شیراز و وضع بیمثالش
وصف شیراز از مهرجویی تا آنتونی کوئین
امیر عفاف| شیراز- خبرنگار:
در میان علاقهمندان و دستاندرکاران عالم هنر نمیتوان کسی را یافت که به تاثیر شیراز در جنبههای گوناگون هنری اقرار نکرده باشد. این شهر جدا از جذابیتهای چشم نوازش، مردمانی دارد که با هنر انس گرفتهاند و گاهی هنرمندانش را به مهر در آغوش کشیده و گاهی رها کرده تا سودای هجرت داشته باشند.
شیراز از ابتدای رونق سینما در ایران که به سالهای دور مربوط میشود در قابهای سینماگران جایگاه خود را یافته و خاطرات جادویی هنر هفتم را با مشتاقانش تقسیم کرده است. امروز روز شیراز است و بیمناسبت نیست که با هنرمندان عرصه فیلم، دفتر ماندگار این شهر را با همه تصاویر خاطرهانگیزش ورق بزنیم؛ دفتری که تا همیشه ادامه دارد و نمیتوان پایان آن را متصور شد.
عشق به شیراز
«داریوش مهرجویی» کارگردان برجسته سینمای ایران که آخرین بار برای اکران فیلم «نارنجیپوش» به شیراز آمده است، عشق دیرین خود به این شهر را پنهان نمیکند و میگوید: از ابتدای زندگی به شهر زیبای شیراز عشق ورزیدهام و هر فرصتی که پیش آمده به این شهر عزیز و دوستداشتنی سفر و دیدار تازه کردهام؛ آب رکنآباد را نوشیدهام و به زیارت حافظ، سعدی و دیگر بزرگان رفتهام. وی به صفات ویژه شیرازیها در مهماننوازی اشاره و اضافه میکند: همواره در این شهر با استقبال گرمی روبهرو شدهام. امیدوارم در مقابل، اهالی شیراز نیز از دیدن فیلمهایم لذت برده باشند.
کودکی آقای گوینده
«چنگیز جلیلوند» که از بزرگان تاریخ دوبله ایران به شمار میرود، در شیراز چشم به دنیا باز کرده و دوران کودکی خود را در این شهر سپری کرده است.
وی میگوید: دایی من شربتفروشی بزرگ و قهوهخانهای پر رفت و آمد که در آن چلوخورشت هم میپختند، در دروازه اصفهان داشت. نقالی هم بود که شاهنامهخوانی میکرد و بسیار از او آموختم.
جلیلوند ادامه میدهد: کلاس اول دبستان از شیراز به تهران آمدم و در مدرسه ملی ثبتنام کردم که مدیر آن، شوهرعمهام بود. چون هنوز لهجه شیرازی داشتم بچههای کلاس، مرا مسخره میکردند و مدام کتککاری داشتیم.
ظهور هنرمندان شیرازی
«شمسی فضلاللهی» بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون، شیراز را از سالهای دور و با عطر ناب بهار نارنج و آرامگاههای حافظ و سعدی به یاد میآورد. وی که اعتقاد دارد شیراز تاثیر فراوانی در عالم هنر داشته و هنرمندان بزرگی را پرورش داده است، برای فعالان نوپای این عرصه آرزوی موفقیت میکند و میگوید: موفق شدن در شهرستانها کار دشواری است اما ناممکن نیست و تاریخ نشان داده شیراز این ظرفیت را دارد.
این بانو اضافه میکند: بسیاری از هنرمندانی که امروز در پایتخت اسم و رسمی دارند و با موفقیت، زندگی هنرمندانه خود را ادامه میدهند از شیراز ظهور کردهاند. این شهر در عرصههای متعدد هنری قابلیت دارد و هنرمندانش چه در عرصه نمایش و چه در سینما نشان دادهاند که از این داشتهها به بهترین شکل ممکن بهره بردهاند.
شهر دلپذیر
کارگردان فیلمهای «عصبانی نیستم» و «لانتوری» نیز از شیراز به عنوان شهری دلپذیر یاد میکند و میگوید: هنرمندان جوان این شهر در عرصه سینما بسیار پویا هستند و استقبال از فیلمها نیز نشاندهنده علاقه اهالی این شهر به سینماست.
«رضا درمیشیان» که از هفته گذشته تدوین فیلم «مجبوریم» را به عنوان پنجمین فیلم خود آغاز کرده است، میافزاید: این شهر ظرفیتهای فراوانی برای رشد سینما دارد و باید تمهیداتی در نظر گرفته شود که هنرمندانش برای پیشرفت مجبور به مهاجرت نباشند.وی آخرین بار برای مراسم بزرگداشت «داریوش مهرجویی» به صورت رسمی به سینما پرسیا در شیراز آمد و به گفته خودش روزهای خوبی را سپری کرده است. دریغ که حالا سقف سینما پرسیا فروریخته و به متروکهای در خیابان زند تبدیل شده است.
شیراز مقابل دوربین
«مهدی نادری» که 10 سال پیش با کارگردانی فیلم «بدرود بغداد» نماینده ایران در بخش فیلمهای خارجیزبان اسکار بود، بیشتر از سایر سینماگران به شیراز سفر میکند.وی که دوستان زیادی در این شهر دارد، میگوید: تعداد فعالان سینما در شیراز بسیار امیدوارکننده است. چند باری که به عنوان داور به جشنوارههای بومی فارس دعوت شدم، آثار درخشانی را شاهد بودم.
