اعیان‌نشین و مدرن

آوین آزادی

تاریخچه مختصر
فرمانیه کجاست؟

 اسم و رسمش را فراموش کنید. اصلا تصور کنید کسی چشم‌های شما را بسته و بدون‌آنکه توضیحی بدهد شما را در کوچه پسکوچه‌های این محله رها کرده است. بی‌حرف پیش، اگر اینجا زندگی نکرده باشید، حس و حال خیابان‌ها و کوچه‌های فرمانیه، برای‌تان ناب و تازه است. درختان سر به فلک کشیده، جوی‌های کوچک و زلال آب و برج‌های به آسمان رسیده؛ اینجا اعیان‌نشین‌ترین محله پایتخت است.
با اینکه تراکم درخت‌های تنومند در خارج و داخل حیاط خانه‌ها، ساکنین فرمانیه را از فضای سبز بی‌نیاز کرده اما این محله، کم پارک و باغ و... ندارد. فرمانیه که پیش از این و در گذشته‌ای نه چندان دور، روستایی به نام رستم‌آباد بوده حالا محل سکونت بسیاری از اشخاص سرشناس کشور شده است.

تقریبا 90درصد ساختمان‌های این محله مدرن محسوب می‌شوند. شلختگی‌های معماری در سراسر ایران به فرمانیه هم سرایت کرده و برج‌ها و باغ‌ها و خانه‌های ویلایی الگوی مشخصی را دنبال نمی‌کنند. روبه‌روی بسیاری از خانه‌ها کیوسک پلیس و نگهبان‌ وجود دارد و بعضی کوچه‌ها هم تقریبا به بن‌بست اختصاصی خانه‌‌ای تبدیل شده‌اند.

ستاد هماهنگی‌ شورایاری‌های شورای اسلامی تهران در آخرین آمارهای خود اعلام کرده که محله فرمانیه واقع در ناحیه یک شهرداری منطقه یک، جمعیتی معادل 16هزار و 355 نفر دارد و مساحت آن 1,355541 کیلومترمربع محاسبه شده است. فرمانیه در شمال شرق تهران واقع شده و نام کنونی این خیابان، دکتر لواسانی است. این محله  از شمال به خیابان شهید لواسانی، از جنوب به بزرگراه صدر، از شرق به خیابان پاسداران و از غرب به خیابان کامرانیه محدود شده است.

خیابان دکتر لواسانی از چهارراه فرمانیه و تقاطع پاسداران شروع می‌شود و تا چهارراه کامرانیه و بلوار اندرزگو ادامه پیدا می‌کند. البته این انتهای راه نیست و بخشی از خیابان فرمانیه تا دزاشیب ادامه پیدا می‌کند. مهم‌‌ترین خیابان‌های فرمانیه، دیباجی شمالی، خیابان سنبل (سلمان پورظهیر)، خیابان آذرمینا، خیابان کوهستان هشتم، خیابان نارنجستان هفتم، خیابان نارنجستان یکم، خیابان تنگستان دوم، خیابان عسگریان و خیابان مهماندوست به شمار می‌روند.

قدمت فرمانیه به 200سال پیش برمی‌گردد. فرمانیه امروزی، روستایی به نام رستم‌آباد بوده که به 2بخش رستم‌آباد شمالی و رستم‌آباد جنوبی تقسیم می‌شده است. در سال‌های صدارت قاجار، دلیل شکل‌گیری این محله شرایط مناسب برای کشاورزی و باغداری بوده که موجب مهاجرت مردم به این روستا شده است.

تمامی زمین‌های محله فرمانیه در دوران حکومت سلسله قاجار به نخست‌وزیر آن دوره شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرما تعلق داشته است. این شاهزاده دارای چندین همسر بود و جهت پیشگیری از حسادت فرزندان همسر اول به فرزندان دیگر همسران، در زمان حیات خود بخش عظیمی از اموال خود را بین فرزندان همسر اول تقسیم کرد. این محله به بزرگ‌ترین فرزند همسر اول ایشان به نام فیروز رسید. او که فردی بسیار ولخرج بود بخشی از املاک خود واقع در این محله را به سفارت ایتالیا فروخت و این همجواری با ایتالیایی‌ها محله فرمانیه را تبدیل به یکی از استراتژیک‌ترین محله‌های تهران و حتی ایران کرد.

