بانک‌ها سدی در مسیر توسعه گردشگری

فاطمه امامی|   قم - خبرنگار:


 «حمید یزدانی» مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان قم در نخستین نشست خبری خود به پرداخت 4 میلیارد و 200 میلیون تومانی تسهیلات در بخش گردشگری اشاره کرد و رتبه استان قم را از این نظر در کشور اول دانست. هر چند که کسب رتبه نخست در کشور قابل توجه است اما ارقام محقق شده در این حوزه با رقم در نظرگرفته شده یعنی 200 میلیارد تومان برای تسهیلات رونق تولید در بخش گردشگری فاصله بسیار دارد.

 این در حالی است که به گفته رئیس انجمن صنفی مهمان‌پذیران استان قم،  حداقل 60 درصد واحدهای مهمان‌پذیر نیاز به نوسازی و بهبود وضعیت خود دارند و فرسوده هستند اما اعطای تسهیلات به این واحدها به کندی صورت می‌گیرد.

«حسین جزینی» معتقد است مسئولان در استانداری و اداره‌کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تلاش کافی برای جذب این تسهیلات انجام می‌دهند اما بانک‌ها رغبتی برای پرداخت ندارند.
رئیس انجمن صنفی مهمان‌پذیران استان با اشاره به این‌که چند سال است می‌گوییم تعداد تخت‌های اقامتی در قم 10 هزار تخت است، گفت: اگر همتی برای افزایش تعداد تخت‌ها وجود دارد باید بانک‌ها همکاری کنند.


 سنگ‌اندازی در دریافت تسهیلات

رئیس انجمن صنفی مهمان‌پذیران استان بیان کرد: در سایت بهین‌یاب مطرح شده که بازسازی،  نوسازی و بهسازی و تجهیزات واحدهای گردشگری مشمول دریافت تسهیلات قرار می‌گیرند اما بانک‌ها بازسازی و بهسازی واحدها را قبول ندارند. 

از طرف دیگر، مسئولان به ما نامه می‌نویسند که واحدها را برای دریافت وام بازسازی معرفی کنیم. جزینی اظهار کرد: یک واحد با تلاش بسیار اسناد و مدارک خود را مهیا می‌کند اما در مراحل آخر با سنگ‌اندازی بانک‌ها مواجه می‌شود. این درحالی است که بازپرداخت وام در سامانه بهین‌یاب 5 ساله با تنفس 6 ماهه دیده شده اما بانک‌ها 3 ساله وام را پس می‌گیرند.

وی افزود: در حال حاضر هزینه بنایی بسیار بالا رفته است. از طرفی واحدها فرسوده هستند و سازمان گردشگری و استاندارد از ما می‌خواهند که بازسازی داشته باشیم و از طرف دیگر، بانک می‌گوید دستورالعملی برای پرداخت تسهیلات بازسازی ندارند. 

رئیس انجمن صنفی مهمان‌پذیران استان با بیان این‌که پرداخت تسهیلات تجهیزات بدون بازسازی واحد معنی ندارد، گفت: آیا واحد مهمان‌پذیر تخت نو را باید وسط خرابه بگذارد؟ به نظر عاقلانه نیست و هنوز هم ما منتظریم که یک مسئول بانکی دلیل این سیاست را برای ما توضیح دهد! جزینی تأکید کرد: این تسهیلات با سود 18 درصد پرداخت می‌شود که البته اسمی است و در عمل به بالای 20 درصد می‌رسد. 

در جلسات متعدد از جمله با حضور وزیر اقتصاد این مشکلات را مطرح کردیم. نمایندگان بانک‌ها هم در جلسات حضور دارند و می‌گویند پرداخت خواهد شد اما در عمل اتفاق دیگری می‌افتد. رئیس انجمن مهمان‌پذیران استان قم با درخواست از استاندار قم برای رسیدگی به این موضوع تأکید کرد: اگر مسئولان استانداری قدرتِ تحکم به بانک‌ها را ندارند حداقل به سازمان گردشگری اعلام کنند تا به ما برای نوسازی فشار نیاورند.


مشکلات در مسیر راه واحدهای اقامتی

وی با بیان این‌که محور بودن گردشگری در توسعه استان قم بیشتر شبیه یک شعار است، گفت: حدود 10 واحد که درگیر و دار تقاضای وام از بانک‌ها هستند با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده‌اند و سنگ‌اندازی‌های بسیاری در مسیرشان صورت گرفته است. تا جایی که فاکتور رئیس صنف لوازم خانگی را برای خرید تجهیزات قبول نمی‌کنند. 

