فناوری
دردسر اپلیکیشن‌های ایرانی این بار در اندروید
بعد از حذف برنامه‌های ایرانی در گوشی‌های آیفون حالا گزارش‌ها از حذف اپلیکیشن‌های برخی کسب‌وکارهای ایرانی در اندروید خبر می‌دهند
حذف اپ‌های ایرانی از بسترهای ارائه نرم‌افزار در جهان که قبلا سیستم عامل آی‌او‌اس و گوشی‌های آیفون را درگیر کرده بود، این‌بار سراغ برنامه‌های اندرویدی آمده است؛ پلتفرمی که بیشتر ایرانیان با آن سروکار دارند و از دست رفتن بازارش می‌تواند دست‌کم 80درصد کاربران ایرانی را متأثر کند. پیش از این نمایندگان مجلس به‌خاطر مشکلات ایجاد شده برای اپلیکیشن‌های ایرانی برای گوشی‌های آیفون به‌دنبال تحریم اپل بودند اما حالا مشکلات جدیدی برای سیستم‌عامل منبع باز اندروید هم به‌وجود آمده است. بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد، گوگل‌پلی اخیرا تعدادی از برنامه‌ها و نرم‌افزارهای اندرویدی را که روی بسترش ارائه شده بودند از دسترس خارج کرده و آنها را مخرب شناخته است. مهم‌ترین و معروف‌ترین اپ‌های حذف شده، پوسته‌های فرعی تلگرام بودند که پیش‌تر هم بارها کارشناسان فنی درباره ناامن بودن‌شان شواهد دقیقی ارائه کرده بودند. این‌بار اما اینطور که وزیر ارتباطات اخیرا در توییتر به نقل از گزارش سازمان فناوری اطلاعات گفته، کسب‌وکارهای ایرانی نیز به مشکلی مشابه دچار شده‌اند، برنامه‌هایی که به‌نظر می‌آید ناچار هستند به‌خاطر شرایط خاص تحریم و سرویس ندادن گوگل به ایرانی‌ها، برنامه‌هایشان را روی پلتفرم‌های دیگری ارائه کنند. محمدجواد آذری جهرمی با استناد به این ماجرا گفته است: تروریسم اقتصادی آمریکا در حال تسری به اقتصاد فضای مجازی است. کارشناسان فنی در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کنند که مشکل تازه چرا به‌وجود آمده و آیا راه‌حلی برای آن وجود دارد؟
نوبت اندروید
پیش‌تر در اتفاق مشابهی که برای کاربران آی‌او‌اس در ایران افتاد، به‌خاطر استفاده از گواهی‌های اینترپرایز یا توسعه‌دهنده سازمانی عملا بخش مهمی از برنامه‌های این سیستم‌عامل در ایران از کار افتادند. در آن زمان، برخی پیشنهاد داده بودند که برای مبارزه با آی‌او‌اس بهتر است سراغ اندروید رفت اما کارشناسان امنیت سایبری در همان زمان نیز تأکید می‌کردند، با توجه به ماهیت آمریکایی گوگل و از آنجایی که بسیاری از سرویس‌های این کمپانی از دسترس ایرانی‌ها خارج است، هیچ بعید نیست که کاربران اندروید نیز به‌زودی با مشکل مشابهی روبه‌رو شوند. به‌نظر می‌رسد، آنچه اخیرا باعث حذف برنامه‌ها از گوشی کاربران اندرویدی شده، مربوط به اصولی است که برای همه برنامه‌های اندرویدی در تمام جهان اجرا می‌شود. این برنامه‌ها به‌خاطر نداشتن گواهی‌های امنیتی گوگل از دسترس خارج شده‌اند و برنامه‌های ایرانی نیز تأثیرگرفته از این مسئله هستند. محمدرضا همتی، توسعه‌دهنده نرم‌افزار دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «مدتی قبل اپ‌استور روی گواهینامه‌هایش حساسیت نشان داد و برنامه‌های زیادی در جهان را که از گواهی‌های نامناسب استفاده می‌کردند حذف کرد. به‌نظر می‌رسد گوگل نیز برای عقب نماندن از رقیب به فکر چنین رویکردی افتاده و روی این موضوع حساس شده است.»