تا پیش از تاسیس متروی نوبنیاد، دسترسی به فرمانیه چندان راحت نبود. اما مدتی است ایستگاه متروی نوبنیاد به‌عنوان نزدیک‌ترین ایستگاه متروی این منطقه، دسترسی به این محله را راحت‌تر کرده است. خطوط اتوبوسرانی 106 (پایانه لاله به پایانه شهید افشار)، 217(شهرک صدف به بلوار صبا) و 220 (میدان ازگل به میدان تجریش) نیز از این منطقه عبور می‌کنند. خیابان فرمانیه از طرف خیابان نارنجستان هفتم به میدان اراج و بزرگراه ارتش می‌رسد. همچنین از طریق کامرانیه جنوبی می‌توانید به بزرگراه صدر دسترسی داشته باشید. این بزرگراه‌ها می‌توانند دسترسی مناسبی برای تردد خودروهای شخصی به سایر نقاط تهران فراهم کنند.

قیمت زمین و آپارتمان
گران‌قیمت‌ترین خانه‌ها در فرمانیه معامله می‌شود

پنت‌هاوس‌های مشهوری در خیابان‌های فرمانیه معامله می‌شود. محمود زعفرانلو - فعال حوزه مسکن - می‌گوید: در ماه‌های اخیر گران‌ترین خانه‌ها، برج‌ها و پنت‌هاوس‌ها در خیابان سنبل فرمانیه معامله شده‌اند. او نرخ برخی برج‌های این منطقه را بین متری 80تا 100میلیون تومان عنوان کرده و می‌گوید: البته آپارتمان‌‌های معمولی‌تر و چند‌واحدی ارزان‌تر از این نرخ هستند و برخی از آنها را می‌توان با متری 20تا 30میلیون تومان خرید اما کم هم نیستند خانه‌هایی که قیمت آنها 150میلیارد تومان است. او بر این باور است که خیابان‌های گلستان، سنبل و کوهستان هشتم فرمانیه گران‌ترین خیابان‌های تهران هستند که سال‌هاست با قیمت‌هایی نجومی معامله می‌شوند. مشاورین املاک این منطقه می‌گویند چیزی که بیشتر از هرچیزی در این منطقه تعیین‌کننده قیمت است، مدل ساخت خانه‌ها و متریالی است که در این خانه‌ها به‌کار می‌رود. برخی از برج‌ها را معماران مطرحی طراحی کرده‌اند و نقاشان بزرگی برای طراحی داخلی آن نقش زده‌اند. شیرآلات استفاده شده در برخی از پنت‌هاوس‌ها از جنس طلا یا آب طلا بوده و آشپزخانه‌ها به سرویس کامل فر، ماکروفر، یخچال و... مجهز شده‌اند.

 پیش‌بینی تغییرات 
قیمت در فرمانیه 

تا پیش از انفجار قیمت بازار مسکن در سال97، گران‌ترین واحدهای مسکونی در فرمانیه بین 30 تا 50میلیون تومان معامله می‌شد اما رشد قیمت مسکن در محله‌هایی مثل فرمانیه تا 150درصد هم پیش رفت.

بازار مسکن بارها و بارها بعد از رکودهای طولانی، جهش را تجربه کرده است و سال97، سال جهش مسکن بعد از بیش از 5سال رکود بود. با این اوصاف، به‌نظر می‌رسد در امسال جهش سنگینی را در قیمت مسکن نخواهیم داشت و رشد قیمت‌ها متناسب با نرخ تورم عمومی خواهد بود. محله فرمانیه هم از این قاعده مستثنا نیست اما مناطقی مثل این محله، همواره بیش از میانگین کل پایتخت، رشد قیمت را تجربه می‌کنند. اگر در سراسر تهران قیمت مسکن متناسب با تورم و 10درصد رشد پیدا کند، احتمالا لوکس‌ترین خانه‌ها در محله فرمانیه حداقل متری 8تا 10میلیون تومان گران‌تر معامله می‌شوند.
 
