معرفی آثار صحنه‌‌ای بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر
از هملت رادیکال تا روایت فاجعه‌ای زیست محیطی
شکوه مقیمی :
بخش بین‌الملل همواره یکی از جذابیت‌‌های جشنواره تئاتر فجر بوده است؛ خصوصا بخش صحنه‌‌ای آن که مخاطبانش بیشتر تئاتری‌ها هستند و هنرمندانی که دوست دارند با آثار روزی از دیگر کشورها برخورد و دیالوگ داشته باشند. متاسفانه در کشور ما امکان اینکه گروه‌های خارجی در طول سال اجرا داشته باشند، نیست و اندک هستند گروه‌های تئاتری که در طول سال به دیگر کشورها برای اجرا سفر می‌کنند. از همین روست که همه چیز به جشنواره تئاتر فجر و بخش بین‌الملل ختم می‌شود. در ادامه نگاهی می‌کنیم به نمایش‌‌های خارجی جشنواره تئاتر امسال که روی صحنه می‌روند.
هملتی رادیکالتر از هملت شکسپیر روی صحنه
اگر هملت شکسپیر جست‌وجوگر و پرخاشگر به دنبال سؤالات فلسفی خود درباره مرگ پدر می‌گردد و شکسپیر ماهرانه یکی از روان‌رنجورترین شخصیت‌های نمایشی را خلق کرده است، در هملتی که امسال به کارگردانی کریستوفر روپینگ دبیر کمپانی کامرشپیله آلمان روی صحنه می‌رود، هملت جوانی است به همان اندازه انعطاف‌‌ناپذیر و جسور و پرخاشگر که رادیکالتر از هملت شکسپیر به فساد اطرافیان حمله می‌کند و معتقد است که امیدی به جهان نیست. از همین رو جهان نیز محکوم به نابودی است. در هر دوی این هملت‌ها از انحطاطی دهشتناک سخن گفته می‌شود. کمپانی کامرشپیله یکی از مهم‌‌ترین استیج‌های آلمانی‌زبان است. از زمان آغازش از یک گروه قوی تشکیل شده که به طور ویژه به دنبال گفت‌وگو و مواجهه با شرایط اکنون هستند. این کمپانی به عنوان تئاتر شهری نوآورانه معاصر با تمرکز بر مضامین اجتماعی- سیاسی شناخته می‌شود.
تحلیل رابطه بشر و طبیعت در «ملانکولی»
در خلاصه نمایش ملانکولی که امسال از کشور فرانسه به کارگردانی فیلیپ کن در جشنواره حضور دارد آمده است: گروهی از هنرمندان موسیقی در یک ماشین سیتروئن AX متوقف در میانه یک چشم‌انداز چیپس سیب‌زمینی می‌خورند... . گفته می‌شود این نمایش از نظر اجرایی روندی متفاوت دارد و خط زمانی روایت را می‌شکند تا یک بازی دومینو وار را پیاده کند. این نمایش در سال2008 برای اولین بار اجرا شد و اجراهای متعددی را پشت‌سر گذاشته است. فیلیپ کن 10سال است مجموعه‌ای را برای تئاتر، اپرا و نمایشگاه طراحی کرده و در سال2003 کمپانی ویواریوم استودیو را تأسیس کرده است. این کارگردان علاقه زیادی دارد تا رابطه میان بشر و طبیعت را به شکل موشکافانه‌ای تحلیل کند.
تحلیل موقعیت انسان متفکر در برابر انسان عصر ماشین
نمایش «تنهایی» برداشتی آزاد از رمانی با همین نام نوشته بهومیل هرابال است. این نمایش روایتگر زندگی آخرین مردی است که آخرین کتاب را در دست دارد. این نمایش می‌کوشد در یک سه‌ضلعی رابطه میان انسان عصر ماشینی و انسان عصر تفکر را به چالش بکشد. کارگردان این اثر که محصول مشترک ایران و فرانسه است، افشین غفاریان است که آن را سال92 تولید کرده است.
غفاریان از سال1389 تا 1391 با اجراهای متفاوتی در چندین جشنواره تئاتر فیزیکال در فرانسه شرکت کرد و با استادانی چون آندی دوگرت و توماس لبرن به عنوان کورئوگرافر-بازیگر همکاری کرد. همچنین مدتی در کارگاه‌های آموزشی زیر نظر استادانی چون یوجینیو باربا و مردیت مونک به تحصیل پرداخت.
