آبی که صنایع شازند میبلعند
فرماندار شازند: استفاده از پسابهای شهر مهاجران برای صنایع آببر و حفظ کشاورزی شازند در دستور کار قرار دارد
مریم جباری| اراک- خبرنگار:
شهرستان شازند یکی از مناطق حاصلخیز و مستعد برای تولید محصولات کشاورزی و باغی در کشور و استان مرکزی است. طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی شازند، سطح زیرکشت محصولات زراعی در این شهرستان بیش از 42 هزار هکتار و سطح زیر کشت محصولات باغی نیز 5 هزار و 431 هکتار است. اراضی قابل کشت نیز به 103 هکتار میرسد که متشکل از 48 هزار هکتار اراضی کشت آبی و 55 هزار هکتار اراضی کشت دیم است. تولید محصول سالانه این شهرستان 305 هزار تن انواع محصولات کشاورزی و 168 هزار تن محصولات باغی را به خود اختصاص داده است. شاخصترین محصولات کشاورزی شازند شامل گندم، لوبیا و جو است که در رتبههای نخست تولید در استان مرکزی قرار دارد.
خطر خشکسالی در کمین روستاهای شازند
این روزها کمبود آب و خشکسالی، اراضی حاصلخیز شازند را تهدید میکند و کارشناسان بر این باورند که استقرار اشتباه برخی از صنایع آببر و برداشت بیرویه آنها از منابع آبی، در کاهش بازده تولید محصولات کشاورزی و باغی تاثیرگذار بوده است. با توجه به اینکه حدود 57 هزار نفر از جمعیت 117 هزار نفری شازند در روستاها زندگی میکنند، مصرف بیرویه آب توسط برخی از صنایع، کشاورزی این منطقه و شغل اصلی نیمی از جمعیت شازند را تحت تأثیر قرار داده و بیکاری، روستاهای این شهرستان را تهدید میکند.
نبود پشتوانه علمی در استقرار صنایع
در این رابطه یک فعال محیط زیست در استان مرکزی میگوید: جانمایی و استقرار برخی از صنایع در مرکزی نه تنها سودی برای مردم استان به همراه نداشته، بلکه باعث ضرر و زیان به مردم نیز شده است. از مهمترین این موارد میتوان به استقرار صنایع آببر در اطراف شهرستان شازند، به عنوان قطب کشاورزی استان اشاره کرد.
«سیاوش آقاخانی» به همشهری بیان میکند: متأسفانه در گذشته به این مهم که چه منطقهای برای استقرار صنایع و کارخانهها مناسب است، توجهی نمیشد و این صنایع بدون هیچ پشتوانه علمی و شناخت از موقعیت جغرافیایی منطقه احداث میشدند. بنابراین همین مسئله باعث شده آبی که باید در حوزه کشاورزی روستاهای اطراف شازند مصرف شود، در صنایع مورد استفاده قرار گیرد که با این روند کشاورزی و باغداری در روستاها که شغل اصلی نیمی از جمعیت شازند است، به خط پایان نزدیک میشود.
وی ادامه میدهد: در سالهای گذشته اگر در بخش کشاورزی سرمایهگذاریهای لازم انجام میشد، قطعاً این بخش به اندازه صنعت میتوانست در اشتغالزایی و رشد اقتصادی استان تأثیرگذار باشد، با این تفاوت که کشاورزی هیچ نوع آلایندگی برای محیط زیست به همراه ندارد.
این فعال محیط زیست میافزاید: برای استقرار صنایع در هر منطقه باید یک برنامه و طرح وجود داشته باشد و بر اساس ظرفیتهای آن منطقه برنامهریزی شود. در مرکزی نیز با توجه به وضعیت آب و همچنین خشکسالیهای اخیر، قطعاً باید از دادن مجوز برای استقرار صنایع آببر جلوگیری شود، زیرا ضرر استقرار این صنایع بسیار بیشتر از منفعت آنها خواهد بود.
