بیشترین سرانه بافت فرسوده در زاهدان

فرشته بامری|  خبرنگار:

شهرهای مختلف سیستان و بلوچستان مانند زاهدان، زابل، چابهار، ایرانشهر و کنارک بافت فرسوده بسیاری دارند. در این میان از ۲۶۱۸ هکتار بافت فرسوده استان ۱۲۲۲ هکتار آن متعلق به شهر زاهدان است که سبب بروز حوادثی نیز شده است. شامگاه چهارم آبان سال گذشته دیوار یک منزل مسکونی واقع در خیابان مولوی زاهدان به شماره ۳۱ به دلیل فرسودگی ناگهان فرو ریخت و منجر به مرگ ۴ عابر پیاده شد که از اعضای یک خانواده بودند. 

«محمدمهدی رضایی» یکی از ساکنان خیایان مولوی است که دیوار فرو ریخته از نظر مکانی در مقابل در خانه‌اش قرار گرفته بود. وی می‌گوید: در شامگاه روز چهارم آبان‌ماه صدای مهیبی همانند صدای انفجار در کوچه شنیده و بلافاصله برق منطقه قطع شد. وقتی در حیاط خانه را باز کردیم، گرد و خاک همه جا را فرا گرفته و دیوار روبه‌روی خانه در کوچه فرو ریخته بود. در این میان یکی از خانم‌های حاضر در کوچه فریادزنان از مردم کمک می‌خواست و می‌گفت، بچه‌ها زیر آوار هستند آن‌ها را بیرون بکشید. 

 وی ادامه می‌دهد: این حادثه وقتی اتفاق افتاد که یک خودرو از داخل کوچه عبور کرد و با عبور خودرو دیوار لرزید و روی افراد فرو ریخت. این دیوار از پایه نم کشیده بود و به همین دلیل با اندک محرکی فرو ریخت.  رضایی می‌گوید: دقایقی پس از این حادثه کوچه پر شده بود از ازدحام آدم‌ها به طوری که ساکنان کوچه‌های مجاور هم برای کمک و برداشتن آوار از روی افراد به درون کوچه آمده بودند. سرانجام با تلاش مردم و در نهایت آتش‌نشانی کار آوار‌برداری به اتمام رسید ولی شاهد مرگ ۴ نفر بودیم که در دم فوت کرده بودند.   «محمدعلی فقیری»، همسایه دیوار به دیوار این بنای فروریخته، می‌گوید: افرادی که زیر آوار رفته بودند، در آن روز مهمان خانه ما بودند که پس از خروج از منزل دچار این حادثه شدند. 

وی با اشاره به این‌که ارتفاع این دیوار 5 متر بود، می‌افزاید: وقتی به محل حادثه رسیدم همسرم فریاد می‌زد که بچه‌ها زیر آوارند. هوا تاریک شده بود و با فرو ریختن دیوار برق کوچه هم قطع شده بود. در کمال بهت و ناباوری، چراغ‌های خودروی شخصی‌ام را که در کوچه پارک بود، برای ایجاد روشنایی و دید کافی روشن کردم. در آن لحظه دست کودک و بخشی از بدنش بیرون از آوار مانده بود و فورا به بیرون کشیدن او از زیر آوار مشغول شدم. مردم کوچه نیز کم‌کم به جمع ما افزوده شدند. کودک را بلافاصله به بیمارستان انتقال دادیم و او نجات یافت، یکی دیگر از کودکان نیز که زخمی شده بود با حضور آتش‌نشانان در محل مداوا شد. اهالی محل دست به دست هم دادند و خشت‌های دیوار را جابه‌جا کردند و به داخل خانه حیاط مذکور انتقال دادند تا بقیه افراد نیز نجات یابند اما آن‌ها جانشان را از دست دادند. 

وی در ادامه می‌گوید: این حادثه در حالی اتفاق افتاد که بار‌ها به صاحب خانه در خصوص نوسازی دیوار تذکر داده بودیم، اما صاحب خانه جدی نگرفته بود، ناگفته نماند این خانه قبل از این حادثه به مدت سه ماه خالی از سکنه بود. 

وی می‌افزاید: اکنون نیز با گذشت یک سال فقط دیوار این خانه نوسازی شده است، اما خالی از سکنه بودن آن سبب شده به محلی برای انباشت زباله و حیوانات موذی تبدیل شود.  وی با اشاره به این‌که نیازمند مشارکت مردم در نوسازی بافت‌های فرسوده هستیم، ادامه می‌دهد: صاحبان منازلی که این وضعیت را دارند باید بدانند هر لحظه ممکن است به دلیل ریزش ناگهانی ساختمان و دیوار خانه‌هایشان جان افرادی به خطر بیفتد. 