این حجم از سخت‌گیری، فعالان عرصه گردشگری را دلسرد می‌کند. جزینی با بیان این‌که بارها مطرح شده واحدهای گردشگری فرسوده هستند و برای بازسازی به کمک نیاز دارند، اظهارکرد: در قم مهمان‌پذیری داریم که طاق چشمه‌ای است اما برای بازسازی انواع موانع در مسیرش قرار گرفته است. وی افزود: امکان ایجاد 5 هزار تخت جدید تا یک سال آینده در شهر قم وجود دارد اما این مسأله شروطی دارد. هزینه یک تخت برای مهمان‌پذیر 80 تا 150 میلیون تومان است و اگر بانک‌ها سرمایه‌گذاری نکنند،  این روند بسیار کند و فرسایشی خواهد شد.


استعلام‌های رنگارنگ

«محمود رضیان» از دیگر فعالان عرصه گردشگری در حوزه مهمان‌پذیرهاست که به دریافت تسهیلات «رونق تولید» اقدام کرده است. وی یکی از مشکلات در این زمینه را استعلام‌های رنگارنگی می‌داند که بانک‌ها از واحد برای تسهیلات می‌خواهند. این فعال عرصه گردشگری در استان قم با وجود این‌که از سال 83 تا 95 همیشه اظهارنامه مالیاتی تنظیم کرده و معوقه نداشته،  باز مبلغ یک میلیون و 600 هزار تومان به عنوان بدهی مالیاتی پرداخت کرده است. وی افزود: دریافت تسهیلات بهانه خوبی است تا هزینه‌های غیر منطقی از واحدها دریافت کنند و چون قرار است استعلام بگیریم دیگر نمی‌توانیم اعتراضی نسبت به نحوه محاسبه داشته باشیم. در حالی که وقتی اظهارنامه‌ها سالانه تنظیم و مالیات پرداخت شده دیگر بدهی معنی ندارد.

رضیان فرایند گذاشتن سند در اختیار بانک و استعلام شهرداری را یکی دیگر از هفت خوان رستم دریافت تسهیلات می‌داند. برای گرفتن تسهیلات در حوزه تجهیزات، وام باید به حساب صاحب فاکتور ریخته شود که همین موجب دردسرهای چندگانه برای تنظیم چندین فقره چک خواهد شد. محمدی از دیگر فعالان عرصه گردشگری است که دل پر دردی از وضعیت سیستم بانکی دارد. وی هم با وجود پیگیری 2 ماهه هنوز موفق به دریافت تسهیلات نشده و از طرفی معتقد است نحوه اعطای این تسهیلات نه تنها موجب سازندگی در واحدهای گردشگری نمی‌شود بلکه آنها را به سمت نابودی سوق می‌دهد، چراکه نرخ سود بسیار بالاست و با بلوکه کردن پول بیشتر هم می‌شود. وی با بیان این‌که این روشی عادلانه و مناسب برای حمایت از فعالان اقتصادی نیست، گفت: اگر مسئولان بخواهند واقعا ازگردشگری حمایت کنند این سازو کار و این روش پرداخت تسهیلات درست نیست، چراکه بانک‌ها نرخ‌هایی را مطرح می‌کنند که تنها کسانی که ناچار هستند سراغ بانک می‌روند. در حالی که تسهیلات اگر قرار است موجب ایجاد و پایداری اشتغال شود باید سود تک رقمی داشته باشد. محمدی به فرایند طولانی و دردسرهای بسیار دریافت تسهیلات اشاره کرد که شامل تصویب کارگروه،  تصویب بانک،  تصویب سازمان گردشگری،  ساز و کار طولانی گذاشتن سند در رهن بانک و... است.
این شرایط در حالی است که «مهرداد غضنفری» معاون امور اقتصادی استاندار قم می‌گوید واحدهای تولیدی برای دریافت تسهیلات مشکلی ندارند.


هزینه بالای دریافت وام

«مریم عظیمی‌زاده» مدیر یک آژانس گردشگری یکی از کسانی است که در حوزه گردشگری در نوبت دریافت تسهیلات رونق تولید قرار دارد.
وی گفت: با وضع و شرایطی که در استعلام‌ها برای دریافت تسهیلات قرار داده شده،  دریافت یک وام 150 میلیون تومانی 10 میلیون تومان هزینه دارد و با توجه به نرخ سود این وام و معضلاتی مانند پرداخت زودهنگام مالیات و گرفتاری‌های شهرداری و... هیچ صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
وی افزود: واقعیت این است که اگر کسی بتواند این تسهیلات را دریافت کند،  رستمِ دستان است. 6 نوع مالیات و عوارض باید پرداخت کنی و یک وثیقه به ارزش دو برابر مبلغ وام داشته باشی که در نهایت اگر کسی مجبور نباشد،  تن به هیچ‌یک از این شرایط نخواهد داد.