حماسه سبز در شب سیاه

آرش نهاوندی/مترجم

نودویکمین دوره مراسم اسکار که در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه به وقت تهران در سالن تئاتر دالبی لس‌آنجلس برگزار شد، مملو از شگفتی‌ها بود؛ فیلم سوگلی به‌رغم نامزدی در 10 رشته سینمایی تنها در رشته بهترین بازیگر زن برنده شد، فیلم رم هم از 10 نامزدی تنها 3 جایزه کسب کرد. آلفونسو کوارون علاوه بر اسکار بهترین کارگردانی، جوایز بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان و بهترین فیلمبرداری را نیز از آن خود کرد و درحالی‌که بسیاری از منتقدان پیش‌بینی کرده بودند که رما برنده جایزه بهترین فیلم سال شود، فیلم کتاب سبز که پیش‌تر منتقدان آن را به‌عنوان فیلمی نسبتا خوب و نه کاملا خوب ارزیابی کرده بودند، با رأی اعضای آکادمی به‌عنوان بهترین فیلم اسکار 2019 انتخاب شد. علاوه بر این کتاب سبز برنده جایزه در 2 رشته دیگر بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نیز شد.

 شگفتی دیگر اما انتخاب شدن اولیویا کالمن، بازیگر فیلم سوگلی به‌عنوان بهترین بازیگر زن سال بود. این در حالی بود که پیش‌تر منتقدان پیش‌بینی کرده بودند که گلن کلوز، بازیگر فیلم همسر بتواند پس از 37 سال ناکامی در دریافت جایزه اسکار، جایزه بهترین بازیگر زن را از آن خود کند که این بار نیز طلسم برنده نشدن گلن کلوز شکسته نشد و در، بر همان پاشنه سال‌های قبل چرخید. فیلم حماسه کولی که به زندگی فردی مردکوری خواننده گروه مشهور کوئین می‌پرداخت و  به لحاظ هنری فیلم متوسطی ارزیابی شده بود، توانست با شگفتی تمام 4 جایزه ازجمله جایزه بهترین بازیگر مرد، بهترین تدوین، بهترین تدوین صدا و بهترین میکس صدا را از آن خود کند. در مجموع فیلم‌های حماسه کولی با 4جایزه، پلنگ سیاه با 3 جایزه، کتاب سبز با 3 جایزه و رما با 3 جایزه بیشترین تعداد جوایز مراسم اسکار 2019 را از آن خود کردند.
اولیویا کالمن، بازیگر فیلم سوگلی که پیش‌تر کار خود را در برنامه‌های تلویزیونی «کمدی موقعیت» نظیر نمایش پیپ آغاز کرده بود، پس از آنکه نام وی به‌عنوان برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر زن خوانده شد به‌شدت شوکه شد. او پس از دریافت جایزه‌اش در سخنانی درحالی‌که تلاش می‌کرد جلوی اشک‌هایش را بگیرد، گفت: این یک لحظه کاملا پر استرس است. این خنده‌دار و باورنکردنی است که من توانسته‌ام جایزه اسکار را از آن خود کنم.
او که نخستین زن انگلیسی است که پس از سال 2009 جایزه اسکار را می‌برد، با اشاره به تجربه‌اش در برنامه‌های کمدی موقعیت گفت: هر دختری که در حال تمرین سخنرانی‌اش در تلویزیون است احتمالا روزی خواهد توانست برنده جایزه اسکار شود. هیچ‌کس نمی‌داند در آینده چه رخ می‌دهد.

رمی مالک، بازیگر آمریکایی- مصری که جایزه بهترین بازیگر مرد را از سوی آکادمی اسکار به‌دلیل نقش‌آفرینی در فیلم حماسه کولی دریافت کرده که در آن بخش‌هایی از زندگی فردی مرکوری، خواننده اصلی گروه کوئین روایت می‌شود، در سخنانی در زمان دریافت جایزه‌اش گفت: به این فکر می‌کنم که اگر زمانی به رمی کوچک می‌گفتند قرار است روزی چنین اتفاقی برایت بیفتد، مغز کوچک پرپیچ‌وخمش یکباره منفجر می‌شد. در آن زمان رمی در حال تلاش برای پیدا کردن هویت و شناخت خویشتن بود. او در حال تلاش برای کشف صدایی بود که به وی بگوید، گوش کن ما فیلمی درباره مردی مهاجر ساخته‌ایم که آنگونه که دوست داشت زندگی کرد. این واقعیت که من امشب در حال گرامیداشت وی (فردی مردکوری) و داستان زندگی‌اش هستم، این مسئله را اثبات می‌کند که ما آرزوی شنیدن و دیدن داستان‌هایی نظیر داستان‌های وی را داریم. آنگونه که گزارش شده، رمی مالک پس از مراسم اسکار پایش لغزید و از روی سن به پایین پرت شد و پس از آن یکی از مأموران امنیتی حاضر در سالن به وی کمک کرد تا روی صندلی بنشیند. گفته می‌شود که پس از این حادثه بهیاران، رمی مالک 37ساله را معاینه کردند، البته بعدا او در گفت‌وگو با خبرنگاران به این حادثه اشاره نکرد.