نادری با یادآوری اینکه چند سال پیش قرار بود یکی از فیلمهایم را در شیراز مقابل دوربین ببرم، اضافه میکند: عوامل متعددی مانع شد تا از قابلیتهای بصری شیراز برای تولید فیلم استفاده کنم که یکی از آنها اختلاف با تهیهکننده بود.
وی که 3 سال پیش برای برگزاری رویداد «هنر ناگهانی» سفری به شیراز داشته، ادامه میدهد: اطراف شیراز و روستایی مانند قلات نیز برای فیلمبرداری بسیار مکان ویژهای است. امیدوارم به زودی یک فیلم بلند در این شهر بسازم.
نادری فیلم «سامورایی در برلین» را با بازی «حمید فرخ نژاد»، «امیرمهدی ژوله» و «میترا حجار» آماده اکران دارد که پیشبینی میشود از فیلمهای پرفروش سال باشد.
خاطرات آگاتا و آنتونی
شاید تعداد کمی از دوستداران سینمای پلیسی بدانند که «آگاتا کریستی» به شیراز سفر کرده است. او در تابستان 1931 به همراه شوهرش تصمیم گرفت که ماه عسل خود را در سرزمین پارس بگذرانند. کریستی در اینباره نوشته است: «خوب یادم هست که شیراز چقدر قشنگ بود. باغ های شیراز مثل یک زمرد سبز خالص به چشم میآمدند که رگههایی از خاکستری و قهوهای را در خود جای داده بودند. شیراز یک زمرد سبز زیباست.»
او در مدت اقامت خود، خانه قدیمی زیبایی را دید که اتاقها و ارسیهای زیبایش او را به شدت مجذوب خود کرد. این خانه که گویا نارنجستان قوام بوده، آنقدر بر ذهن این بانوی نویسنده تاثیر گذاشت که بعدها در داستان کوتاه «خانهای در شیراز» یاد این خانه را زنده کرد.
«آنتونی کویین» نیز برای بازی در فیلم «کاروانها» به اصفهان و فارس سفر کرده بود. او آن زمان به قدری از شیراز خوشش آمد که به اطرافیان گفت قصد دارد این شهر را برای زندگی انتخاب کند. حالا چرا تصمیمش را عملی نکرد، ما نمیدانیم. همان زمان یکی از فیلمهایش هم در شیراز روی پرده بوده و او با دیدن صدای فارسی روی فیلمش حیرتزده شده و دوبلور خود یعنی «منوچهر اسماعیلی» را ستایش کرده بود.
دبیرخانهای برای هفته شیراز
عضو شورای شیراز خواستار راهاندازی دبیرخانههای فعال ستاد مناسبتهای شیراز از جمله هفته و روز شیراز، بزرگداشت سعدی، حافظ و شاهچراغ(ع) شد. «سیروس پاکفطرت» در گفتوگو با ایسنا ، ضمن تبریک روز و هفته شیراز بیان کرد: به جهت تغییرات سیستم مدیریتی یا تغییرات طبیعی شوراها تاکنون پیشنهادات عمیق و اثرگذاری برای معرفی روز و هفته شیراز ارائه نشده و یا استمرار نداشته است.وی افزود: معتقدیم اگر معاونت مربوطه شهرداری پیشنهادی طی سالهای گذشته تاکنون ارائه کرده در حد کاغذ مانده و یا بهطور دقیق اجرایی نشده است و در واقع برنامههای فرهنگی روز شیراز در ادوار مختلف به مرحله دقیق اجرایی نرسیده است.
این عضو شورای شهر شیراز با بیان اینکه نبود یک دبیرخانه باثبات به ناهماهنگیها نیز دامن زده، خاطرنشان کرد: این ضعف موجب شده ارائه برنامههای روز و هفته شیراز تنها به یک روز ختم شود.پاک فطرت با تصریح بر اینکه منتقدان خوبی هستیم و پیشنهاد و راهکار مشخص ندادهایم، گفت: طی ادوار گذشته به یک انسجام واحد و هماهنگ برای برگزاری روزهایی مانند بزرگداشت شاهچراغ(ع)، سعدی و حافظ نرسیدهایم.وی که معتقد است سطحینگری و تصمیات آنی بر تصمیمات دقیق و هماهنگ غلبه کرده، گفت: پس از اجرای یک برنامه باید بازخورد آن را ابتدا در سطح شهرستان، استان و ملی دید و سپس آن را در ابعاد بینالملی اجرا کرد.
این عضو شورای شهر شیراز با تصریح بر این موضوع که نتواستهایم واقعیت شیراز را آنگونه که وجود دارد، معرفی کنیم، گفت: اگر بهخوبی این کلانشهر معرفی شده بود، شاهد سرمایهگذاریهای بیشتر بر ظرفیتهای اقتصاد و فرهنگ و... آن بودیم.پاک فطرت ابراز امیدواری کرد که در آینده گروههای کارشناس سازمانهای متولی در یک امر هماهنگ و در قالب یک دبیرخانه نسبت به بزرگداشت روز و هفته شیراز اقدام کنند.