تراز تجاری مثبت به چه قیمتی؟
خبر: احمد ذاکری، معاون توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران دیروز در مراسم معارفه مدیرکل گمرک البرز به تراز تجاری مثبت کشور در سال 1397اشاره کرده و گفته است: با اینکه سال گذشته کشور با سختترین تحریمها روبهرو شده بود، بیش از یک میلیارد دلار صادرات داشتیم و تراز تجاری کشورمان مثبت بوده است.
نقد: نخستین دستاورد مثبت شدن تراز تجاری کشور در سال گذشته این بود که از خروج بیش از یک میلیارد دلار ارز از کشور جلوگیری شد و این اتفاق در وضعیتی که کشور در جنگ اقتصادی به سر میبرد میتواند یک نقطه امیدبخش باشد اما روی دیگر مثبت شدن تراز تجاری در این برهه از زمان، ازیکطرف به صادرات بیضابطه کالاهایی اختصاص داشته که از نیاز بازار داخلی دریغ شد و از سوی دیگر ناشی از بهسختی افتادن واردات مواداولیه و ماشینآلات موردنیاز تولید بوده است که نخستین پیامد آن، اختلال در چرخه تولید کشور و به هم ریختن توازن بازارهایی است که با کالاهای تولید داخل تغذیه میشدند. بهعنوان نمونه، نابسامانیهایی که بازار خودرو را فراگرفته و هر روز دولت را وادار میکند برای حمایت از تولید خودروهای بیکیفیت داخلی تسهیلات هزاران میلیاردی در اختیار خودروسازان وطنی قرار دهد، زائیده همین کاهش واردات است. اگر قرار به شمارش باشد، مشکلاتی که دامنگیر بازار کاغذ شده و مصرفکنندگان این کالای اساسی را در مضیقه قرار داده نیز در جرگه همین تبعات کاهش واردات است که ثمرهاش مثبت شدن تراز تجاری بوده اما در باطن روزگار کسبوکارهای مرتبط با این بازار را سیاه کرده است. براین اساس، هرچند ذات تراز تجاری مثبت یک امتیاز مثبت برای کشور محسوب میشود اما متولیان امر واقفاند که این مسئله لزوماً پیامدهای خجستهای برای کشور نخواهد داشت پس بهتر اینکه اگر درباره آن صحبتی به میان میآورند این اتفاق را در جرگه افتخارات خود یا سازمان و وزارتخانه متبوع خود قرار ندهند. بهخصوص که امسال، از سوی مقام معظم رهبری، سال رونق تولید نامگذاری شده و برای تحقق این مهم انتظار میرود هر دستگاه و سازمانی هر آنچه در توان دارد برای گرهگشایی از تولید کشور بهکار گیرد تا روزی برسد که مسئولان، با افتخار از مثبت شدن تراز تجاری بهواسطه رشد تولید با کیفیت داخلی و به تبع آن صادرات چشمگیر غیرنفتی خبر بدهند و اثرات این اتفاق فرخنده نیز در اقتصاد منعکس شود.