ضرورت محاسبه و تفکیک حقابه‌ها

یک متخصص علوم محیط‌زیستی می‌گوید: نبود مدیریت منسجم برای اکوسیستم‌های آبی موجب شده تا چرخه طبیعی آب در کشور دگرگون شود.
به گزارش ایرنا پلاس، افشین دانه‌کار با بیان اینکه باید حقابه‌ کشاورزی، صنعت، آب شرب و محیط‌زیست، تفکیک، محاسبه و در اختیار هر بخش قرار بگیرد تأکید کرد: بدون این محاسبات، هرکس، هرچقدر زورش رسیده، آب برداشت کرده است. او گفت: دنیا در حال رفتن به سمت مدیریت سازشی است؛ یعنی اگر بارندگی کم شد، بهره‌برداری را کاهش دهیم. اما ما بی‌توجه به این راهبرد، در کشور سد می‌زنیم و آب جمع می‌کنیم تا در زمان کم‌آبی هم بهره‌برداری‌مان تغییر نکند و این باعث فروریختن حوضه آبخیز می‌شود. این درحالی است که آبی که در حوضه‌های آبی قرار دارد برای برداشت انسان نیست و باید بخشی از آن برای اصلاح ساختمان خاک، بخشی نیز برای تغذیه آب‌های زیرزمینی و بخشی هم برای تغذیه پوشش گیاهی مصرف شود.  وی با تأکید بر اینکه ما سیکل چرخه آب را در کشور دگرگون کرده‌ایم، افزود: چون جمعیت و فعالیت را در حد ظرفیت بهره‌برداری منابع حوضه قرار نداده‌ایم برای جبران مافات، دست به کارهای عجیب و غریب مانند انتقال آب بین‌حوضه‌ای مانند انتقال آب خلیج‌فارس و دریای خزر به فلات مرکزی می‌زنیم. اینها از نظر مدیریت سیستمی غیرقابل‌قبول است و هر مدیری هم که این کار را انجام دهد لکه سیاهی بر کارنامه عملکرد خود به‌جا می‌گذارد. به‌نظر من اساساً نباید به سمت این موضوعات رفت. این نشان می‌دهد که ما آهنگ طبیعت و ظرفیت تحمل کشورمان را درک نکرده و آن را انکار می‌کنیم و وارد مبارزه و جنگ با ظرفیت‌های طبیعی شده‌ایم.  به گفته دانه‌کار، هم‌اکنون آب کمی در حوضه‌های آبی ما تولید می‌شود و منابع آبی ما کم است. باوجود این، ما رفتارمان را در مصرف آب هنوز اصلاح نکرده‌ایم. هنوز در شهرهای بزرگ که سرانه ما باید مصرف بین 150تا 170لیتر آب به ازای هر نفر باشد بین 250تا 350لیتر به ازای هر نفر در روز است. سؤال من اینجاست که آیا این، رفتار یک کشور در معرض بحران آب است؟ این استاد دانشگاه گفت: ما طوری با منابع آبی برخورد می‌کنیم که انگار نه انگار در شرایط بحران آب قرار داریم. چرا در یک کشور خشک، همه شهرها چمن‌کاری می‌شود یا آب تصفیه شده برای کارواش و شست‌وشو استفاده می‌کنیم. با این شرایط تا منابع آب توزیع شده تفکیک نشود، یعنی آب برای مصارف بهداشتی و آب شرب جدا نباشد، این مسائل به قوت خود باقی است.

الگوی کشت زراعی کشور با آب حوضه انطباق ندارد
وی با اشاره به اینکه هنوز الگوی کشت زراعی ما با آبی که در حوضه تولید می‌شود انطباق واقعی ندارد افزود: برای نمونه بین هزار تا 7هزار مترمکعب آب در هکتار در اختیار داریم، اما محصولاتی تولید می‌کنیم که بالای 10هزار مترمکعب در سال نیاز آبی دارند. این متخصص علوم محیط‌زیستی با بیان اینکه از 110گونه زراعی که در کشور کشت می‌شود باید 30تا 35درصد را در مناطق کم‌آب حذف کنیم خاطرنشان کرد: خیلی از محصولات کشاورزی کنونی، سابقه‎ای در تاریخ تکامل کشاورزی ما ندارد و در همین 80-70سال اخیر از کشور‌های پرآب وارد و بازار پسند شده است. متأسفانه ما هیچ‌گاه هزینه آب و خاک را در کشاورزی حساب نمی‌کنیم و آن را هدیه طبیعت و مجانی می‌دانیم.