افزایش آب‌بهای امروز آینده‌نگری برای اقلیم تهران فردا

رقیه باقری/ کارشناس مسائل شهری 

تغییر اقلیم (تغییرات آب و هوایی) به عوامل متعددی بستگی دارد؛ ازجمله فرایندهای مهم، مواردی همچون تغییرات در درون محیط زمین، نوسانات در تابش خورشیدی، گردش وضعی زمین و مقادیر گازهای گلخانه‌ای را می‌توان نام برد. تغییر اقلیم همواره پیامدهایی را به همراه دارد که افزایش دما و تغییر در الگوی بارش را شامل می‌شود که منتج به بلایای طبیعی ازجمله سیل، خشکسالی و... می‌شود؛ پیامدهایی که برای تهران نیز متصور است. بنابراین ضرورت دارد در راستای کاهش خسارات ناشی از اینگونه مخاطرات، مدیریت مطلوبی اتخاذ شود. در واقع ‌بین پیش‌بینی تغییر اقلیم و کاهش خطرپذیری سوانح، ارتباط دوسویه وجود دارد و با مدیریت بحران صحیح می‌توان روش‌های هدفمند و منسجمی اتخاذ کرد؛ به‌عنوان نمونه چنانچه تغییرات اقلیم را رصد کنیم و جدی بگیریم، رویدادهایی همچون سیل را می‌توان پیش‌بینی و اقدامات پیشگیرانه‌ای را اتخاذ کرد و در دوره‌های زمانی بلندمدت و کوتاه‌مدت مدیریت بحران صحیحی انجام داد؛ بنابراین در راستای مدیریت بحران برای پایتخت کشور شایسته است برای مقابله با بلایای طبیعی مثل سیل در دو بازه زمانی در وهله نخست پیش‌بینی و هشدار سیل (قبل از وقوع بحران) و در وهله دوم آمادگی هنگام وقوع سیل (بعد از وقوع بحران) اقدامات برنامه‌ریزی شده‌ای انجام داد.
در واقع می‌توان با توجه به ارزیابی تغییرات داده‌های هواشناسی در بلندمدت پدیده تغییر اقلیم را رصد و میزان کاهش در مقدار بارندگی و افزایش مقدار دما در دوره‌های مختلف را ارزیابی کرد و راه‌ها و ابزارهای مؤثر در جهت پیشگیری از سیل‌های ناگهانی را به‌کار بست. ابزارهای سازه‌ای و غیرسازه‌‌ای ازجمله ابزارهایی هستند که در بحث مدیریت بحران در رابطه با سیل اتخاذ می‌شود. ابزار سازه‌ای مانند هر ساخت‌وساز فیزیکی برای کاهش یا اجتناب از تأثیرات و خسارات بلایای طبیعی یا هر تکنیک مهندسی در جهت رسیدن به پایداری در مقابل بلاهای طبیعی و انعطاف‌پذیری در سازه‌ها یا سیستم‌هاست و ابزارهای غیرسازه‌ای ابزارهایی است که شامل ساختارهای فیزیکی نمی‌شوند و از دانش و تمرین تا توافقنامه برای کاهش خطرات و تأثیرات به‌خصوص از طریق سیاست‌ها و قوانین، افزایش هوشیاری عمومی، مهارت‌آموزی، تحصیلات  را شامل می‌شود. در واقع در راستای کاهش بلایای طبیعی ازجمله سیل، می‌توان تغییرات اقلیمی و تأثیرات آن بر میزان بارندگی و کاهش یا افزایش دما را طی دوره‌های متوالی اندازه‌گیری و مجموعه اقداماتی را در دو بخش قبل و بعد از بحران اتخاذ کرد.