گزارش
پیشنهاد آتش‌بس به طالبان
همزمان با مذاکره آمریکا با طالبان در دوحه، لویه جرگه صلح افغانستان در کابل از طالبان خواست پیشنهاد آتش‌بس دولت را بپذیرد
امین خرمی ـ خبرنگار
اعضای لویه جرگه مشورتی صلح افغانستان در روز پایانی مذاکرات خود در کابل ضمن تأکید بر ضرورت پایان دادن به جنگ در افغانستان، از رهبران طالبان و مقام‌های دولتی خواستند از ابتدای‌ماه رمضان سلاح‌های خود را به زمین بگذارند و به درگیری‌ها در سراسر افغانستان پایان دهند.
3هزار و 200نفر از سران قبایل، ریش‌سفیدان، نمایندگان گروه‌های مدنی و معتمدان شهرهای مختلف، 5روز گذشته را مهمان ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان در قلب پایتخت بودند تا پیشنهادهای خودرا برای آینده صلح در کشورشان مطرح کنند. اعضای جرگه صلح در یک بیانیه 23بندی، خواسته‌های خود را خطاب به دولت مرکزی افغانستان، گروه طالبان، همسایگان افغانستان و جامعه جهانی مطرح کردند که مهم‌ترین آنها ضرورت برقراری فوری آتش‌بس بود.
اعضا در این بیانیه که به 2زبان پشتو و فارسی قرائت شد، از رهبران طالبان خواسته‌اند تا با توجه به پیامدهای جنگ، «به صدای نمایندگان مردم گوش داده و دست از دشمنی بردارند و در عمران و آبادی وطن خود سهیم شوند». آنها همچنین «برداشت‌های متفاوت از دین» را یکی از عوامل بزرگ جنگ در افغانستان دانسته‌اند و از دولت، طالبان و علمای افغانستان خواسته‌اند به قرائتی واحد از اسلام رسیده و از این طریق به تقویت وحدت ملی در افغانستان کمک کنند. لویه جرگه صلح همچنین خواستار حفظ قانون اساسی فعلی افغانستان شده اما امکان اصلاح برخی بندهای آن را رد نکرده است. همچنین بر حقوق اقشار مختلف ازجمله زنان مندرج در قانون اساسی و نیز حق آزادی بیان و آموزش تأکید شده است. اعضای جرگه صلح، ضمن حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی، خواستار حفظ این نیروها به شیوه کنونی شده‌اند. آنها در عین حال از کشورهای درگیر در مذاکرات صلح افغانستان خواسته‌اند، زمینه را برای تاسیس دفتر سیاسی طالبان در کابل پس از برقراری آتش‌بس فراهم کنند. جرگه صلح همچنین از کشورهای منطقه خواسته با محوریت دولت افغانستان، زمینه را برای برگزاری مذاکرات فراگیر صلح فراهم کنند. اعضا همچنین در بیانیه پایانی خود از دولت مرکزی افغانستان خواسته‌اند تا مطالبات قانونی و مشروع طالبان را شناسایی و جهت اعتمادسازی، اجرای آنها را پیگیری کنند.
نخستین واکنش در مورد خواسته‌های شورای بزرگ مشورتی صلح افغانستان از سوی اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان بود که با وجود مخالفت‌های بسیار، موفق شد نشست‌های لویه جرگه را طبق برنامه در زمان تعیین‌شده برگزار کند. غنی که خود در سالن محل برگزاری نشست پایانی حضور داشت، پس از شنیدن خواسته‌های اعضای جرگه صلح، طی سخنانی در نشست اعلام کرد به‌زودی تیم مذاکره با طالبان را تعیین می‌کند و آماده اجرای آتش‌بس است. رئیس‌جمهور افغانستان همچنین اعلام کرد که حاضر است برای نشان دادن حسن نیت خود، 175نفر از زندانیان طالبان را در‌ماه رمضان آزاد کند.
هم برگزاری و هم نتیجه نشست بزرگ مشورتی لویه جرگه ملی برای اشرف غنی دستاوردی بزرگ محسوب می‌شود. بسیاری از جناح‌های سیاسی مخالف برگزاری این نشست بودند اما دولت افغانستان توانست با تدابیر شدید و بی‌سابقه امنیتی در پایتخت، لویه‌جرگه ملی را برگزار کند. حمایت اعضای جرگه از محور قرار گرفتن دولت افغانستان در مذاکرات صلح، برگ برنده‌ای است که اکنون اشرف غنی با در دست داشتن آن، می‌تواند جایگاه دولت خود را در مذاکرات صلح احیا کند؛ جایگاهی که با پیگیری مذاکرات یکجانبه صلح با طالبان از سوی آمریکا، کاملا متزلزل شده بود.
