ردپای آمریکا در سرکوب مسلمانان چین

جواد نصرتی ـ خبرنگار

انتشار گزارشی از نقش یک شرکت معتبر آمریکایی در سرکوب مسلمانان، تلاش‌های دیپلماتیک چین برای عادی نشان دادن شرایط در منطقه مسلمان‌نشین سین‌کیانگ را نقش‌برآب کرده و ابعاد جدیدی به تنگنای مسلمان‌بودن در بزرگ‌ترین کشور کمونیست دنیا داده است.
چین، از سال2016، با هدف تبدیل اقلیت مسلمان در این کشور به یک گروه وفادار به حزب کمونیست، ‌زندگی آنها را در شرق این کشور سخت‌تر کرده و گزارش‌های زیادی درباره جمع‌آوری اطلاعات ژنتیک آنها منتشر شده است. حالا براساس گزارشی که نیویورک‌تایمز منتشر کرده، دولت چین در این راه، از تجهیزات پیشرفته یکی از معروف‌ترین شرکت‌های فناوری آمریکا، ترمو فیشر، استفاده می‌کند.
براساس این گزارش، دولت چین نمونه‌گیری ژنتیک خود را چکاپ رایگان سلامتی می‌خواند و هرگونه نمونه‌گیری ژنتیک را رد کرده است. این در حالی است که یکی از افرادی که در این طرح شرکت کرده، ‌گفته است که مأموران از او خون گرفته، چهره‌اش را اسکن و اثر انگشت‌هایش را ثبت کرده‌اند و در مقابل درخواست او برای آزمایش ضربان قلب و کنترل فشار خون که از ابتدایی‌ترین اجزای هرگونه چکاپ پزشکی هستند، تهدید کرده‌اند که او را دستگیر خواهند کرد.
این روزنامه آمریکایی گزارش داده است که چین در این پروژه، از تجهیزات ساخته شده توسط شرکت ترمو فیشر استفاده کرده است. علاوه بر آن، آنها از بانک ژنتیک کنت کید، ‌یکی از دانشمندان شناخته شده علم ژنتیک در دانشگاه ییل، استفاده کرده‌اند.
در پی انتشار گزارش نیویورک‌تایمز، شرکت ترمو فیشر که یکی از غول‌های حوزه فعالیت خود در دنیا به‌شمار می‌رود، ‌در بیانیه‌ای اعلام کرد که دیگر تجهیزات خود را در سین‌کیانگ نخواهد فروخت و با مقامات آمریکایی در این‌باره همکاری خواهد کرد. این شرکت با سود سالانه 24 میلیارد دلار، یکی از غول‌های تجهیزات علمی در دنیاست.

نمونه‌گیری برای سرکوب بیشتر
جمع‌آوری اطلاعات ژنتیک مسلمانان، بخش کلیدی پروژه عظیم چینی‌ها برای کنترل و تغییر رفتار مسلمانان است. براساس این طرح که با انتقادهای سنگین سازمان‌های حقوق بشری مواجه شده است، نزدیک به یک میلیون مسلمان در سین‌کیانگ به کمپ‌های بازآموزی فرستاده شده‌اند تا در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند و به هواداران حزب کمونیست تبدیل شوند. دولت چین، اعلام کرده است که می‌خواهد دین این افراد را «چینی» کند. براساس گزارش‌های رسانه‌ای، تعداد زیادی از مسلمانان هرگز از این کمپ‌ها بیرون نیامده‌اند. اطلاعات ژنتیک مسلمانان هم با این هدف جمع‌آوری می‌شود تا درصورتی‌که هریک از آنها نخواهد در این کمپ‌ها شرکت کند، به راحتی ردیابی شود. شرکت در طرح دولت چین که چکاپ سلامتی خوانده می‌شود، داوطلبانه نیست و در موارد زیادی، پلیس به مردم زنگ زده یا پیامک داده و به آنها گفته است که باید در این طرح شرکت کنند.

گزارش بدموقع
این گزارش، در حالی منتشر شده است که دولت چین، هفته گذشته در اقدامی دیپلماتیک تلاش کرد تا چهره‌ای متفاوت از رفتار با مسلمانان در این منطقه ارائه دهد. به گزارش ساوت چاینا دیلی، وزارت امورخارجه این کشور دیپلمات‌های 8 کشور در دفتر سازمان ملل در ژنو را دعوت کرد تا از سین‌کیانگ بازدید کنند و از نزدیک شاهد تلاش‌های دولت چین برای بهبود شرایط زندگی مسلمانان باشند. لی یوچنگ، معاون وزیر خارجه چین در جمع مهمانانی که از کشورهای پاکستان، ونزوئلا، کوبا، مصر، کامبوج، روسیه، ‌سنگال و بلاروس به چین رفته بودند، گفت که همه کشورها باید به قوانین حقوق بشر احترام بگذارند.

اویغورها چه کسانی هستند؟

از 22میلیون نفر جمعیت منطقه سین‌کیانگ در غرب چین، بیش از نیمی از آنها اقلیت اویغور هستند. ‌اویغورها خودشان را از نظر فرهنگی و نژادی به ملت‌های آسیای مرکزی نزدیک می‌بینند و زبان‌شان به زبان ترکی این کشورها نزدیک است. دیگر اقلیت مسلمان این منطقه، قزاق‌ها هستند. دولت چین در سال‌های اخیر با کوچ دادن گروه‌های نژاد چینی «هان»، سعی در تغییر ترکیب جمعیتی این منطقه داشته است.

سین‌کیانگ کجاست؟

سین کیانگ بزرگ‌ترین منطقه در چین است که در منتهی الیه غربی این کشور قرار دارد و با کشورهایی مثل هند و افغانستان مرز دارد. سین‌کیانگ رسما خودمختار است اما عملا تحت کنترل شدید دولت مرکزی قرار دارد. مردم محلی به این منطقه ترکستان شرقی می‌گویند.



1/000/000
نفر
دولت چین، بیش از یک میلیون مسلمان را در سین‌کیانگ در اردوگاه‌ها زندانی کرده است.

36/000/000
نفر
دولت چین اعلام کرده است بین سال‌های 2016 تا 2017 میلادی 36 میلیون نفر در طرح چکاپ سلامتی در سین‌کیانگ که همان نمونه‌گیری ژنتیک است، ‌شرکت کرده‌اند. این در حالی است که این منطقه حدود 22 میلیون نفر جمعیت داشته و احتمال داده می‌شود از برخی افراد، بیش از یک‌بار نمونه‌گیری شده باشد.