مدیریت همزمان سفر و سیلاب در مازندران

اشکان جهان‌آرای|‌ ساری-خبرنگار:


سیل و بحران پس از آن به مازندران اجازه نداد که امسال تمرکز صددرصدی برای پذیرایی از مسافران نوروزی داشته باشد. بخش مهمی از نیروها، امکانات، توان مدیریتی و خدمات امدادی استان از پیش از نوروز تا پایان تعطیلات درگیر سیل و چالش‌های گسترده پس از آن در 12 شهرستان استان شد، اما این وضعیت بحرانی نتوانست عاملی بر کاهش سفرهای نوروزی در مازندران شود. 

براساس آمارهای ستاد اجرایی خدمات سفر استان مازندران، از ابتدای تعطیلات تا 16 فروردین، 17 میلیون و 700 هزار نفر شب اقامت مسافران در مازندران ثبت شد که بیانگر رشد بیش از 6 درصدی این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. دستگاه‌ها و مسئولان متعددی طی تعطیلات درگیر پذیرایی از مسافران نوروزی استان بودند و آمارهای مختلفی از حوزه‌های مختلف سفر تاکنون ارائه شده است. البته نقدهایی هم به حضور پرتعداد مسافران در تعطیلات نوروز امسال مطرح شد که ناشی از بحرانی بودن شرایط استان بود. در روزهایی که مدیر ارشد استان به طور جدی درگیر سیل بود و بخش مهمی از نیروهای استان باید شرایط بحرانی موجود در شرق مازندران را مدیریت می‌کردند، قسمت‌های دیگری از مازندران پذیرای میلیون‌ها مسافر بود.


پذیرایی در کنار حوادث 

جانشین ستاد اجرایی خدمات سفر مازندران در این‌باره گفت: با این‌که شهرستان‌های ما درگیر حوادث غیرمترقبه بودند و بخش عمده‌ای از جاده‌های مواصلاتی استان به علت بارش‌ها و رانش‌ها با چالش مواجه بود، اما همچنان بخش عمده‌ای از هموطنان، مازندران را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کردند. مجموعه همکاران ما هم تلاش کردند که تمهیدات لازم را برای پذیرایی از مهمان در نظر بگیرند.

«حسین حسن‌نژاد» درباره کارکرد ستاد اجرایی خدمات سفر اظهار کرد: امسال تعداد جلسات و بازدیدهای ستاد خدمات سفر استان در مقایسه با سال گذشته به مراتب بیشتر بود. در مجموعه‌ای که کمیته‌های دوازده‌گانه‌ای داشتیم به طور میانگین هر دو روز یک بار با حضور مدیران کمیته، جلسات را برگزار می‌کردیم. در محل ستاد هم مجموعه نمایندگان رؤسای کمیته‌های ما حضور داشتند و مسائل را روزانه رصد می‌کردند.

معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی استاندار مازندران در پاسخ به این پرسش که چرا برخی نمایندگان کمیته‌ها در محل ستاد حضور نمی‌یافتند، بیان کرد: ضرورتی نداشت که برخی مدیران کمیته‌ها روزانه در محل ستاد حضور داشته باشند، اما در بازدیدهای شهرستانی که در قالب ستاد خدمات سفر بود مجموعه مدیرانی که حضورشان ضروری بود، حضور می‌یافتند. همه مدیران ما پای کار بودند و با این‌که شرایط خوبی در استان به دلیل حوادث غیرمترقبه نداشتیم، در این حوزه با توجه به رشد تعداد گردشگران عملکرد خوبی ثبت شد. این نشان می‌دهد مدیران ما به خوبی پای کار بودند که به این موضوع باید مهمان‌نوازی مردم استان، هدایت‌های استاندار مازندران و صبوری مهمانان را نیز اضافه کرد.


عملکرد مناسب مسئولان 

در شرایطی که مازندران درگیر بحران بود و برخی‌ افراد معتقد بودند امسال بهتر است از تعداد سفرهای نوروزی کاسته شود، مسئولان استان از آمادگی مازندران برای پذیرایی از مسافران نوروزی خبر می‌دادند. این موضوع در مقایسه با تاکیدهای مسئولان اجرایی کشور مبنی بر لغو سفرهای غیر ضروری، این پرسش را ایجاد می‌کرد که با وجود شرایط بحرانی و حتی بارانی بودن محورهای مواصلاتی و رانشی بودن جاده‌ها، چرا مسئولان استان از مسافران برای حضور در مازندران دعوت می‌کنند. 
جانشین ستاد اجرایی خدمات سفر استان معتقد است که مازندران توانست هم در بخش مدیریت بحران و هم در مدیریت سفرها عملکرد مناسبی داشته باشد و توانمندی لازم برای مدیریت هر دو بخش در استان وجود داشت.

