مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز شهر تهران برای حفظ تنوع زیستی ابلاغ کرد:
ممنوعیت ریشهکنی گیاهان بومی توسط پیمانکاران شهرداری
در پی اعتراض برخی متخصصان دانشگاهی و رئیس کمیته محیطزیست شورای شهر تهران نسبت به ریشهکنی گلها و گیاهان خودروی بومی در فضاهای سبز شهری، مدیرعامل سازمان بوستانها و فضاهای سبز شهر تهران به تمامی شهرداران 22منطقه تهران ابلاغ کرد که از این پس کندن علفها و گلهای خودرو در محوطههای سبز شهری ممنوع است و این ممنوعیت باید به پیمانکاران اعلام شود.
این دستور در حالی صادر شده که پیش از این رئیس کمیته محیطزیست شورای شهرتهران در نامهای به محمدعلی مختاری با تأکید بر ضرورت حفظ ذخایر ژنتیک بومی شهر تهران از او خواسته بود مانع از ریشهکندن و حذف گیاهان بومی توسط پیمانکاران شود. آرش میلانی یادآور شده بود: بسیاری از گیاهان خودرو در فضاهای آزاد رشد کردند و به شهر، زیبایی و طراوت کمنظیری دادند که با هیچ هزینهای قابل ایجاد نیست و باید به این گیاهان فرصت داد تا با ریزش دانههای خود ذخیره بذری گونههای بومی را تقویت کنند. این گیاهان باعث تکثیر و ایجاد تنوع در فون حشرات شده و تقویت تنوع گونهای حشرات باعث میشود که گونههای مهاجمی مانند سفیدبالکها و یا شتهها نتوانند در شهر گسترش یابند.
3روز پس از درخواست آرش میلانی، این خواسته که سالها بود از سوی فعالان محیطزیست و حسین آخانی، استاد گیاهشناسی دانشگاه تهران مطالبه میشد، مورد پذیرش رئیس سازمان بوستانها و فضای سبز شهر تهران قرار گرفت. حالا علیمحمد مختاری به شهرداران مناطق 22گانه شهرداری تهران اعلام کرده با قید فوریت 4بند درخواستشده از سوی آرش میلانی را به اجرا گذاشته و نتایج را به او اعلام کنند.
ممانعت از ریشهکنکردن گیاهان خودرو در فضای سبز و ایجاد گشتهای فنی برای مقابله با آتشسوزیهای احتمالی در فصل گرما از سوی پیمانکاران از مهمترین درخواستهای رئیس کمیته محیط زیست شهر تهران بوده است. او با تأکید بر اینکه گیاهان در فصل گرما خشک شده و میتوانند درصورت آتشسوزی چالشی برای فضای سبز ایجاد کنند، پیشنهاد داده بود تا پیمانکاران به جای صرف انرژی برای ریشهکنکردن گیاهان سبز بهصورت سازماندهیشده و ایجاد گشتهای فنی برای مقابله با آتشسوزیهای احتمالی خود را آماده کنند. او همچنین با توجه به مفاد برنامه سوم توسعه شهر تهران و مطالعات در دست اقدام طرح جامع فضای سبز درخواست کرده بود تا تیمهای اجرایی در اینباره تعیین و مناطق 22گانه نیز فعال شوند.
استفاده از گونههای بومی در فضای سبز شهر تهران و تهیه برنامه عملیاتی سال98 حداکثر ظرف مدت یک ماه از دیگر درخواستهای رئیس کمیته محیطزیست شورای شهر تهران بود که حالا مختاری، تحقق این 4بند را از شهرداران مناطق تهران درخواست کرده است.
چرا نباید گلهای بومی را ریشهکن کرد؟
گلها و گیاهان خودرو و بومی که بخشی از گنجینه تنوع زیستی هر منطقهای محسوب میشوند، بدون آنکه هزینهای برای نگهداری و آبیاری آنها صورت گرفته باشد، بسته به شرایط اقلیمی و محیطی هر منطقه با آغاز فصل بهار در اغلب باغچهها رشد میکنند و از تنوع بسیار بالایی هم برخوردارند اما در همان نخستین روزهای بهاری، توسط کارگران پیمانکار شهرداری با توجیه علف هرزبودن، از ریشه کنده و دور ریخته میشوند تا جای خود را به گلها و گیاهانی دهند که اغلب آنها نهتنها بومی شهر تهران نیستند که کاشت و نگهداری و آبیاریشان، مستلزم صرف هزینههای هنگفت است. این در حالی است که در بسیاری از شهرهای دنیا مدیریت شهری به سمت مدیریت سازگار با طبیعت، گرایش پیدا کرده و تلاش میشود تا جایی که امکان دارد، رویشگاههای طبیعی بهدلیل نقش و اهمیت ویژهای که این گیاهان در تثبیت خاک، حفظ آب و تعدیل آب و هوا دارند، حفظ شوند. اما در تهران هرساله میلیاردها تومان صرف نگهداری و توسعه فضای سبز مصنوعی در شهر میشود ضمن اینکه هرساله بیش از 170میلیون مترمکعب آب صرف آبیاری این گیاهان میشود که با توجه به کمبود منابع آب ضرورت حفظ گیاهان و گلهای خودرو در شهر دوچندان میشود.
تنوعزیستی، علف هرز نیست
نفیسه صمدی، گیاهشناس و دانشآموخته رشته زیستشناسی در اینباره به همشهری میگوید: چرا باید خودمان را از دیدن زیباییهای اینچنینی به اتهام علف هرزبودن محروم کنیم؟ درحالیکه حضور این گیاهان رنگارنگ یادآور طبیعتی است که در شهر تهران از آن دور ماندهایم. این گیاهان خودرو بیهیچ توقعی میتوانند زینتبخش باغچههایمان شوند و اگر این همه رنگ و زیبایی طعمه چمنزن نشود، میتوانیم طعم بهار را بهتر بچشیم. او با توجه به خشکیدگی این گیاهان با آغاز فصل گرما، میگوید: امسال پوشش گیاهی خودرو در اغلب نقاط ایران بهدلیل بارشهای خوب بهاری انبوهتر از سالهای قبل است؛ بنابراین طبیعت به همان اندازه بیشتر در معرض خطر آتشسوزیهای تابستانه است و یکی از دلایل این آتشسوزیها بطریهای پلاستیکی و شیشهای رها شده در طبیعت است که میتوانند با متمرکزکردن نور خورشید روی علفهای خشک فاجعه بیافرینند. بنابراین توصیه میشود برای حفظ طبیعت از خطر حریق به هیچوجه زبالهای از خود در طبیعت و پارکها و فضاهای سبز شهری و بیرون شهر باقی نگذاریم. نکته دیگر اینکه در طبیعتگردیهای مسئولانه خود تا جای ممکن بطریهای پلاستیکی یا شیشهای رها شده را جمعآوری کنیم؛ بهویژه در علفزارها.