1. انتظار برای فروکش کردن آب: پمپاژ پیش از فروکش‌کردن سیلاب کاری عبث است: تا زمانی که سطح آب‌های زیرزمینی بالاتر از تراز زیرزمین است، آب از طریق دیوارهای زیرزمین برای ایجاد تعادل به داخل نفوذ خواهد کرد.
2. بررسی ایمنی: پیش از آغاز به پاکسازی و ضدعفونی سازی، باید یک ارزیابی از خطرات مربوط به ایمنی و سلامت صورت گیرد.
3. پاکسازی و ضدعفونی‌سازی؛ پیش از انجام پاکسازی و ضدعفونی‌سازی، باید اقلام و اثاثیه‌ای که تعمیر آنها جنبه اقتصادی ندارد، به‌صورت انتخابی حذف شوند. اگر بخش‌های غیرضروری بنا لخت و لایه‌برداری شوند، در این مرحله شاهد آسیب‌های جدی به ابنیه تاریخی و بعضاً تخریب عناصر معمارانه در بنا خواهیم بود. پیش از پاکسازی با آب، مطمئن شوید که همه تجهیزات برقی خاموش هستند. از آب پرفشار برای شست‌وشو استفاده نکنید، زیرا علاوه بر آسیب‌های احتمالی به مصالح تاریخی، نوعی مه معلق حاوی ریزاندامگان (میکروارگانیسم) مضر ایجاد می‌کند. استفاده از آب پاک کم‌فشار توسط کاربرانی که لباس محافظ مخصوص بر تن دارند، به‌مراتب ایمن‌تر است. به‌محض فروکش‌کردن سیلاب، باید با استفاده از آب سالم نسبت به زدودن گل و لای، کثیفی‌ها و ذرات به جای مانده از سیل اقدام شود. تا خشک شدن بقایای سیل صبر نکنید؛ حذف گل مرطوب ایمن‌تر و راحت‌تر صورت می‌گیرد. پریزهای برق، لوله عبور سیم و شیار دیوار را باز کنید و کاملاً شست‌وشو دهید. پیش از بستن مجدد این بخش‌ها، منتظر شوید کاملاً خشک شوند.
4. ارزیابی و مستندنگاری آسیب‌ها - ارزیابی پس از سیل: بامستندنگاری، می‌توان عکس‌های بیشتری از مناطقی که قبلاً زیر سیلاب بودند تهیه کرد. در این ارزیابی باید همه جوانب ساختمان را که احتمال آسیب دیدن از سیلاب دارند مورد بررسی قرار داد، اعم از آسیب‌های بالقوه ساختاری یا ناشی از نشست تا آسیب‌های سطحی مصالح در داخل و خارج ساختمان. میزان رطوبت موجود در عناصر مختلف ساختمان نیز باید بررسی شود.
5. بررسی مسائل سازه‌ای؛ معمولاً سیلاب به ناپایداری خطرناک سازه‌ای منجر نمی‌شود، مگر اینکه خاک زمین اطراف پی به جد توسط سیلاب شسته شده باشد یا اینکه طوفان‌های سهمگین دریایی یا جریان شدید سیلاب آسیب جدی به ساختمان وارد کرده باشند. معمولاً در مناطقی نظیر سینه‌کش کوه‌ها و تپه‌ها که با جریان‌های سریع سیلاب مواجهند و امکان رانش زمین وجود دارد، احتمال وقوع آسیب به‌مراتب بیشتر است؛ همچنین در نواحی نزدیک به دریا با شکسته‌شدن دیوارهای موج‌شکن، این خطر تشدید می‌شود. علائم آسیب ساختاری شامل شکم‌دادگی یا بیرون‌زدن قسمت‌هایی از ساختار مصالح می‌شود که به‌واسطه اثرات شدید، فشار بیش‌ازحد یا پی‌های آسیب‌دیده علی‌الخصوص در گوشه‌های ساختمان، پدید می‌آیند. ترک‌های بزرگ‌تر از 6 میلی‌متر بالای درها و پنجره‌ها و در انتهای نما، هرگونه سرسفت‌شدن جرزها و دیوارها، کج شدن و فرونشست سازه‌ای که پیش از این آشکار نبوده است یا پیش از وقوع سیل وجود نداشته‌اند، نیازمند بررسی‌های بسیار ویژه هستند. سیل‌ها می‌توانند از ضعف‌های ساختاری موجود نظیر الوارهای پوسیده خارج از دید، نهایت سوءاستفاده را ببرند.
