ما به اجرای متن معتقدیم

رضا آشفته:

اصغر نوری، مترجم، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، امسال دبیر بخش جایزه ادبیات نمایشی است و توانست به شکل تازه‌تری این جایزه را سروسامان دهد که درباره این دگرگونی‌ها با وی به گفت‌وگو نشستیم.

چگونه شد که دبیری جایزه ادبیات نمایش فجر را پذیرفتید؟ جایزه ادبیات نمایشی در فراخوان اول جشنواره حضور نداشت.

بله، در نخستین فراخوان فجر بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی نبود و باعث شد یک‌سری اعتراض‌ها و بیانیه‌ها از طرف نمایشنامه‌نویسان و جامعه تئاتری نوشته شود. من خودم عضو علی‌البدل کانون نمایشنامه‌نویسان هستم و ما اعضای هیأت مدیره، از فرهاد مهندس‌پور، دبیر جشنواره پرسیدیم به چه دلیلی دارد این کار را می‌کند؟ او به ما گفت: قصد ما حذف نیست بلکه می‌خواهیم جای خوبی برای این بخش پیدا کنیم، برای همین ما جلساتی با مهندس‌پور داشتیم و ضمن آنکه دعوت ما را پذیرفتند یک‌بار هم از ما دعوت کردند که به کمک هیأت مدیره کانون نمایشنامه‌نویسان خانه تئاتر بتوانیم در چند جلسه همفکری کنیم که این بخش برگزار شود. از طرف مهندس‌پور من به‌عنوان مدیر این جایزه انتخاب شدم و هیأت‌مدیره کانون هم پذیرفتند. بعد، من فراخوان را به کمک هیأت مدیره نوشتم و این فراخوان درواقع حاصل همفکری ما با فرهاد مهندس‌پور بود.

آیا خودتان نقدی بر جایزه ادبیات نمایشی در دوره‌های قبلی داشتید؟

مهم‌ترین نقدی که به دوره‌های قبل داشتم این بود که در آن دوره‌ها معمولاً 10 کار برگزیده می‌شد که برای آنها یک فرصت نمایشنامه‌خوانی داده شود و یک کتاب هم از آثار برگزیده انتخاب و چاپ شود؛ این اتفاقات نیز در دل جشنواره فجر انجام می‌شد و البته در دوره قبل یک مقدار زودتر برگزار شد. من معتقدم جایزه‌ای که به برگزیدگان داده می‌شد بسیار کم بود، اما بیشتر نمایشنامه‌نویسان چاپ این کتاب را یک اتفاق مهم می‌دانستند و این کتاب هم اغلب در انبار انتشارات نمایش باقی می‌ماند و به خوبی هم توزیع نمی‌شد. من و مهندس‌پور معتقدیم که یک متن باید در ابتدا اجرا شود و بعدا اگر این ارزش را پیدا کرد که برای دیگران هم می‌تواند دیدنش خوب باشد نویسنده آن را چاپ کند؛ بنابراین به این نتیجه رسیدیم که مبلغ جایزه را بیشتر کنیم و درضمن برگزیده‌های بخش تولید حتماً حمایت مالی بشوند که سال بعد متنشان اجرای عمومی شود. حتی میزان حمایت را هم درنظر گرفته بودیم که بنابر صلاحدید مرکز هنرهای نمایشی این مبلغ را در فراخوان نیاوردیم.

بخش تولید، بخش جدیدی است؟

ما امسال برای جشنواره ورودی تعیین کردیم تا هرکسی نمایشنامه‌اش را برای جایزه فجر نفرستد؛ بنابراین مسابقه به 2 بخش تقسیم شد: بخش تولید که شامل نمایشنامه‌نویسانی می‌شود که دست‌کم یک نمایشنامه‌شان به شکل حرفه‌ای در تهران یا شهرستان کار شده باشد. برندگان این بخش 3نمایشنامه‌نویس هستند که هرکدام مبلغ 5میلیون تومان جایزه می‌گیرند و حتماً کارشان تحت حمایت قرار خواهد گرفت تا اجرای عمومی شود. در بخش حرفه‌ای هم نمایشنامه‌نویسانی که دست‌کم 4 متن‌شان اجرای عمومی شده، شرکت می‌کنند و به 3برنده نهایی هرکدام مبلغ 10 میلیون تومان تعلق می‌گیرد. سال گذشته این مبلغ 2 میلیون تومان بود که اینگونه شاید بشود گفت مقدار جایزه بسیار رشد داشته است؛ بنابراین امسال 45میلیون تومان به جایزه ادبیات نمایشی تعلق گرفت که این مقدار برای نمایشنامه‌نویسی سابقه ندارد. این رقم یک چهارم مبلغی است که برای جوایز دیگر بخش‌ها درنظر گرفته شده است.

آیا همچنان نقد و نظری بر برگزاری این جایزه وارد است؟

امسال سعی کردیم جلسات نمایشنامه‌خوانی و 2 پنل گفت‌وگو با 2 استاد نمایشنامه‌نویسی فرانسه به همراه 2 استاد ایرانی برگزار کنیم اما تاکنون شنیده‌هایمان می‌گوید که عمده‌ترین نقد این است که چرا این جلسات خیلی سوت‌و‌کور برگزار شد. درواقع این نقد بر اعضای کانون نمایشنامه‌نویسان وارد هست که خودمان همدیگر را جدی نمی‌گیریم و از این پنل‌ها و اختتامیه چندان استفاده‌ای نمی‌بریم. همچنین دوست داریم بنابر خواست مهندس‌پور این مراسم را سال آینده، شهریور‌ماه برگزار کنیم تا جای مناسب‌تری برای خود داشته باشد.

در این پنل‌ها چه موضوعی را مدنظر قرار دادید؟

موضوعی که خودم انتخاب کردم جایگاه متن در تئاتر امروز است که همان دغدغه‌ای است که در اروپا و ایران هم وجود دارد. درواقع می‌خواستیم بدانیم که جایگاه نمایشنامه‌نویس کجاست و چقدر در تئاتر امروز به متن نیاز داریم.

بنابراین آثار بعداً چاپ می‌شوند؟

ما در فراخوان اشاره‌ای به چاپ متن نکرده‌ایم اما بعد از اجرا که در تمام دنیا هم این روال هست، می‌خواهیم این متن‌ها را چاپ کنیم. من خودم در نشر نیماژ مسئولیتی دارم و این نشر نیز یکی از حامیان برگزاری جایزه ادبیات نمایشی است. من با این 6 برگزیده صحبت کرده‌ام که اگر همگی موافق باشند آثارشان را در 2 کتاب چاپ و منتشر کنیم؛ البته همچنان آرم مرکز هنرهای نمایشی به‌عنوان حامی اصلی برگزاری جایزه روی جلد کتاب قرار می‌گیرد چون مبلغ بالای این جایزه‌ها را داده و صاحب امتیاز جایزه است.