ضرورت حفظ کشاورزی در شازند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شازند نیز با توجه به اهمیت و توسعه کشاورزی در شازند میگوید: متأسفانه در چند سال اخیر به دلیل بحرانهای آبی و خشکسالیهای ایجاد شده و همچنین مصرف آب بخش کشاورزی توسط برخی از صنایع آببر، شاهد از بین رفتن کشاورزی و خشک شدن زمینهای حاصلخیز در بسیاری از بخشهای این منطقه بودهایم که باید در این زمینه تدابیر و راهکارهایی اتخاذ شود.
«منوچهر کریمی» به همشهری بیان میکند: صنعتی شدن شازند باعث شده حجم بسیار زیادی از منابع آبی زیرزمینی دشت شازند به عنوان یک منطقه حاصلخیز مورد استفاده صنایع قرار گیرد و همین مسئله کاهش شدید آبهای زیرزمینی را به همراه داشته است. با توجه به اینکه حدود 68 درصد جمعیت شازند را روستاییان تشکیل میدهند در حقیقت کشاورزی یکی از مهمترین مشاغل مردم این شهرستان به شمار میرود که با توجه به از بین رفتن کشاورزی متأسفانه شاهد کاهش جمعیت در روستاها و مهاجرت روستاییان به شهرها هستیم.
مدیر جهاد کشاورزی شازند میافزاید: نقش کشاورزی در اشتغال و اقتصاد این شهرستان در کنار توجه به صنایع بزرگ شازند نباید نادیده گرفته شود، زیرا هر دو این موارد در کنار یکدیگر یک هدف و آن هم توسعه، رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال برای مردم را دنبال میکنند. کریمی با اشاره به اینکه با توجه به وجود صنایع بزرگ در این شهرستان هنوز هم بخش زیادی از جمعیت این شهرستان به کشاورزی اشتغال دارند، اظهار میکند: باید در زمینه حفظ کشاورزی این منطقه برنامهریزی وجود داشته باشد، زیرا در صورت از بین رفتن کشاورزی در شازند، این مسئله بر اقتصاد کشاورزی استان و کشور تأثیرگذار خواهد بود.
خطر برداشت بیرویه آب
فرماندار شازند با بیان اینکه صنایع با برداشت بیرویه از منابع آبی، کشاورزی این منطقه را تحت تأثیر قرار دادهاند، میگوید: این موضوع باعث خطر افت محصولات حوزه کشاورزی شده است که در این زمینه باید راهکارهای اصولی و جدی اتخاذ کنیم. «مصطفی عرب» به همشهری بیان میکند: یکی از مهمترین راهکارهایی که در این رابطه باید مورد توجه قرار گیرد استفاده از پساب و تصفیه آن است، زیرا در این صورت میتوانیم به حفظ کشاورزی این منطقه در کنار صنایع امیدوار باشیم.
در این راستا تصفیه خروجی فاضلابها و استفاده از پسابهای شهر مهاجران به منظور استفاده در صنایع و حفظ و احیای کشاورزی شازند در دستور کار قرار دارد، چراکه تنها از این طریق میتوان آب مورد نیاز صنایع بزرگ را تأمین کرد. فرماندار شازند میافزاید: با توجه به اینکه در سالهای اخیر استفاده بیرویه صنایع از آبهای زیرزمینی در از بین رفتن کشاورزی شازند نیز بیتأثیر نبوده، به نظر میرسد با این اقدام و اجرای این طرح آب مورد نیاز صنایع تأمین و استفاده از منابع آبی زیرزمینی کاهش پیدا کند. عرب با اشاره به اهمیت توسعه کشاورزی در شازند اظهار میکند: برای توسعه این حوزه نیز باید اقدامات لازم در زمینه صرفه جویی مصرف آب با ایجاد آبیاری نوین و کشت محصولات کم آببر در بخش کشاورزی مورد توجه قرار گیرد تا کشاورزی بتواند در این منطقه بهرهوری بالایی داشته باشد و به رشد و شکوفایی اقتصادی استان و کشور کمک کند.