6. راه‌اندازی مجدد تأسیسات: پیش از وصل کردن شریان گاز و برق، از شرکت‌های مربوطه و کارشناسان مشورت بگیرید. برای پیشگیری از ایجاد اتصال کوتاه جریان برق در اثر رطوبت یا آلودگی‌های به جای مانده از سیل، پیش از وصل برق باید سیستم‌های برقی باز و پاکسازی شوند و بسته به مشکل، خشک‌سازی یا تعویض شوند. در نواحی ساحلی این خطر وجود دارد که نمک آب دریا باعث پوساندن اتصالات فلزی و همچنین لوله‌های فلزی برق و جعبه کلیدها شوند.
7. بررسی زهکش‌ها و فاضلاب‌ها: پس از سیل ممکن است سیستم‌های زهکش و دفع آب آلوده و پسماند توسط گل‌ولای مسدود شوند. تا پیش از رفع مسدودی شبکه اصلی زهکش توسط مقامات محلی، باید تأثیر باران‌های مداوم و زهکش آب‌های زائد ساختمان به‌دقت پایش و مدیریت شود تا دچار سیلاب دیگری نشویم.
8. نجات اقلام کنده‌شده و آسیب‌دیده: مصالح را دور نریزید و تا حد امکان حفظ کنید (حتی اقلامی که به‌شدت آسیب‌دیده‌اند). پاکسازی و خشک‌سازی مداوم همراه با حفاظت و تعمیرات می‌تواند باعث نجات آنها شود. در غیراین صورت می‌توان از آنها به‌عنوان الگوی ساخت مجدد وسایل و متعلقات ساختمانی جدید استفاده کرد.
9. امنیت؛ ممکن است برای دور نگاه‌داشتن افرادی که نباید در بنا حضور داشته باشند، مجبور به انجام اقدامات امنیتی باشیم. باز کردن در و پنجره‌ها برای خشک‌کردن ساختمان فرصتی را برای ورود غیرمجاز دزدان فراهم می‌کند، مخصوصاً زمانی که افراد زیادی در حال تردد هستند.
10. خشک‌سازی: برای خشک‌سازی سریع ساختمان‌های قدیمی نباید تأسیسات گرمایش مرکزی را تا حد نهایی روشن کرد، دمای بیش از 18درجه می‌تواند زمینه‌ساز رشد کپک‌ها شود. در مقابل کاهش دما به زیر 4درجه سانتیگراد باعث ایجاد بلورهای یخ در مصالحی که رطوبت را جذب کرده‌اند می‌شود و متعاقباً با خطر تورق و کنده شدن لایه‌های رویی مواجه خواهیم بود. خشک‌سازی سریع می‌تواند نتیجه سطحی و موقت در پی داشته باشد.
11. گمانه‌ها: ممکن است برای بررسی منبع رطوبت، شرایط کالبدی و آزادسازی رطوبت حبس شده در مصالح مجبور به گشودن و ایجاد گمانه در کالبد ساختمان شویم. گمانه‌ها نباید سرآغاز و مجوزی برای لایه‌برداری کل اندود داخلی شود. پیش از گمانه‌زنی و برداشتن هر بخش از سازه، باید با ترسیم، عکس یا ویدئو مستندنگاری بصری صورت گیرد.
12. بازرسی‌ها: در برخی موارد با شیوه‌های غیرمخرب و روش‌های ایجاد روزنه و به همین ترتیب استفاده از دوربین‌های مادون‌قرمز، بوراسکوپ و رطوبت‌سنج، می‌توان شرایط عمق دیوار را بدون لایه‌برداری و گمانه‌زنی‌های غیرضروری به انجام رساند.
