گردشگری
گردشگری مازندران و مدیریت تقویمی
نماینده عالی دولت در مازندران: به همه مسئولان تاکید می‌شودپیش‌بینی هرگونه خدمات را برای تعطیلات طولانی نوروز انجام دهند
شهرام سوادکوهی| ساری-خبرنگار:
چیزی به پایان سال و رسیدن شلوغ‌ترین روزهای مازندران باقی نمانده است. همانند سال‌های گذشته، تکاپو برای میزبانی از مسافران نوروزی در مازندران آغاز شده است. هرچند که در کنار این تکاپوهای مربوط به میزبانی، تکاپوی بازار برای کسب درآمد و البته نگرانی ساکنان مازندران از تکرار شلوغی‌ها را هم می‌توان یافت، اما آنچه بیشتر خودنمایی می‌کند، آماده شدن شهرها و نهادهای خدمات‌رسان برای پذیرایی از مسافران نوروز است. ستاد اجرایی خدمات سفر نیز هر سال برای آماده شدن نهادهای خدمات‌رسان تشکیل می‌شود و برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام می‌دهد تا مدیریت سفرها در استان بهتر انجام شود و مسافران خدمات مناسب‌تری دریافت کنند.
این ستاد برای نوروز 1398 تاکنون دو جلسه در مازندران تشکیل داد که در دومین نشست از طراحی سامانه «سفرنما» خبر داد؛ سامانه‌ای که توسط یک شرکت استارت‌آپی تهیه شده و حدود 600 مکان تفریحی، خدماتی، رفاهی و گردشگری مازندران با 5 زبان فارسی، ترکی، عربی، ترکی استانبولی و انگلیسی به مسافرانی که دارای گوشی‌های هوشمند هستند، معرفی می‌کند. به هر حال استان کم کم برای میزبانی از میلیون‌ها مسافر نوروزی آماده می‌شود و مسئولان نهادهای مرتبط با گردشگری و پذیرایی از مسافران، هر روز بیشتر برای کم نقص بودن خدماتشان برنامه‌ریزی می‌کنند.
تشکیل بانک اطلاعاتی
نماینده عالی دولت در مازندران نیز به همه مسئولان تاکید کرده که پیش‌بینی هرگونه خدمات را برای تعطیلات طولانی نوروز انجام دهند. «احمد حسین‌زادگان» از مسئولان شهرستان‌ها خواسته که با تشکیل بانک اطلاعاتی از ماشین‌آلات و تجهیزات دولتی و خصوصی در استان و شهرستان‌ها در زمان بحران، شهرستان‌ها یکدیگر را پوشش دهند. در واقع بخش بسیار مهمی از فعالیت‌های ستاد اجرایی خدمات سفر در مازندران به همین فعالیت‌های مربوط به هماهنگی بین ادارات برای ارائه خدمات جاری محدود می‌شود؛ روندی مرسوم و البته ضروری که هر سال تکرار می‌شود، اما آنچه در ستاد اجرایی خدمات سفر استان کمتر به چشم می‌آید، ارائه یک برنامه مناسب برای بهره‌برداری بیشتر و بهتر از سفر است.
ستاد اجرایی خدمات سفر مازندران، هر سال از چند هفته مانده به تعطیلات آغاز به کار می‌کند و پس از آن هم عملا تعطیل می‌شود؛ این در حالی است که مازندران استانی گردشگرپذیر بوده و تقریبا در طول سال پذیرای مسافران داخلی و خارجی است. این استان که سالانه ده‌ها میلیون مسافر را جذب می‌کند، قطعا به راهکارهای مناسب در مدیریت گردشگری نیاز دارد و مدیریت صنعت توریسم در آن صرفا به اجرای برخی فعالیت‌های جاری در حجمی گسترده‌تر از روزهای عادی نمی‌تواند محدود شود.
بسیاری از فعالان حوزه گردشگری معتقدند که در مازندران اقدام خاصی برای گردشگری و بهره‌برداری مناسب از آن دیده نمی‌شود. یک کارشناس حوزه گردشگری در این باره به همشهری می‌گوید: «گردشگری در مازندران اتفاقی نیست که با برنامه‌ریزی رقم خورده باشد. بلکه به واسطه معیارهای متعددی مانند شرایط طبیعی، آب و هوای خوب و نزدیکی به تهران و قرار گرفتن در مسیر شرق به غرب، از سال‌ها پیش مورد توجه مسافران بود و این توجه سال به سال افزایش می‌یابد. بنابراین نمی‌توان گفت که رونق گردشگری در این استان وابسته به مدیریت و برنامه‌ریزی‌های انجام شده است.»