ماهر شالا علی، بازیگر نقش دوم در فیلم کتاب سبز برای دومین‌بار است که در 3 سال اخیر برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد می‌شود. ماهر شالا علی جایزه خود را به مادربزرگش تقدیم کرد؛ او گفت صدای مادربزرگم همیشه در گوش من بود که می‌گفت هر موقع شکست خوردی دوباره و دوباره بلند شو و ادامه بده.
رجینا کینگ را اما می‌توان یک جایزه اولی توصیف کرد که در نخستین نامزدی‌اش در اسکار به خاطر ایفای نقش در فیلم اگر خیابان بیل می‌توانست صحبت کند برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. او درحالی‌که از شدت شوق اشک می‌ریخت، گفت: من نمونه‌ای از فردی هستم که بی‌حد و مرز از حمایت و عشق مادرش برخوردار است. مادر خیلی دوستت دارم. اسپایک لی کارگردان فیلم بلک کلنزمن هم بالاخره یک جایزه در بخش رقابتی اسکار کسب کرد. او پیش‌تر در سال 2016 اسکار افتخاری را نصیب خود کرده بود. او که جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی را به‌خاطر فیلم بلک کلنزمن در اسکار 2019 دریافت کرده، در سخنانی با اشاره به چهارصدمین سال ورود نخستین برده‌ها به خاک آمریکا در اظهاراتی کاملا سیاسی گفت: انتخابات2020 به‌زودی فرامی‌رسد. بیایید حرکت کنیم. بیایید همگی در جهت درست تاریخ قرار بگیریم. در رویارویی میان عشق و نفرت، گزینه اخلاقی را انتخاب کنید. او در ادامه افزود: بیایید کار درست را انجام دهیم. او نظرش درباره انتخاب فیلم کتاب سبز به‌عنوان بهترین فیلم سال را با به‌کار بردن یک عبارت کنایی اینچنین بیان کرد: داور (در این صحنه) اشتباه سوت زد.

دریچه
اولین ایرانی - آمریکایی برنده جایزه اسکار



رایکا زهتابچی 25ساله به‌عنوان نخستین زن ایرانی - آمریکایی موفق شد جایزه بهترین فیلم مستند اسکار 2019 را از آن خود کند.  
داستان فیلم مستند «پریود...هیچ» به مسائل اجتماعی مرتبط با مسائل بهداشتی زنان در هند می‌پردازد. زهتابچی در سخنانی پس از دریافت جایزه گفت: نمی‌توانم باور کنم فیلمی درباره مسائل بهداشتی زنان برنده اسکار شده است.



 اسکار امسال  توجه خاصی به رنگین‌پوستان و البته مهاجران و زنان داشت. درواقع، از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، آکادمی علوم و هنرهای سینما سعی کرده با جوایزی که به برگزیدگان اسکار می‌دهد، مرزبندی واضحی با سیاست‌های رئیس‌جمهور افراطی آمریکا داشته باشد. 


دومرد در جاده 



بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: کتاب سبز فیلمی کمدی- جاده‌ای به کارگردانی پیتر فارلی و با بازیگری ویگو مورتنسن و ماهر شالا علی است که این آخری در مراسم اسکار توانست جایزه بهترین بازیگر مکمل نقش مرد را از آن خود کند. داستان کتاب سبز در دهه 60 میلادی در اوج مبارزات سیاهپوستان آمریکایی برای کسب برابری در مقابل سفیدپوستان می‌گذرد. یک مهاجر ایتالیایی استخدام می‌شود تا به‌عنوان راننده، یک پیانیست سیاهپوست را در ایالت‌های جنوبی آمریکا همراهی کند. این سفر آنها را متوجه تفاوت‌ها و ویژگی‌های فردی همدیگر می‌کند. همه می‌پرسند که این فیلم واقعا استحقاق اسکار بهترین فیلم را داشت؟  نظر منتقدان به این پرسش منفی است. اگر نظر منتقدان را که در سایت‌های روتن تومیتوز و متاکریتیک ثبت می‌شود، درباره فیلم‌های کتاب سبز و رما با هم مقایسه کنیم، به نتایج جالبی می‌رسیم. فیلم رما در روتن تومیتوز از مجموع 335 منتقد توانسته نظر مثبت 96درصد از آنها را به‌خود جلب کند، درحالی‌که فیلم کتاب سبز توانسته از مجموع 298 منتقد نظرات تنها 80درصد از آنها را به‌خود جلب کند. رما در سایت متاکریتیک با احتساب نظر 50 منتقد در این سایت از 100 امتیاز 96 امتیاز کسب کرده است. کتاب سبز بر مبنای نظر 52 منتقد تنها توانسته از 100 امتیاز در سایت متاکریتیک، 69 امتیاز کسب کند. وقتی آخرین جایزه اسکار 2019 به نام کتاب سبز اعلام شد، همه کسانی که برای تشویق فیلمساز مکزیکی خودشان را آماده کرده بودند، با حیرت برای آخرین ساخته پیتر فارلی دست زدند. پیتر فارلی که با برادرش باب، کمدی‌ساز‌های شناخته‌شده‌ای محسوب می‌شوند، با اسکار کتاب سبز به بزرگ‌ترین موفقیت حرفه‌ای خود نائل شده است.