13. برنامه‌ریزی برای خشک‌سازی: تأثیر حداکثری خشک‌سازی و به حداقل رساندن از دست رفتن کالبد تاریخی و اندودها مستلزم برنامه‌ریزی مناسب برای خشک‌سازی است. هدف باید ایجاد یک سیستم متعادل خشک‌سازی باشد، یعنی میزان تبخیر برابر با میزان حذف بخارآب با تهویه یا رطوبت‌زدایی باشد. خشک‌سازی نامتعادل با دو مشکل روبه‌رو است:
- میزان خشک شدن از فرایند افزایش رطوبت نسبی کندتر می‌شود.
- بخارآب غلیظ‌تر از نقطه‌ای که خشک‌سازی آغاز شده است به سایر اتاق‌هایی که غلظت بخار کمتری دارند، جابه‌جا می‌شود.
14. تهویه طبیعی: فرایند خشک‌کردن را با تهویه طبیعی آغاز کنید.
گل‌ولای پای دیوارهای خارجی را تا حداقل 15سانتی‌متر پایین‌تر از سطح کف‌های داخلی بردارید. همه درها (اعم از در قفسه‌ها)، پنجره‌ها و نورگیرهای سقفی را باز کنید تا گردش هوا به حداکثر ممکن برسد. فرش‌ها و زیراندازها و دیگر پوشش‌های نفوذناپذیر کف را جمع‌آوری کنید. مبلمان و تابلوها را از دیوار دور کنید تا مانع خشک شدن نشوند.معمولاً در قسمت‌هایی از خانه‌های تاریخی که امکان گردش هوا وجود ندارد، حفره‌هایی پنهان تعبیه شده‌اند. زیر راه‌پله‌ها و داخل گنجه‌ها را بررسی کنید. برای عدم‌آسیب‌رسانی به اتصالات چوبی تاریخی از یک نجار زبردست کمک بگیرید.
15. تهویه مکانیکی - استفاده از پنکه: جابه‌جایی مهارشده هوا با پنکه می‌تواند به تسریع فرایند خشک‌سازی طبیعی کمک کند. 4برابر‌شدن سرعت حرکت هوا روی سطوح، میزان تبخیر را 2برابر می‌کند. در فرایند تسریع خشک‌سازی با استفاده از فن‌ها می‌توان روی نقاط استراتژیک محدوده‌های مرطوب متمرکز شد.
16. گرمایش محیطی: در مرحله نهایی خشک‌سازی می‌توان از گرمایش محیطی آهسته (ترجیحا بین 18 تا 20درجه سانتیگراد) استفاده کرد. این کار مستلزم افزایش تهویه تا حد زیادی است. استفاده از گرم‌کننده‌ها بدون تهویه مناسب باعث افزایش رطوبت مطلق می‌شود و به‌نوعی سایر فضاهایی که پیش‌از این متأثر از شرایط رطوبت نبودند را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد.
17. رطوبت‌زدایی: بهتر است از رطوبت‌زدایی شدید در بناهای تاریخی اجتناب شود. رطوبت‌زداهای خشک‌کن مؤثرتر و کارآمدتر هستند. آنها از رطوبت‌زداهای مبرد کوچک‌تر و کم‌صداتر هستند و می‌توان به‌وسیله آنها هوای خشک‌تر را به حفره‌ها با شلنگ فرستاد.
18. پایش فرایند خشک‌سازی: رطوبت نسبی و دما باید در داخل و خارج ساختمان پایش و ثبت شود تا میزان تبخیر و سرعت حذف رطوبت تعیین و ارزیابی شود.مؤلفه‌های کلیدی برای پایش و کنترل فرایند خشک‌سازی عبارتند از:
-جابه‌جایی هوا - برای مثال تهویه هوا برای زایل‌کردن هوای مرطوب باید به حد کافی باشد.
-دمای هوا باید کاملا زیر 20درجه سانتیگراد حفظ شود.
-رطوبت موجود در هوا - رطوبت نسبی باید بین 40 تا 50درصد حفظ شود.
-ویژگی‌های کالبدی مصالحی که باید خشک شوند.