اقدامات شهرداری زاهدان 

شهردار زاهدان در این خصوص به همشهری می‌گوید: برای جلوگیری از این‌گونه حوادث، شهرداری طرح ایمن‌سازی بافت فرسوده و بناهای غیرایمن را در شهر زاهدان اجرا می‌کند. در این راستا کارشناسان دفتر فنی، اجرائیات و حقوقی شهرداری به شناسایی بافت فرسوده می‌پردازند و با تذکر شفاهی و اخطار کتبی به مالک یا همسایگان و معتمدان محل برای نو‌سازی بافت اقدام می‌کنند.  «عبدالقادر پربار» می‌افزاید: همچنین بنر اخطار بافت فرسوده در محل نصب می‌شود تا عابران پیاده هشدار لازم را دریافت کنند. 

وی ادامه می‌دهد: تهیه عکس از بنا، دیوار فرسوده و بنر نصب‌شده در محل برای مستندسازی، تهیه استشهاد محلی در صورت عدم حضور مالک و خالی از سکنه بودن ملک، اخذ مجوزهای قانونی از مراجع ذی‌صلاح به‌ویژه دادستان و هدایت اکیپ اجرائیات با حضور مامور انتظامی کلانتری در محل و بازدید میدانی نهایی محل با در نظر گرفتن تمامی مسائل ایمنی از اقدامات شهرداری زاهدان در این خصوص است.  وی می‌افزاید: همچنین با احضار ماموران آب و برق به قطع انشعابات بافت فرسوده اقدام می‌شود. وی ادامه می‌دهد: شهرداری آمادگی دارد تا در زمینه تخریب، جمع‌آوری، پاک‌سازی و تسطیح محل از نخاله‌های ناشی از تخریب همکاری کند. 
شهردار زاهدان ادامه می‌دهد: صدور مجوز رایگان دیوارکشی مجدد و اصولی توسط شهرداری در صورت عدم استطاعت مالی مالک از اقداماتی است که شهرداری می‌تواند انجام دهد. 


77 محله بافت فرسوده دارند

مدیر کل اداره راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان هم به همشهری می‌گوید: در مجموع در ۱۱شهر استان ۲۶۱۸هکتار بافت فرسوده وجود دارد که از این میزان ۱۲۲۲هکتار متعلق به شهر زاهدان است. 
 «مسعود مالکی» می‌افزاید: در این راستا بافت‌های فرسوده استان در قالب ۷۷ محله تعریف شده‌اند که ۹ محله در زاهدان، ۳۹ محله در زابل، ۱۲محله در چابهار، ۵ محله در ایرانشهر و ۴محله در کنارک وجود دارد و ۴۴۱هزار و ۶۲۵ نفر در این محلات زندگی می‌کنند.  وی ادامه می‌دهد: اداره راه و شهرسازی در نظر دارد با تملک زمین در بافت‌های فرسوده و ساخت‌و‌ساز به نوسازی و بازآفرینی این بسترها کمک کند؛ همچنین تمامی ساکنان بافت فرسوده به شرط تاهل می‌توانند با مراجعه به مسکن و شهرسازی برای معرفی به بانک‌ها اقدام کنند. افرادی از این تسهیلات بهره‌‌مند می‌شوند که تاکنون از امکاناتی مانند زمین و تسهیلات یارانه‌ای استفاده نکرده باشند. 

وی ادامه می‌دهد: برای ساماندهی حاشیه‌نشینی در شهرستان استان از سال ۹۵ تاکنون ۸۹ میلیارد تومان اعتبار ابلاغ شده که ۲۹/۸ میلیارد تومان از آن این مبلغ اختصاص پیدا کرده است. 
مالکی می‌گوید: مالکان بناهای فرسوده می‌توانند با تخریب بنا، چند واحد جدید بسازند و به ازای هر سند برای هر واحد 40 میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند.  وی ادامه می‌دهد: در ۶ ماهه اول امسال ۷ پروژه بازآفرینی در محلات حاشیه‌نشین شهر زاهدان با اعتبار ۷ میلیارد و ۷۴۰ میلیون ریال به بهره‌برداری رسیده است.