فاجعه زیست‌محیطی روی صحنه تئاتر
اسم این نمایش آدم را یاد سفرهای مارکوپولو می‌اندازد: «سفر به فلات چین‌خورده» اما این یک نمایش سفرنامه‌ای نیست بلکه نمایشی است که براساس رویدادی مستند نگاشته شده است. در واقع این نمایش بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های یک روزنامه‌‌نگار درباره اثرات مرگبار یک آفت‌کش در یک مکان پرورش پرندگان نوشته شده است و هدف آن بازسازی یک رخداد هولناک محیط زیستی است، اما برای این نمایش، کارگردان از ترفندهای اجرایی متفاوتی بهره می‌برد تا از یک نمایش مستند فاصله بگیرد.
گوستاوو سیریاکو اجراگر و کورئوگرافر اهل ریودوژانیرو است که فعالیت‌‌های بین‌المللی زیادی در کشورهای مختلف اروپایی، آمریکای لاتین، خاورمیانه و ... داشته است.
نمایش «سرداب» با تهیه‌کننده آلمانی از کشور عراق
در خلاصه نمایش سرداب آمده است: این نمایش تبادل روحی تفکرات بین 4 نفر است. آنها هر روز پنهانی در یک سرداب با یکدیگر دیدار می‌کنند تا در مورد تفکرات و احساساتشان حرف بزنند. یک رقاص، یک فرد معلول، یک زن ستم‌دیده و یک فرد ناشنوا در مورد وضعیت زندگی خود در عراق صحبت می‌کنند. این اجرا با استفاده از عناصر ملودرام، دیالوگ و مولتی‌مدیا افکار مردم عادی عراق را در درگیری با تجربیات تلخ جنگ منعکس می‌کند و از اشتیاق آنها برای تغییرات مثبت سخن می‌گوید.
کارگردان این نمایش که از کشور عراق در جشنواره تئاتر امسال حضور دارد احمد نسیم است. اما نکته جالب توجه، پشت صحنه سرداب است؛ آنجا که هلا مِویس به عنوان تهیه‌کننده این تئاتر معرفی شده است. او در سال2010 در حالی که مدیر پروژه‌های بین‌المللی خانه تئاتر برلین بود، برای نخستین بار به دعوت جشنواره‌ای به بغداد رفت. او پس از دیدن عراق به تولید و کارگردانی تئاتر در این کشور پرداخت، با شعار «عراق، سرمایه فرهنگ جهان عرب». او پروژه‌ای را بین مصر، عراق، فرانسه و آلمان شکل داد که اولین تولید مشترک بین‌المللی‌شان بعد از 7سال محسوب می‌شد.
«شرتولوژی»، یک اثر مینی‌مالیستی
نمایش شرتولوژی یک اثر مینی‌مالیستی است با موضوع گذر زمان که بیشتر متکی بر اجراست تا دیالوگ. این اثر با تی شرت‌هایی که جملاتی روی آنها نوشته شده است، به صحنه می‌رود. این نمایش اولین بار در سال1997 در لیسبون شکل گرفت و تا کنون در فستیوال‌های متعددی چون ادینبورگ حضور داشته است.
ژروم بل فرانسوی کارگردان این نمایش یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان معاصر در حوزه مطالعات اجرا و کورئوگرافی است و تألیفات بسیاری در این زمینه داشته است. بل سال گذشته نیز برای ایراد یک سخنرانی با عنوان «ژروم بل به روایت ژروم بل» در نوزدهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی به ایران آمد.
نمایش «رختشویخانه مفاخر» از کشور فرانسه به کارگردانی جاسم هیندی
رختشویخانه مفاخر قرائت شعری از مرگ است که با مجموعه‌ای از تصاویر و نقاشی‌ها مثل مناظر، طلسم‌ها و پرتره‌‌هایی از حیوانات همراه شده است و از دست رفتن سرخوشی زندگی در خاورمیانه را نمایش می‌دهد. این کار تجلیلی از نازک الملائکه شاعر معاصر عراقی است.
نمایش «تنهایی» برداشتی آزاد از رمانی با همین نام نوشته بهومیل هرابال است. این نمایش، روایتگر زندگی آخرین مردی است که آخرین کتاب را در دست دارد