 آقای قاهره


بهترین بازیگر مرد : رمی مالک بازیگر آمریکایی که دارای اصالت مصری است، برای نخستین بار نه در سینما که به‌دلیل نقش‌آفرینی در سریال «آقای ربات» تبدیل به بازیگر مطرحی شد. در واقع رمی مالک کار خود را به‌عنوان بازیگر سریال‌های تلویزیونی در سال2004 شروع کرده بود. جالب اینکه او برای نخستین بار در همین سال به عنوان بازیگر مهمان در سریال «دختران گیلمور» ایفای نقش کرده بود.

طلای سیاه 

بهترین فیلمنامه اقتباسی : اسپایک لی شناخته‌شده‌ترین کارگردان آفریقایی- آمریکایی برای علاقه‌مندان سینما در ایران است، بسیاری در ایران او را با فیلم مالکوم ایکس می‌شناسند. او بازیگری را دوست ‌دارد و از همین رو تا‌کنون در 10فیلم خود به‌عنوان بازیگر نیز ظاهر شده است. اسپایک لی که فیلمسازی‌ را از 1986با تاسیس کمپانی تولید فیلم «40ایکرز‌اند‌ای مول» شروع کرده، در سال ۱۹۹۰ برای فیلم «کار درست را انجام بده» نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد و در سال ۱۹۹۸ برای فیلم «۴ دختر کوچک» در بخش بهترین مستند بلند نامزد شده بود.


 از جاذبه تا رما  



بهترین کارگردان و فیلم خارجی:  آلفونسو کوارون را در ایران با فیلم «فرزندان انسان/ 2006» می‌شناسند، این فیلم علمی – تخیلی با بازیگری کلاو اوون و جولیان مور، در سینماهای ایران اکران شد و با استقبال خوبی از سوی مخاطبان سینما روبه‌رو شد.  بزرگ‌ترین موفقیت کوارون اما با فیلم «جاذبه / 2013» نصیب کوارون شد. او به خاطر این فیلم 7 جایزه اسکار را از آن خود کرد.


ابرقهرمان شگفتی آفرین 





بهترین طراحی لباس، بهترین موسیقی متن، بهترین طراحی تولید : «پلنگ سیاه» ازجمله فیلم‌های شگفتی آفرین نود و یکمین دوره برگزاری مراسم جوایز آکادمی اسکار است. این فیلم به کارگردانی ریان کوگلر، سیاه پوستی که خود نیز فیلمنامه آن را به همراه جود رابرت کول نوشته است و با نقش آفرینی چادویک بوسمن، مایکل بی‌جردن و لوپیتا نیونگ، که همگی سیاه پوست هستند، نخستین فیلم ابر قهرمانی است که نامزد دریافت جایزه در 7 رشته اسکار شده است. پلنگ سیاه در ژانر ابر قهرمانی توسط استودیوی فیلمسازی‌ مارول تهیه شده و توسط استودیوی والت دیزنی توزیع شده است. سایت اینترنتی روتن تومیتوز که نظرات منتقدان درباره فیلم‌های مطرح سال را بازتاب می‌دهد، با جمع‌آوری نظرات ۳۷۸منتقد، گزارش کرده است که نظر 97درصد منتقدان سینمایی به فیلم پلنگ سیاه مثبت بوده است. منتقدان در سایت روتن تومیتوز به‌طور میانگین نمره 8.2 از ۱۰ را به پلنگ سیاه داده‌اند. سایت اینترنتی متاکریتیک نیز براساس نظر ۵۵ نفر از منتقدان به این فیلم نمره ۸۸ از ۱۰۰ داده است و آن را نشانه‌ای از «تحسین همگانی» از فیلم پلنگ سیاه دانسته است.