گرانی کاغذ و بیثباتی نشر
بهرنگ کیاییان/ مسئول دفتر نشر چشمه
گرانی کاغذ بار دیگر موجب نگرانیهایی در زمینه کتاب، نشر و فعالیتهای فرهنگی مرتبط با این حوزه شده است.
کسانی که آشنایی بیشتری با حوزه چاپ و نشر کتاب دارند، میدانند که کاغذ گرچه مهمترین عنصر در صنعت چاپ کتاب است اما یکی از این عوامل به حساب میآید و گرانیهای اخیر موجب افزایش قیمت همه این عوامل شده است. یعنی هزینههای چاپ، صحافی، سلفونکشی و خدمات مربوط به چاپ و نشر همه گران شدهاند و در این میان قیمت کاغذ پیشتاز در گرانی است. پیش از این هم با افزایشهای ناگهانی در زمینه قیمت کاغذ روبهرو بودهایم. چه زمانی که یارانه کاغذ حذف شد و چه هنگامی که دلار حدود هزار تومانی یکباره به بیش از 3 هزار تومان رسید کاغذ گران شد. اما این گرانی یکباره بود و با توقف آن کمکم آثار آن نیز به تحلیل رفت و قیمت کاغذ تعدیل شد.
اما وضعیت اخیر کاغذ به نوعی دیگر است. هنوز این افزایش ادامه دارد. افزایش قیمت کاغذ موجب بیثباتی در بازار نشر میشود. همه این اتفاقات در حوزهای رخ میدهد که قیمت محصول تمام شده به سهولت نمیتواند افزایش یابد و قیمت کتاب برای افزایش نیازمند عوامل متعددی است. نزدیکی به برگزاری نمایشگاه کتاب موجب شده است که گرانی کاغذ بیش از پیش موجب سردرگمی و نگرانی و تشویش ناشران و اهل قلم شود. برخی ناشران، کار در چنین بازاری را منطقی نمیدانند. اما آنها که اندوختهای دارند یا تزریق نقدینگی از کسب و کار دیگر به این حوزه برایشان ممکن است، تلاش میکنند به هر شکل ممکن خود را به نمایشگاه کتاب برسانند، به همین دلیل تصور میکنم بعد از نمایشگاه وضعیت واقعی بازار عیان خواهد شد.
به هر روی امیدوارم تصمیمات مؤثری در این زمینه اتخاذ شده و از جامعه پدیدآورنده و خواننده کتاب رفع نگرانی شود. عدهای عقیده دارند با اختصاص یارانه میشود مشکلات را به حداقل رساند، گرچه فکر میکنم یارانه باعث مشکلات دیگری خواهد شد و آزادشدن واردات کاغذ حتی با ارز آزاد گرچه موجب گرانی کتاب میشود اما دستکم بازار به سکون و تعادل میرسد.