تحریم یا نداشتن گواهی امنیتی؟
برنامه‌های ایرانی که از گوگل‌پلی حذف شده‌اند، به‌خاطر رعایت نکردن اصول «گوگل پروتکت» که از سوی شرکت گوگل ارائه می‌شود، دچار چنین مشکلی شده‌اند. این گواهی در زمان ثبت شدن در بازارهای آنلاین به هر برنامه‌ای داده می‌شود تا به کاربر درباره امنیت آن اطمینان بدهد. برهمین اساس، به کاربران اندرویدی توصیه می‌شود برنامه‌هایی را که از منابع ناشناس به دستشان می‌رسد نصب نکنند. طبق اصول گوگل برنامه‌هایی که گواهی Google Protect را نداشته باشند، ریسک بالایی دارند و به همین دلیل احتمال حذف شدن‌شان بالاست. محمدرضا همتی، کارشناس توسعه نرم‌افزار می‌گوید: «در طرف مقابل بازارهای داخلی نرم‌افزار مثل کافه‌بازار سعی کرده‌اند برنامه‌هایی برای چک کردن امنیت اپ‌ها ارائه کنند تا بتوانند ایرانی‌ها را به استفاده از پلتفرم خودشان تشویق کنند که قیمت‌شان کمتر است و برای شرکت‌های کوچک و توسعه‌دهنده‌های جوان امکانات اقتصادی ارائه می‌کنند. با این همه باید دید که کدامیک در جلب اعتماد شرکت‌های بزرگ‌تر موفق هستند. امنیتی‌شدن فضای آنلاین در برخی مواقع به ضرر اپ‌های ایرانی تمام می‌شود. اینکه می‌توان در مواقع خاص و با دستورهای قضایی به اطلاعات دست پیدا کرد، ممکن است مطلوب بسیاری از کاربران و توسعه‌دهنده‌ها نباشد و آنها را به استفاده از نمونه‌های خارجی سوق دهد.» در نهایت، شرکت‌های بزرگ‌تر ترجیح می‌دهند با ثبت شرکت‌شان در یک کشور خارجی برنامه‌هایشان را در گوگل‌پلی ارائه کنند، اما همچنان سر بسیاری از کاربران بی‌کلاه می‌ماند.
همشهری پیش‌تر با علی نوربخش، مدیر عملیات کافه‌بازار درباره اینکه کافه‌بازار چه رویکردی برای شناسایی اپ‌های امن و غیرامن دارد، گفت‌وگو کرده بود. او درباره چگونگی شناسایی برنامه‌های امن گفته بود: «ما برنامه‌ها را از نظر دسترسی‌های غیرعادی و ویژگی‌های فنی‌شان بررسی می‌کنیم. ما سعی می‌کنیم ترفندهایی را که برای ناامن کردن برنامه‌ها وجود دارد شناسایی و مسدود کنیم اما در نهایت، گزارش کاربران نیز برای ما یک منبع مهم تلقی می‌شود. اگر آن را ببینیم، حتما بررسی می‌کنیم.» روابط عمومی کافه‌بازار در همین‌باره به همشهری گفت، «اخیرا با توجه به گزارش‌هایی که درباره ناامن بودن پوسته‌های تلگرام وجود داشت، 2 پوسته طلاگرام و هاتگرام از روی اپ‌استور برداشته شدند.»
مکث
مسدود شدن اپ‌های مخرب در جهان
براساس گزارشی که گوگل اخیرا منتشر کرده این شرکت در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۲۰ درصد برنامه‌های گوگل‌پلی را به‌خاطر مشکلات امنیتی حذف کرده است. گوگل اخیرا هم اعلام کرده، نزدیک به 50اپ را به‌خاطر آلوده بودن به بدافزار حذف کرده است.
توسعه‌دهنده چینی «دو گلوبال» که بخشی از مالکیت آن در اختیار «بایدو» در چین است، به‌خاطر تبلیغات غیرعادی، یک نرم‌افزار مخرب شناخته شده و از گوگل پلی حذف شده است. گوگل در این‌باره گفته است: «ما وظیفه خود می‌دانیم که از تبلیغ‌کنندگان و کاربران محافظت کنیم و برای مبارزه جهانی با کلاهبرداری و سوء‌استفاده، ابزارها و منابعی اختصاص دهیم. ما رفتارهای مشکوک را بررسی می‌کنیم و اگر خطایی پیدا کنیم با آن برخورد خواهیم کرد. ازجمله اینکه اجازه تبلیغ اپلیکیشن یا انتشار آن در گوگل‌پلی را نخواهیم داد.» برهمین اساس، به‌نظر می‌رسد برخورد اندروید با نرم‌افزارهای بدون گواهی یک موضوع جهانی باشد.