حسن‌نژاد اظهار کرد: استاندار مازندران با این‌که به طور جدی درگیر شهرستان‌های حادثه‌دیده از سیل بود، در ستاد خدمات سفر هم حضور برجسته‌ای داشت و دو بار در ستاد حضور یافت. ما معتقدیم که استانمان توانمندی‌ها و امکانات خوبی دارد که می‌تواند از مسافران پذیرایی کند. نباید این توانمندی و فرصت را نادیده گرفت. به طور همزمان این امکان برای استان فراهم بود که هم مدیریت سفر را داشته باشد و هم مدیریت حوادث را انجام دهد. این دو در کنار هم قابل مدیریت هستند و فکر نمی‌کنم با رشدی که در حوزه سفرها و مدیریتی که در بخش سیل داشتیم، در یکی از این دو بخش کوتاهی شده باشد یا بخشی فدای بخش دیگر شده باشد.

وی افزود: به تناسب مجموعه توانمندی‌‌های ما در این دو بخش به کار گرفته شد و خوشبختانه آمار هم عملکرد مطلوب را نشان می‌دهد. در عین حال مجموعه همکاران ما در راهنمایی و رانندگی از توانمندی‌های خود استفاده کردند و تلاش داشتند ترددها را در استان مدیریت کنند. در کل مسیرهای استانی بیش از 35 میلیون تردد ثبت شد که حدود 6 درصد از کل ترددهای کشوری را شامل می‌شود. مجموعه ورودی‌های ما به استان حدود یک میلیون و 700 هزار و خروجی ما یک میلیون و 600 هزار تا روز 14 فروردین بود.


افزایش اقامت مسافران

معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی استاندار مازندران گفت: در عین حال که رشد 6 درصدی ورود مسافران به استان را داشتیم، حدود 2 میلیون و 400 هزار اقامت بیشتر در استان نسبت به سال‌های گذشته شاهد بودیم. یعنی تردیدی نیست که تمایل مسافران برای اقامت بیشتر در مازندران طی سال جاری به عنوان یکی از فاکتورهای اساسی در مجموعه شاخص‌های گردشگرپذیری استان افزایش یافته است.

با این‌که جانشین ستاد اجرایی خدمات سفر استان به استناد آمارها از افزایش سفرهای نوروزی در استان خبر می‌دهد، آمارهایی هم مربوط به کاهش در بخشی از اعداد و ارقام سفرهای نوروزی وجود دارد. کاهش میزان اقامت در مدارس مازندران یکی از همین آمارهاست که از سوی آموزش و پرورش مازندران اعلام شد. در حالی که مسئولان استان اعلام می‌کنند سفرها به استان افزایش یافت، به گفته معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی آموزش و پرورش مازندران، از 27 اسفند سال گذشته تا 13 فروردین، حدود 213 هزار نفر شب اقامت در مجموعه‌های اقامتی آموزش و پرورش مازندران اسکان داشتند که کاهش 50 درصدی این آمار نسبت به نوروز 1397 را نشان می‌دهد. 

به گفته «مهدی عابدی» در تعطیلات نوروز سال گذشته، 406 هزار و 590 نفر شب در مدارس طرح اسکان نوروزی مازندران اقامت داشتند. با این حال جانشین ستاد اجرایی خدمات سفر استان معتقد است که این ستاد چنین خبری را اعلام نکرده و تایید نمی‌کند و مرجع رسمی آمارها در حوزه سفرهای نوروزی و اقامت‌ها، ستاد اجرایی خدمات سفر است. وی تصریح کرد: مجموعه مصرف بنزین استان، ورودی‌ها و خروجی‌ها، تردد و ترافیک نشان می‌دهد که نسبت به سال گذشته رشد 6 درصدی مسافران را داشتیم که بخشی از این مسافران در مدارس و مهمان‌پذیرها و هتل‌ها و اماکن اقامتی حضور داشتند و بخشی هم در ویلاهای شخصی سکونت یافتند، اما این آمار را تعقیب می‌کنم و تاکید دارم که آمارها باید از ستاد اجرایی خدمات سفر استان منتشر شوند.


سود اقتصادی گردشگری مازندران چقدر است؟

به هر حال مازندران در شرایطی که سیل و باران‌های متعدد شرایط خاصی برای استان ایجاد کرده‌ بودند، باز هم پذیرای مسافران شد و براساس آمارها یک‌بار دیگر در صدر استان‌های گردشگرپذیر کشور قرار گرفت، اما این پرسش همچنان وجود دارد که چرا در هیچ سالی کنار اعداد و ارقام مربوط به حضور مسافران، رقم‌های مشخصی از میزان سودی که از سفر مسافران به استان تعلق می‌گیرد محاسبه و اعلام نمی‌شود. 

افزایش مصرف بنزین و اقامت مسافران و میزان حضور گردشگران در مراکز تفریحی و پذیرایی و رشد خریدها در این مدت قابل محاسبه است. شاید اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان به واسطه مالیات بر ارزش افزوده‌ای که از بخش‌های مختلف دریافت می‌کند، بتواند مرجع مناسبی به منظور محاسبه سود ناشی از حضور گردشگران در مازندران باشد تا با اعلام این آمارها پس از رفتن مسافران و باقی ماندن زباله‌ها، مردم استان برای تلاش در افزایش فعالیت‌های گردشگری دلگرم‌تر شوند.