19. بررسی تأثیر سیلاب بر مصالح ساختمان‌های تاریخی: به‌رغم مقاومت نسبی مصالح ساختمان‌های تاریخی در برابر آسیب‌های سیل، همه آنها ممکن است تا حدی آسیب ببینند و نیازمند درمان مناسب باشند. مصالح آلی نظیر چوب هنگام خیس‌شدن متورم و کج می‌شود و ماندن رطوبت به‌مدت طولانی باعث هجوم حشرات و قارچ‌ها می‌شود. مصالح متخلخل غیرآلی مستقیما دچار حمله بیولوژیکی نمی‌شوند. آسیب‌های جدی در این مصالح زمانی رخ می‌دهد که نمک و کریستال‌های آب (یخ‌زده) موجود در لایه‌های زیرین تحت خشک‌سازی نامناسب یا تبرد بیش از حد آزاد شوند.
20. پایش اثرات بلندمدت
در طول مدت خشک شدن ساختمان و زمین اطراف آن، پایداری دیوارها و سقف‌ها و انسجام ملاط بندها باید مورد پایش قرار گیرد. همه ترک‌هایی که در دیوارهای باربر و پیرامون بازشوها ایجاد می‌شوند باید مورد بررسی قرار گیرند. ترک‌هایی که بازتر می‌شوند یا دچار جابه‌جایی هستند، نشانه‌ای از ناپایداری سازه‌ای به شمار می‌روند و نیازمند بازرسی دقیق از سوی یک مهندس سازه هستند. 6ماه پس از وقوع سیل و سپس هر یک سال یک‌بار، باید تیرهای چوبی زیر سقف را برای پایش شواهد ظهور قارچ‌ها و پوسیدگی بررسی کرد.
پس از پیش‌بینی سیل چه باید کرد؟
جدی گرفتن پیام‌های هشدار: ساعت سیل/ هشدار سیل/ هشدار سیل شدید
جمع‌آوری اقلام ضروری
جمع‌آوری بسته ملزومات اضطراری سیل و داشتن برنامه شرایط اضطراری
آماده کردن اجاق‌گاز سفری و فندک
قرارگیری تجهیزات موقت مقابله باسیل نظیر حفاظ‌ها، درپوش آجرهای سوراخ‌دار مخصوص تهویه و محافظ درها در محل خود
انتقال اقلام ارزشمند به مکان امن یا طبقات بالا
انتقال اقلام بیرونی ارزشمند به زمین‌های مرتفع‌تر
هنگام ورود سیل به ساختمان چه باید کرد
اگر سیلاب در حال ورود به منزل بود، در شرایط ایمن شیر اصلی گاز، آب و منبع برق را قطع کنید
اگر پاهایتان داخل آب سیلاب است، به منبع برق دست نزنید
سیلاب می‌تواند به سرعت ارتفاع یابد؛ خونسردی خود را حفظ کنید
در صورت تماس دست با آب سیلاب، سریعاً دست خود را شستشو دهید. ممکن است آلودگی‌ها به سیلاب راه یافته باشند
اگر ارتفاع سیلاب بیش از یک متر باشد، برای کاهش خطرات آسیب ساختاری، اجازه دهید آب به ساختمان وارد شود
به توصیه‌های نهادهای خدماتی گوش کنید و هرگاه دستور به تخلیه دادند، سریعاً این کار را انجام دهید
بازگشت به ساختمان
احتمال پنهان شدن سطوح لغزنده زیر سطح سیلاب وجود دارد
پیش از ورود به آب سیلاب مطمئن شوید که جریان اصلی برق قطع شده باشد
از ابزاری چون ماسک صورت و روپوش و دستکش ضدآب استفاده کنید
لوازم برقی را از برق بکشید
مستندنگاری تصویری از آسیب‌های ناشی از سیل
تهیه فهرستی از اقلام/محدوده‌های آسیب‌دیده و نوشتن نکات ضروری، یک نسخه پشتیبان از مستندات تهیه کنید
برای کاهش رطوبت، پنجره‌ها را باز کنید
یکشنبه 25 فروردین 1398
کد مطلب :
52345
لینک کوتاه :
newspaper.hamshahrionline.ir/jjR4
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved