبت تحویل خریداران خواهد شد.
به گزارش همشهری، معاملات قراردادهای کشف پریمیوم که از نوع قراردادهای بلندمدت به شمار می‌رود، برای نخستین بار در بورس‌کالای ایران روی محصول وکیوم باتوم تولیدی مجتمع پالایش نفت اصفهان آغاز شد.هرچند قراردادهای کشف پریمیوم با توجه به مختصات شرع مقدس برای استفاده در بورس‌کالای ایران طراحی شده اما نمونه‌های مشابهی از عرضه این نوع قراردادها در بورس‌های کالای دنیا به‌ویژه در بورس فلزات لندن وجود دارد. مزیت اصلی اینگونه قراردادها آن است که خریدار از رسیدن کالا و تأمین به موقع اطمینان خاطر دارد. با معاملات کشف پریمیوم در بورس‌کالای ایران، هم تولیدکننده و هم خریدار اطمینان پیدا می‌کنند که در هر فصل، در زمینه تولید محصول و خرید مواداولیه موردنیاز خود در بازار مشکلی نخواهند داشت و این اتفاق به‌طور مستقیم تولید کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
جزئیات عرضه
براساس اطلاعیه عرضه بورس‌کالای ایران، در هر مرحله، یک قرارداد حداکثر تا ۱۰ هزار تن امکان افزایش عرضه وجود دارد و میزان افزایش عرضه در قرارداد دیگر حداکثر تا ۱۵ هزار تن اعلام شده است. همچنین در هر مرحله از تحویل کالا، قیمت مبنا در قرارداد اول براساس قیمت وکیوم باتوم مرغوب در‌ماه معامله نهایی ضربدر ۱.۱۲ به علاوه پریمیوم لحاظ می‌شود و درصورت عدم‌اعلام قیمت، فرمول مصوب شرکت ملی پخش و پالایش براساس میانگین نرخ خرید و فروش دلار حواله‌ای سامانه نیما ملاک عمل خواهد بود. در قرارداد دوم کشف پریمیوم در هر مرحله از تحویل نیز قیمت مبنا براساس قیمت وکیوم باتوم معمولی در‌ماه معامله نهایی ضربدر ۱.۰۷ به علاوه پریمیوم لحاظ می‌شود و درصورت عدم‌اعلام قیمت، فرمول مصوب شرکت ملی پخش و پالایش براساس میانگین نرخ خرید و فروش دلار حواله‌ای سامانه نیما ملاک عمل خواهد بود.
مرحله نخست تحویل کالای عرضه شده در ۲ قرارداد کشف پریمیوم در تاریخ ۱۱ خردادماه ۹۸ اعلام شده و تحویل قراردادهای دیگر به‌ترتیب در ماه‌های بعدی بوده و تحویل کالای عرضه شده در دو قرارداد پایانی نیز مورخ ۸ آبان‌ماه امسال انجام خواهد شد.تسویه معامله نهایی قراردادهای کشف پریمیوم قیر ۶۰۷۰ شرکت نفت جی به‌صورت نقدی و اعتباری است و تحویل در مخازن بندرعباس صرفا به کشتی‌های معرفی شده و از طریق خط لوله صورت خواهد گرفت.
تضمین آینده به کمک کشف پریمیوم
محمد کفاش از کارشناسان ارشد بازار سرمایه، رونق معاملات کالاها در قالب قراردادهای کشف پریمیوم در بورس‌کالای ایران را راهکاری برای اطمینان فروشنده از فروش محصول در آینده و همچنین امکان برنامه‌ریزی خریدار این قراردادها برای تولید آینده خود، اعلام کرد و در بیان مزایای این قراردادها گفت: استفاده از این نوع قراردادها امکان برنامه‌ریزی برای تولید محصول را به خریدار ارائه می‌کند؛ به‌طوری که در زمان انعقاد این قرارداد خریدار و فروشنده برای معامله حجم مشخصی از یک کالای استاندارد براساس یک قیمت مبنا به توافق می‌رسند و قیمت نهایی معامله با کشف پریمیوم در زمان معامله نهایی تعیین می‌شود. به این ترتیب، خیال خریدار در طول این مدت از تأمین مواداولیه مورد نیاز خود راحت بوده و برای تولید آتی خود اطمینان حاصل می‌کند. مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام افزود: فروشنده نیز مطمئن است که هر اتفاقی در شرایط و قیمت‌ها رخ دهد، به کمک این نوع قرارداد توانسته فروش خود را تضمین و با کشف پریمیوم در زمان انجام معامله نهایی، قیمت محصول خود را نیز بیمه کند. به گفته کفاش، برنامه‌ریزی برای تأمین مالی مورد نیاز، حمل‌ونقل و ذخیره مواداولیه خریداری شده در کنار شفاف شدن معاملات از دیگر مزایای این قراردادها برای خریداران است.
مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام با اشاره به منعطف بودن قراردادهای کشف پریمیوم از نظر زمانی، اعلام کرد: کشف پریمیوم، ابزاری منعطف است که می‌تواند برای سررسیدهای کوتاه‌مدت و یا بلندمدت مورد استفاده قرار گرفته و فرمول تعیین قیمت معامله نهایی، پیش‌پرداخت و نوع معامله نهایی آن قابل تغییر برای بهینه‌سازی براساس نیاز طرفین معامله است.این کارگزار بورس تأکید کرد: افزون بر این، فروشنده و خریدار براساس افق زمانی تولید و شرایط شرکت خود می‌توانند این قرارداد را منعقد کنند. اما با توجه به اینکه در بازه زمانی بلندمدت ریسک‌های احتمالی و عدم‌اطمینان نسبت به آینده بیشتر ظهور و بروز می‌کند، کاربرد قراردادهای کشف پریمیوم برای بازه‌های زمانی طولانی‌تر کاربرد بیشتری داشته و با پوشش ریسک‌های احتمالی، آینده را برای دو طرف معامله تضمین می‌کند. او به تجربه موفق و استقبال از قرارداد کشف پریمیوم وکیوم باتوم تولیدی پالایش نفت اصفهان اشاره کرد و گفت: جالب اینجاست که شرکت نفت جی برای تأمین وکیوم باتوم موردنیاز برای تولید قیر خود از قرارداد کشف پریمیوم وکیوم باتوم پالایشگاه نفت اصفهان استفاده کرده و با انعقاد این قرارداد مواد مصرفی تولیدش را تأمین کرده و این بار به‌عنوان عرضه‌کننده، اقدام به انعقاد این قرارداد خواهد کرد.
قرارداد کشف پریمیوم چیست؟
کشف پریمیوم قراردادی است که در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران معامله می‌شود و به موجب آن، طرفین متعهد می‌شوند که در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را براساس قیمت نهایی (قیمت مبنا به علاوه مابه‌التفاوت توافق شده) معامله کنند.خریدار بخشی از ثمن معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت کرده و تسویه مابقی وجه متعاقبا و براساس شرایطی انجام می‌شود که در زمان عقد قرارداد مشخص می‌گردد. مکانیسم این قرارداد به‌گونه‌ای است که در ابتدای انجام توافق، طرفین باید قسمتی از ارزش حدودی معامله را نزد اتاق پایاپای به‌عنوان وجه الضمان تودیع کنند. در این قرارداد، ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻣﺒﻠﻎ ﻳﺎ درﺻﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎسبه ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﺎ از ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﻛﺴﺮ میﺷﻮد و قیمت مبنا ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻮرس اﻋﻼم می‌شود.به این ترتیب، ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ زمانی بین طرفین منعقد می‌شود ﻛﻪ در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ بورس شده‌اند. اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرس ﻣﻴﺎن ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮارداد ﻧﻘﺪ، نسیه ﻳﺎ ﺳﻠﻒ ﻣﻨﻌﻘﺪ می‌گردد. ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ در این قراردادها از فرمول توافق شده بین طرفین و پریمیوم کشف شده در تالار قابل محاسبه است.
