هشدار علیه جنگ
محمدجواد ظریف طی سفر به نیویورک، یک هدف مشخص داشت و آن هشدار به دونالد ترامپ در مورد احتمال بروز درگیری میان ایران و آمریکا و تلاش اطرافیان او برای واردکردن آمریکا به یک جنگ دیگر در خاورمیانه بود؛ هشداری که بهنظر میرسد در واشنگتن، شنیده شده است.
وزیر امور خارجه ابتدا در گفتوگویی بیسابقه با شبکه تلویزیونی نزدیک به جمهوریخواهان آمریکا از تلاشهای بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل، محمدبنسلمان ولیعهد سعودی و بنزاید ولیعهد امارات با همراهی جانبولتون مشاور امنیت ملی آمریکا برای تغییر رژیم در ایران گفت. ظریف این 4نفر را اعضای «تیم ب» خواند و گفت: با وجود آنکه دونالد ترامپ میخواهد به قول انتخاباتی خودش که پرهیز از جنگ است وفادار بماند، «تیم ب» اما بهدنبال کشاندن آمریکا به درگیری با ایران است.
ظریف در گفتوگو با شبکه تلویزیونی سیبیاس نیز نسبت به دسیسهچینی تیم ب برای وقوع یک اتفاق یا درگیری کوچک میان نیروهای ایرانی و نیروهای آمریکایی در خاورمیانه هشدار داد و تأکید کرد که افرادی در دولت آمریکا در حال زمینهچینی برای چنین برخوردی هستند؛ برخوردی که به گفته او میتواند به یک بحران تمامعیار تبدیل شود. ظریف همچنین خطاب به مقامهای آمریکایی یادآوری کرد که در سمت اشتباه تاریخ ایستادهاند و با افراد اشتباهی در منطقه خاورمیانه متحد شدهاند.
نخستین عکسالعمل به سخنان ظریف، در سرمقاله روزنامه واشنگتنپست عیان شد. این روزنامه که رویکردی لیبرال دارد، در سرمقاله دیروز خود به دولت آمریکا هشدار داد که افزایش تحریمها علیه ایران میتواند به جنگ میان 2 کشور منتهی شود. در این سرمقاله که به قلم «شورای سردبیری» واشنگتنپست نوشته شده، به تلاش آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران و احتمال واکنش تند ایران در برابر چنین اقدامی اشاره شده است. این روزنامه نوشته که ایران ممکن است در پاسخ به افزایش تحریمها به سمت غنیسازی اورانیوم برود که بهناچار به پاسخ آمریکا منجر شود؛ پاسخی که تقابل نظامی میتواند بخشی از آن باشد.
واشنگتنپست به نکته مورد اشاره محمدجواد ظریف در گفتوگو با فاکسنیوز اشاره کرده و مینویسد: «وعده ترامپ دوری جستن از جنگهای خاورمیانه بوده است. سیاست فعلی در قبال ایران اما درنهایت ممکن است به جایی ختم شود که خلاف این وعده است.» این روزنامه در ادامه مینویسد: «دلیل اینکه احتمال بروز درگیری میان ایران و آمریکا زیاد است، این است که دولت ترامپ، تقریبا هیچ گزینه دیگری برای ایران باقی نگذاشته و اگر ایران بین مقاومتکردن زیر تحریمها و واکنش تهاجمی، دومی را انتخاب کند، آنوقت دونالد ترامپ خود را در میانه یک جنگ ناخواسته خواهد دید.» اعضای شورای سردبیری واشنگتنپست در سرمقاله خود پیشنهاد مذاکره آمریکا با ایران با پیششرطهای اعلامشده از سوی وزیر خارجه این کشور را نیز غیرمنطقی خوانده و نوشتهاند: «دائما این سؤال مطرح میشود که آیا ترامپ همه جوانب سیاست دولتش در قبال ایران را سنجیده است؟ پاسخ ما منفی است.»
شبکه تلویزیونی سیانان نیز با پرداختن به سفر محمدجواد ظریف به نیویورک، به بررسی جزئیات هشدارهای او در مورد احتمال بروز برخورد و درگیری میان نیروهای ایرانی و آمریکایی پرداخت. این شبکه همچنین در گفتوگو با علی واعظ، مدیر بخش ایران در مرکز بینالمللی بحران در واشنگتن به وضعیت کنونی روابط ایران و آمریکا پرداخت. واعظ به سیانان گفت: «به اعتقاد من وزیر خارجه ایران در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز، یک مخاطب خاص و واحد داشت و آن دونالد ترامپ بود.» به گفته او، ظریف قصد داشته است به ترامپ یادآوری کند که تیم مشاوران او بهخصوص جان بولتون، دارای دستورکاری غیر از آن چیزی هستند که رئیسجمهور آمریکا درنظر دارد.
واعظ با اشاره به تحریمهای آمریکا نیز گفت: «از آنجا که سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران بینتیجه بوده و تنها حدود یک سال و نیم دیگر تا انتخابات ریاستجمهوری دور بعد باقی مانده است، تیم ترامپ تحت فشار است. از همینرو متحدان تیم ترامپ در اسرائیل، عربستان و امارات از یک درگیری خونین علیه ایران با هدف مهار ایران استقبال میکنند و این همان خطری است که وجود دارد و ظریف قصد داشته بیان کند.»
باربارا اسلاوین، مدیر بخش ایران در شورای آتلانتیک نیز در یادداشتی نوشت که محمدجواد ظریف طی سفر خود به نیویورک، به وضوح اعلام کرد که ممکن است صبر ایران در قبال دولت آمریکا و جامعه جهانی لبریز شود. به نوشته اسلاوین، بهنظر میرسد واقعا صبر ایران لبریز شده و سخنان ظریف پس از گفتوگو با شبکه تلویزیونی فاکسنیوز و شبکه سیبیاس در مورد گزینه خروج از توافق هستهای و حتی معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای (انپیتی) باید از سوی دولت آمریکا جدی گرفته شود.