روزگار کارگران ساختمانی تراز نیست

امیر عفاف|  شیراز- خبرنگار:


با ابزار بنایی بر لبه جدول بتونی نشسته و در سینه‌کش آفتاب نه‌چندان گرم اردیبهشت شیراز، عبور و مرور ماشین‌ها را رصد می‌کند. چند قدم آن طرف‌تر کارگران جوان با کیسه‌های لباس کار که بیشترشان کیسه‌های کوچک برنج بوده، ایستاده گپ می‌زنند. تعداد آنها کمتر شده است که ‌ای کاش دلیلش رونق بازار ساخت‌و‌ساز مسکن بود. 

به گفته یکی از کارگران، بیشتر دوستان از بیکاری مفرط به تنگ آمده و شغل‌های دیگری انتخاب کرده‌اند. یک وانت از راه می‌رسد و پیش پای آنها ترمز می‌زند. همگی راننده وانت را دوره می‌کنند و سعی دارند متقاعدش کنند که بر بقیه برتری دارند. بدون این‌که از ماشین پیاده شود، یک استادکار و دو کارگر را با انگشت اشاره نشان می‌دهد و باقی را با خیابان و آفتاب ملایم تنها می‌گذارد. به نظر می‌آید برای آنها که در رزق روزانه درمانده‌اند اهمیتی نداشته باشد که 11 اردیبهشت همزمان با یکم ماه مه روز جهانی کارگر نامگذاری شده است...


برخورد با کارگران غیرمجاز

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارگران و استادکاران ساختمانی فارس رکود بازار ساخت‌و‌ساز مسکن و بیکاری پیوسته کارگران و استادکاران را مهم‌ترین معضل این صنف می‌داند و می‌گوید: وضعیت سخت اقتصادی گریبانگیر همه افراد جامعه شده است، اما در این میان کارگران که اغلب از طبقه کم‌برخوردار اجتماع هستند آسیب بیشتری می‌بینند. «سید محمد فرشیدیان» به تشریح مشکلات این صنف می‌پردازد و ادامه می‌دهد: یکی دیگر از معضلات کارگران ساختمانی و فصلی وجود اتباع بیگانه غیرمجاز است که متاسفانه بیشتر از کارگران بومی توسط کارفرمایان مورد استفاده قرار می‌گیرند.وی در خصوص برخورد با کارگران غیرمجاز بیگانه و کارفرمایانی که آنها را به کار می‌گیرند، می‌افزاید: یکی از دغدغه‌های روزانه ما این است که با همکاری نمایندگان و بازرسان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیروی انتظامی در ساختمان‌های نیمه‌ساز حاضر شویم و کارگران اتباع بیگانه را شناسایی کنیم که اقدامی میدانی، وقت‌گیر و دشوار است.وی با اشاره به این‌که کارفرمایان متخلف نیز جریمه می‌شوند، اضافه می‌کند: کارفرمایان باید نسبت به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند و برای پرداخت هزینه کمتر کارگران ساختمانی شهر خود را خانه‌نشین نکنند.


صدور کارت مهارت

این مقام صنفی به ساماندهی کارگران و استادکاران ساختمانی فارس اشاره می‌کند و می‌گوید: کارگران ساختمانی با ثبت‌نام در پورتال سازمان می‌توانند پس از آزمون‌های مقرر در رشته‌های مختلف، کارت مهارت دریافت کنند.
فرشیدیان با بیان این‌که سازمان‌های تامین اجتماعی و فنی و حرفه‌ای تعامل مناسبی برای صدور کارت مهارت داشته‌اند، می‌افزاید: آن گروه از استادکاران ساختمانی که برای ثبت‌نام به سایت مراجعه می‌کنند، پس از سپری کردن دوره‌های تئوری و عملی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در آزمون شرکت و با توجه به امتیاز در سطوح گوناگون کارت مهارت دریافت می‌کنند.