واکنش طالبان
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به نشست پایانی جرگه صلح افغانستان با انتشار بیانیه‌ای ضمن رد خواسته‌های اعضای جرگه مشورتی گفت که این افراد طی 18سال گذشته با مقام‌های آمریکایی همکاری کرده و «حقوق دلاری» دریافت کرده‌اند؛ بنابراین نمی‌توانند خواهان صلح باشند. در بیانیه مجاهد آمده که هدف لویه جرگه صلح، بقای نیروهای آمریکایی در افغانستان است.
سخنگوی طالبان همچنین درخواست لویه‌جرگه مشورتی صلح برای آتش‌بس در‌ماه رمضان را رد کرده و یک‌بار دیگر تأکید کرد که با دولت اشرف غنی مذاکره نمی‌کند. او گفت: «طالبان با دولت کابل مذاکره نمی‌کند و تا زمانی که افغانستان تحت اشغال است، جهاد ادامه خواهد داشت.» طالبان پیش از این بارها اعلام کرده که دولت مرکزی افغانستان را «دست‌نشانده» می‌داند و حاضر به مذاکره با آن نیست.
آنها که نیامدند
لویه‌جرگه مشورتی صلح افغانستان در قالب 5کمیته برگزار شد اما اغلب چهره‌های شناخته شده سیاسی افغانستان، غایب بزرگ نشست‌های کمیته‌ها بودند. عبدالله عبدالله، حامدکرزای، ژنرال دوستم، محمد یونس قانونی، محمد محقق، عبدالکریم خلیلی، عطامحمد نور، حنیف اتمر، احمدولی مسعود، حرمت‌الله نبیل، فوزیه کوفی و جمعی دیگر از رهبران سیاسی افغانستان لویه جرگه مشورتی صلح را در کابل تحریم کردند. در میان این چهره‌ها، نام رقبای اصلی اشرف غنی در انتخابات ریاست‌جمهوری امسال افغانستان که قرار است مهرماه برگزار شود نیز به چشم می‌خورد. مخالفان برگزاری لویه جرگه صلح معتقدند هدف غنی از برگزاری این نشست در این زمان، نه پرداختن به صلح بلکه بهره‌برداری انتخاباتی از آن بوده است. با این حال، برخی خبرنگاران افغان حاضر در نشست‌های کمیته‌ها در توییتر نوشته‌اند که معاونان و چهره‌های نزدیک به رهبران سیاسی افغانستان، در این نشست‌ها حضور فعال داشته‌اند و تلاش کرده‌اند نگاه احزاب خود را وارد بیانیه پایانی
کنند.
مذاکرات دوحه
همزمان با نشست جرگه مشورتی صلح در کابل، ششمین دور از مذاکرات صلح آمریکا و طالبان با حضور زلمای خلیل‌زاد نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور افغانستان و ملا برادر، فرد شماره 2طالبان در دوحه برگزار شد. خلیل‌زاد دیروز در دومین روز از این مذاکرات، از طالبان خواست به درخواست لویه جرگه صلح توجه کند و آتش‌بس را بپذیرد؛ خواسته‌ای که با مخالفت طالبان روبه‌رو شد. ذبیح‌الله مجاهد ساعتی پس از انتشار سخنان خلیل‌زاد در پستی توییتری نوشت که خلیل‌زاد باید ایده به زمین گذاشتن سلاح از سوی طالبان را فراموش کند. طبق اعلام زلمای خلیل‌زاد، مذاکرات با طالبان با تمرکز بر 4محور خروج نیروهای خارجی از افغانستان، ارائه ضمانت مبنی بر اینکه از افغانستان هیچ کشور دیگری تهدید نخواهد شد، آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی و آتش‌بس ادامه دارد.
مکث
لویه جرگه چیست؟
«جرگه» نشست سران قبایل و بزرگان در افغانستان است که ممکن است در 3سطح محلی، قومی و ملی برگزار شود. جرگه ملی را «لویه جرگه» می‌نامند. نشست لویه جرگه، بزرگ‌ترین مجمع بزرگان و شخصیت‌های قومی در افغانستان به شمار می‌رود که از سوی پادشاهان و روسای جمهور این کشور تشکیل شده است. نخستین جرگه در افغانستان 272سال پیش برگزار شد. در جریان برگزاری این جرگه که طی 9روز و با حضور سران اقوام مختلف افغان در قندهار برگزار شد حضار توافق کردند گرگین‌خان گرجی، فرماندار ایرانی قندهار را کشته و احمدشاه درانی را به‌عنوان شاه افغانستان برگزینند. این جرگه پس از کشته شدن نادرشاه افشار برگزار شد و ایجاد کشوری تازه در بخشی از سرزمین ایران را رقم زد. در دوره موخر، لویه جرگه اضطراری سال 1381در کابل بود که با حضور بیش از هزار و 500نفر تشکیل شد و به ریاست‌جمهوری حامد کرزای منجر شد.
در همینه زمینه :
