در چنین روزی
75سال قبل
تولد سعید پورصمیمی
او را استاد بازیگری در نقشهای مکمل میدانند. بازیگر «ناخدا خورشید»، «پرده آخر»، «دلشدگان»، «یه حبه قند»، «اینجا چراغی روشن است»، «عروس آتش»، «زشت و زیبا»، «بوسیدن روی ماه» و کلی فیلم دیگر آنقدر تصویر خاطرهانگیز و بهیادماندنی در ذهنهای ما ساخته که تبدیل به بازیگر فراموشنشدنی سینمای ما شده است. اصلا چه میتوان گفت درباره بازیگری که دریافت 3لوح زرین و سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را در کارنامه خود ثبت کرده و بارها نامزد دریافت این جایزه شده است. سریالهایی مثل «سلطان صاحبقران» و «در پناه تو» را هم به کارنامهاش سنجاق کنید تا بیشتر متوجه بزرگی این بازیگر شوید. همینها هم باعث میشود که سعید پورصمیمی نیاز به معرفی نداشته باشد. شاید بهتر این است که درباره او، بزرگان سینمای ایران بگویند. مثل فاطمه معتمدآریا که گفته بود: «به اعتقاد من پورصمیمی از نادر بازیگرانی است که بهترین نکات حرفه خود را میداند و کاری که انجام میدهد تاریخ سینمای ایران را رقم زده است». امروز روز تولد استاد است. او امروز 75ساله میشود. نهم اسفند سال 1322در تهران به دنیا آمد و هجدهساله بود که بازیگری را از روی سن تئاتر شروع کرد. پورصمیمی حالا بیش از پنجدهه است که در سینما میدرخشد و همچنان در این سن و سال، بازیگری است که نامش میتواند اعتبار یک فیلم یا تئاتر باشد.
89سال قبل
مرگ احمدشاه قاجار
هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار سرنوشت عجیبی داشت. پادشاهی که در دوازده سالگی و در رویدادی عجیب و غریب بر تخت سلطنت نشست؛ ماجرا از این قرار بود که پس از فتح تهران توسط مشروطهخواهان در روز ۲۴ تیرماه سال ۱۲۸۸ هجری شمسی و پناهنده شدن محمدعلی شاه قاجار به سفارت روسیه و خلع از سلطنت، فرزند ارشد او سلطان احمدمیرزا، 12 سال بیشتر نداشت که به سلطنت رسید. احمدشاه در سال ۱۲۷۵ شمسی در تبریز متولد شد. پدرش محمدعلیشاه و مادرش ملکه جهان، دختر کامرانمیرزا نایبالسلطنه فرزند ناصرالدینشاه بود. دوران کودکی احمدشاه در تبریز سپری شد. قبل از رسیدن به مقام سلطنت «احمدمیرزا» خوانده میشد. پادشاه مخلوع و همسرش ملکه جهان، هر دو علاقه شدیدی به این شاهزاده جوان که تحت اختیارات قانون اساسی باید جانشین پدر شود، داشتند. مخصوصاً علاقه پدر به احمد میرزا به حدی بود که به هیچ وجه تاب دوری او را نداشت اما سرنوشت برخلاف خواست پدر، این فرزند عزیزکرده را از وی جدا و بهعنوان آخرین پادشاه سلسله قاجار در تاریخ ماندگار کرد. مورخان نوشتهاند که تا رسیدن او به سن بلوغ و تاجگذاری در تیر ۱۲۹۳، ابتدا عضدالملک و سپس ابوالقاسم ناصرالملک از بزرگان ایل قاجار نایبالسلطنه بودند. به هر حال پس از 16سال سلطنت، احمدشاه در نهم آبان ۱۳۰۴ سرانجام با رأی مجلس شورای ملی او از پادشاهی خلع و سلسله قاجاریه منقرض اعلام شد. احمدشاه 89سال قبل، پس از گذشت 4سال از اعلام انقراض سلسله قاجار در سی و سه سالگی و بر اثر بیماری در «نویی سور سن» در حومه پاریس درگذشت.