لزوم بیدار‌سازی وجدان عمومی

نصرالله حدادی؛روزنامه‌نگار

درخت‌های تهران همواره 2 دسته بوده‌اند؛ دسته نخست درختان زمستانی همچون چنار و دسته دیگر درخت‌های تابستانی همچون کاج و سرو. اساسا در تهران درخت را به‌صورت اقلیمی و بومی می‌کاشته‌اند و رعایت تناسب درخت با اقلیم نکته‌ای بسیار مهم بوده است؛ درحالی‌که زمانی شهرداری درختان توت بی‌بار را در میان بزرگراه‌ها کاشت که اصلا سازگار نبود و آب بسیار زیادی نیز می‌خواست. یا به‌عنوان مثال چمنکاری‌های زیادی در تهران صورت گرفته است درحالی‌که در تهران نباید زیاد چمن کاشت، بلکه درختچه‌هایی همچون شمشاد که آب کمتری نیاز دارند مناسب است. بنابراین درختکاری در تهران باید براساس اقلیم صورت بگیرد. این در مورد درختان میوه نیز صادق است؛ مثلا انگور یاقوتی تا اواخر خرداد به عمل می‌آید یا انگور مهدی‌خانی که در اول پاییز می‌رسد و آب کمتری مصرف می‌کند. به میوه‌هایی همچون خرمالو نیز می‌توان اشاره کرد بنابراین درگذشته درختان براساس اقلیم تهران کاشته می‌شدند اما بعدها درختانی را آورده‌ایم که دائم باید آبیاری شوند. علاوه بر مسئله اقلیم، در تهران قدیم چنارهای زیادی کاشته می‌شد زیرا علاوه بر قلمه، پاجوش هم می‌گیرد و درخت بسیار مقاومی است و اگر سالی 2 یا 3 بار هم به آن آب برسد، باقی می‌ماند. این درخت همچنین به‌دلیل برگ‌های فراوان در تصفیه هوا مؤثر است. از ویژگی‌های دیگر چنار ظاهر و شکل آن است. این درخت شاخه‌هایی رو به آسمان دارد و اگر دقت کنید همچون آدمی است که دست‌های خود را باز کرده و نیایش می‌کند. برگ‌هایش نیز مثل پنجه دست است؛ یعنی تداعی‌کننده سپاس و شکر به درگاه خداوند که به ما نعمتی ارزانی کرده است. این درختان در گذشته از سوی مردم کاشته می‌شد و اگر هم دولت دخالتی می‌کرد، به‌صورت محدود بود. هم‌اکنون نیز برای حفظ درختان تنها صرف دخالت دولت و شهرداری کافی نیست و حتی گاهی این دخالت وضع را خراب‌تر می‌کند. عامل مهم‌تر آگاهی مردم است تا درختان را به‌عنوان اموالی عمومی درنظر بگیرند. در این روزها که مربوط به درختکاری است باید وجدان عمومی را نسبت به حفظ درختان بیدار کرد؛ در این صورت اگر یک مغازه‌دارِ خیابان ولیعصر برای ساخت مغازه خود چند درخت را قطع کرد، مورد واکنش قرار خواهد گرفت و همچنین حیات مستمر و هوای پاک خواهیم داشت.

هم‌اکنون مشاهده می‌شود که همه‌‌چیز را می‌توان با پول خرید و فروخت؛ بگذارید مثالی بزنم که مربوط به 13سال قبل است. در آن زمان قصد داشتم خانه خود را بسازم و 2درخت به قطر 7و 9سانتی‌متر در حیاط وجود داشت. من در قبال آن 2درخت 120اصله درخت به شهرداری دادم و 2 درخت نیز در حیاط خانه جدید کاشتم اما شهرداری 600هزارتومان نیز جریمه‌ام کرد. حال آنکه خانه دیگر در همان محل با پرداخت پول تمام درختان خود را قطع کرد؛ در چنین حالتی مشاهده می‌شود که وجدان عمومی ضعیف خواهد شد. همچنین برخوردها باید مساوی باشد؛ یعنی اگر نهادی دولتی درخت‌هایی را قطع کرد باید همان برخوردی با او صورت بگیرد که با افراد عادی می‌شود. بنابراین آنچه اهمیت دارد بیدارسازی وجدان اجتماعی است تا مراقب درخت، قانون و همه‌‌چیز باشد و تحقق این امر فراتر از روز درختکاری است.