کتاب در کنار ما خواهد ماند !
محمود برآبادی/ نویسنده کودک و نوجوان
تازه خواندن و نوشتن را یاد گرفته بودم و تشنه خواندن کتاب بودم. در روستای ما نه کتابفروشی بود و نه کتابخانه. از پدرم خواستم وقتی میرود شهر، برایم کتاب بخرد.
به چند تا کتابی که لب طاقچه بود، اشاره کرد: «این همه کتاب. چرا آنها را نمیخوانی؟»
کتابهایی که پدرم میگفت، کتابهای خوبی بودند. خمسه نظامی، جوامعالحکایات، سیاستنامه و قصصالانبیاء، اما من نمیتوانستم آنها را بخوانم. کلمههای سختی داشتند، خطشان ریز بود، صفحههایشان زیاد بود و عکس و نقاشی هم نداشتند.
یک روز که پدرم از شهر برگشت، گفت: «بیا این هم چیزی که میخواستی! »
کتاب را گرفتم و پشت و رویش را نگاه کردم. نه اسمش جالب بود و نه نام نویسندهاش را میتوانستم بخوانم.
گفتم: «قرار بود یک کتاب خوب برایم بیاوری. »
گفت: «کتاب خوبی است. توی راه نصفش را خواندم، قصههای شیرینی دارد. نویسندهاش هم مشهور است. همه دنیا او را میشناسند. خیلی گشتم تا پیدا کردم. مواظب باش پارهاش نکنی.»
کتاب را خواندم. پدرم راست میگفت. قصههایش شیرین بود. «جوجه اردک زشت»، «سرباز سربی»، «لباس تازه امپراتور» و خیلی قصههای دیگر. خواندن آن کتاب عطش مرا به خواندن بیشتر کرد. دوباره سراغ پدرم رفتم که میخواست برود شهر. گفت: « این طوری نمیشود. هر دفعه که میروم شهر، باید کلی هم برای تو خرید کنم.»
چارهای نبود. باید همان کتاب را دوباره و سهباره میخواندم. از آن روزگار سالها گذشته است. خوشبختانه این روزها کتاب فراوان و کتابهای مخصوص کودکان ونوجوانان هم زیاد است. چیزی که کم است، کتابخوان است.
سرگرمیهای گوناگونی، کودکان و نوجوانان را به سوی خود کشاندهاند؛ سرگرمیهایی که گاه چیزی به دانش و بینش بچهها اضافه نمیکنند. آیا در عصر اینترنت، شبکههای اجتماعی، بازیهای رایانهای، رسانههای دیجیتال و مولتی مدیاها، کتاب خواندن را کنار خواهیم گذاشت؟ آیا کتابخوانها در جامعه، افراد انگشتشماری خواهند بود که رفتارشان غیرمتعارف است؟
بعضیها آینده کتاب را اینگونه میبینند و برخی شواهد هم بر این موضوع دلالت دارد. اما من بسیار خوشبینم. درست است که کتاب رقیبان قدرتمندی دارد، اما کتاب توان برابری در مقابل آنها را دارد. کتاب چنان لذتی به خواننده میدهد که هیچکدام از سرگرمیهای دیگر واجد آن نیست. خواندن ما را در فرایند خلق اثر شریک میکند. خواننده در ذهن خود به بازآفرینی لذتبخش اثر میپردازد. این آن چیزی است که هیچ کدام از رسانهها نمیتوانند به مخاطب خود بدهند.
تردیدی نیست که کتاب همواره در کنار ما خواهد ماند و به وظیفه اصلی خود که معرفتبخشی و دانشافزایی است، ادامه خواهد داد و کودکان ما همچنان کتاب خواهند خواند.