وی با اعلام این‌که تاکنون بیش از 120 هزار کارت مهارت در فارس صادر شده است، اضافه می‌کند: در شرایطی که بازار ساخت‌و‌ساز دوران رکود را سپری می‌کند، ساماندهی کارگران و استادکاران می‌تواند تا حدودی گره‌گشا باشد.
فرشیدیان با اشاره به این‌که کارگران ساختمانی جدا از مهارت حرفه‌ای، آموزش‌های ایمنی و بهداشت کار را نیز فرا می‌گیرند، می‌گوید: حتی کارفرمایان نیز باید در کلاس‌های ایمنی و بهداشت کار حضور داشته باشند تا حوادث ساختمانی کاهش
 یابد.


دستمزد و بیمه کارگران ساختمانی

فرشیدیان در پاسخ به این سئوال که آیا برای پرداخت دستمزد کارگران ساختمانی نرخ مصوب وجود دارد، می‌گوید: طبق صلاحدید شورای اسلامی شهر شیراز قرار شد نرخ دستمزد کارگران ساختمان مشخص شود، اما هنوز این امر محقق نشده است.وی ادامه می‌دهد: از سوی صنف، برنامه‌‌ریزی شد که دستمزد کارگران با در نظر گرفتن مواردی مانند نوع بنا یا سازه و حتی ضخامت دیوارها مشخص شود که متاسفانه تاکنون اجرایی نشده است.
فرشیدیان محدودیت در ثبت‌نام کارگران برای استفاده از مزایای بیمه تامین اجتماعی را از مشکلات مهم این قشر زحمتکش می‌داند و اضافه می‌کند: از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تقاضا داریم سهمیه کارگران ساختمانی را افزایش دهد تا زمان زیادی را در فهرست نوبت‌دهی سپری نکنند.وی با یادآوری این‌که بیمه تامین اجتماعی طبق قانون فقط 7 درصد هزینه بیمه کارگر را متقبل می‌شود، می‌افزاید: مابقی این هزینه از محل صدور پروانه توسط کارفرما پرداخت می‌شود و البته آنها نیز با این قوانین مشکلی ندارند و سهم خود را پرداخت می‌کنند.


مشکلات کارگران صنعتی

رکود بازار تولید مسکن فقط دامنگیر کارگران و استادکاران ساختمان نبوده و بخش صنعت را نیز تحت تاثیر قرار داده است. مدیر یکی از کارخانه‌های تولید در‌های ضد سرقت در شهرک صنعتی بزرگ شیراز با بیان این‌که رکود بازار مسکن موجب اخراج بسیاری از کارگران بخش صنعت شده است، می‌گوید: بسیاری از کارخانه‌های وابسته به تولید مسکن ورشکست شده‌اند و آنهایی نیز که با تنگناهای شدید مالی به کار خود ادامه می‌دهند، مجبور به تعدیل نیرو شده‌اند.
«امین بهار فلامرزی» که اعتقاد دارد کارگران در همه بخش‌های صنعتی در معرض بیکاری قرار دارند، می‌افزاید: کارخانه‌داران برای بقا به وام‌های بانکی پناه می‌برند، غافل از این‌که با گرفتاری‌های بزرگ‌تری دست به گریبان می‌شوند.

وی از رکود بازار به‌خصوص بازار مسکن ابراز تاسف می‌کند و ادامه می‌دهد: باید تمهیداتی در نظر گرفته شود تا انبوه‌سازان و قشر آسیب‌پذیر که نیاز به تخفیف و قیمت مناسب‌تری دارند از خدمات واحدهای صنعتی بهره‌‌مند شوند.
فلامرزی ارائه تسهیلات و مساعدت دولتی را در رونق بازار بدیهی می‌داند و می‌گوید: شرایط اشتغال‌زایی که مدام از سوی مسئولان مورد تاکید قرار می‌گیرد با پشتیبانی و کارشناسی نهادهای وابسته به دولت فراهم می‌شود، بنابراین لازم است با برنامه هدایت شده آنها، واحدهای صنعتی سرپا بمانند.