 مراکز مهم
از مدرسه ایتالیایی‌ها تا برج رولکس 

بیشتر سوپرمارکت‌ها در فرمانیه، هایپر مارکت‌اند. فضای داخل آنها پر شده از اجناس خارجی که سوپرمارکت‌های نیمه مرکزی و جنوبی پایتخت آنها را از ترس مامورین تعزیرات در هزار سوراخ پنهان می‌کنند. قیمت‌ کالاهای متداول با سایر نقاط شهر تفاوتی ندارد اما محصولات خارجی با نرخ‌های عجیبی در فرمانیه به فروش می‌رسند. در یکی از این واحدها، شکلات صبحانه خارجی معروف در برخی از سوپرمارکت‌ها 20هزار تومان گران‌تر از قیمت کنونی آن است. فروشنده این واحد تفاوت‌ قیمت‌ها را قبول نداشته و در توجیه آن می‌گوید: عموما مردم این محدوده خود برای خرید به فروشگاه مراجعه نمی‌کنند. کارگرهای من جنس را برای‌شان می‌برند و اینجا باید حداقل 5نفر نیرو آماده داشته باشیم.

یکی از این هایپرمارکت‌ها هم ویژه این محله است که تنها در3 نقطه خاص تهران تاسیس شده و این مناطق را به شکل تبلیغی در کنار نام خود آورده است؛ فقط در الهیه، فرشته و فرمانیه. مجتمع‌های خرید فرمانیه هم سبک منحصر به فردی دارند. تقریبا همه آنها معماری‌های خاصی داشته و مشتری‌های آنها عموما محلی هستند. کوه نور یکی از معروف‌ترین این مجتمع‌هاست. برج آسمان و برج‌های دوقلوی فرمان و مجتمع خرید سانا هم در فرمانیه قرار دارند.

بسیاری از اماکن مهم کشور امروز در فرمانیه هستند. دانشگاه صنایع و معادن ایران در این محله واقع شده است. مدرسه ایتالیایی پیترودلاواله هم که یکی از معروف‌ترین مدارس کشور است در خیابان اصلی (لواسانی) قرار دارد. آموزشگاه‌های زبان خارجه ایرانمهر، آوامهر، خوارزمی و سروش صبا در این محله قرار گرفته‌اند. از مراکز فرهنگی واقع در محله فرمانیه می‌توان به آموزشگاه موسیقی ارف، فیروزگان و میلاد اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین مراکز دیپلماتیک واقع در محله فرمانیه، باغ و سفارت ایتالیاست. از دیگر مراکز دیپلماتیک واقع در این محله می‌توان به سفارت پادشاهی هلند و سفارت نروژ اشاره کرد. ساختمان آموزش سازمان بنادر و دریانوردی یکی دیگر از مراکز دولتی مهم است که در محله فرمانیه قرار گرفته‌است. مرکز توانبخشی جانبازان امام خمینی و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله هم از اماکن مهم دیگر این محله به شمار می‌روند. باغ نظر هم در فرمانیه است؛ باغی که روزگاری به حسین‌قلی‌خان تعلق داشت و اکنون به محل گشت و‌گذار تهرانی‌ها تبدیل شده است؛ باغی از تیغ برج‌سازان جان سالم به در برده و در دل خود، درختان چنار، بربریس، یاس هلندی، گلدان‌های نسترن، گلدان‌های هفت‌رنگ، اسپیره، ژونی پروس، شیرخشت، پامپاس گراس و گیاهان متنوع‌تری را جای داده است.

پنت‌هاوس و برج‌های مشهوری در فرمانیه جا خوش کرده‌اند اما یکی از مشهورترین ‌آنها، برج رولکس است؛ برجی که برخی آن را بهشت نامیده‌اند؛ ساختمانی لوکس و گران‌قیمت که پزشک، باشگاه، استخر و آرایشگاه اختصاصی دارد و مخصوص افراد خاصی ساخته شده است. این برج شامل ٥٢ واحد لوکس ١٣٠ تا ٣٠٠ مترمربعی است که هر واحد آن تا متری100میلیون تومان هم قیمت‌گذاری شده است. این برج البته کارواش مرکزی و سیستم استفاده از انرژی خورشیدی برای تأمین آب گرم هم دارد.

 آدم معروف‌ها
اعیان‌نشین‌های مشهور

بسیاری از سلبریتی‌ها و چهره‌های سرشناس در فرمانیه زندگی می‌کنند. یکی از این چهره‌های سرشناس محمدجواد ظریف است که برخی رسانه‌ها آن را ساکن فرمانیه دانسته‌اند. علیرضا خمسه هم بازیگر کهنه‌کاری است  که سال‌هاست در یکی از خیابان‌های فرمانیه زندگی می‌کند. پنت‌هاوس‌های خیره‌کننده برج رولکس میزبان علی دایی و کریم باقری، فوتبالیست‌های مشهور کشورمان هستند.