گردشگری در هر شرایط
«پدرام حسینلو» معتقد است که گردشگری برای استان حتی بدون تشکیل شدن ستاد اجرایی خدمات سفر هم رخ می‌دهد و این ستاد نمی‌تواند به عنوان یک مجموعه از مدیران، مدعی اثرگذاری در سفرها باشد. وی می‌افزاید: «در واقع ستاد اجرایی خدمات سفر مازندران صرفا یک نهاد برای هماهنگی بیشتر بین ادارات است. اینجا باید پرسید که برای رونق گردشگری در استان چه برنامه‌ای وجود دارد؟ پاسخ این است که تقریبا هیچ برنامه مدونی وجود ندارد.»
این فعال صنعت گردشگری اظهار می‌کند: «نبود طرح جامع گردشگری در مازندران به عنوان استانی پرمسافر، نشان می‌دهد که نه تنها مسافرپذیری استان حاصل برنامه‌ریزی‌ها نیست، بلکه بسیاری از فرصت‌های گردشگری نیز هر سال به سادگی از دست می‌رود.»
اما یک نکته مهم و قابل توجه و نقد این است که هر سال دستورالعمل ستاد اجرایی خدمات سفر که به تمام استان‌ها ابلاغ می‌شود، یکسان است. یعنی هیچ تغییری در این دستورالعمل‌ها لحاظ نمی‌شود؛ این در حالی است که هر استان شرایط خاص خود را در میزبانی دارد و در هر استان نیز هر شهرستان ویژگی‌هایی برای گردشگری می‌تواند داشته باشد. طبیعی است که این دستورالعمل‌ها برای هر منطقه باید بر اساس معیارها و ویژگی‌ها و امکانات همان منطقه تدوین شود.
نبود تحرک
با این حال نگاه مسئولان استان به گردشگری همچنان نگاهی ستادی و اداری است. برای نمونه چندی پیش که دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع وابسته تهران در حال برگزاری بود، «سیف‌الله فرزانه» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران اعلام کرد که «برنامه‌ریزی‌ها برای سفر ارزان به‌ویژه در نوروز 1398 انجام و ستاد اجرایی خدمات سفر در استان تشکیل شده است.» این در حالی است که طی روزهای تعطیل و پیک حضور مسافران، عملا اتفاق خاصی که حاصل مدیریت و برنامه‌ریزی در صنعت گردشگری باشد برای گردشگری مازندران نمی‌افتد.
برخی منتقدان این پرسش را مطرح می‌کنند که در صورت نبود ستاد اجرایی خدمات سفر در استان چه مشکلی ایجاد می‌شود؟ به عبارتی این ستاد جز برنامه‌ریزی برای افزایش ارائه خدمات جاری به جمعیت میزبان و مهمان استان، آیا برنامه‌ای هم برای رونق سالانه گردشگری در مازندران تدوین می‌کند یا نه؟ اگرچه هر سال اقداماتی مانند ایجاد بازارچه‌های صنایع‌دستی و برپایی ایستگاه‌های هلال‌احمر و خدمات دیگر انجام می‌شود که طبیعتا مورد توجه هم قرار می‌گیرند و قابل چشم‌پوشی نیستند. امسال تعطیلات پرمسافری برای مازندران در پیش است.
گرانی عجیب و غریب ارز قطعا تاثیر زیادی بر افزایش سفرهای داخلی می‌گذارد و از حجم سفرهای خارجی نوروزی می‌کاهد. از سوی دیگر همین گرانی‌ها و تورم موجود در کشور، سبب می‌شود کم‌هزینه‌ترین سفرها بیشتر مورد توجه قرار گیرند و برای ساکنان کلانشهری مانند تهران، کدام مقصد سفر در دسترس‌تر از مازندران و شهرها و روستاهای استان می‌تواند باشد؟
مسئولان استان در همه بخش‌ها، سالی متفاوت از میزبانی را پیش رو دارند و به همین دلیل احتمال این‌که چالش‌ها و گره‌های جدیدی در میزبانی از مسافران استان ایجاد شود، وجود دارد. چنین به نظر می‌رسد که این افزایش مسافران دستاورد برنامه‌ریزی‌های مدیران استان برای جذب آنان نیست بلکه ناشی از گرانی ارز و تورم موجود است.
در همینه زمینه :