طلوع کتاب از دل کاغذهای باطله

مریم ساحلی/رشت - خبرنگار 


طلوع کتاب‌ از دل کاغذهای باطله در روزهای اخیر نگاه مردم را متوجه تلاش ارزشمند بانویی کرده است که هم‌زمان در 2 مسیر ترویج فرهنگ بازیافت کاغذ و گسترش کتابخوانی گام برمی‌دارد. پیش از این بارها در نشست‌های فرهنگی شهر او را دیده بودم که با صبر و لبخند به تشریح فعالیت‌هایش می‌پرداخت و دیگران را به مشارکت فرامی‌خواند. 
آن‌روزها کمتر کسی باور داشت او به چشم‌اندازهای مدنظرش برسد، اما وقتی کتابخانه بخش اطفال بیمارستان انزلی و پس از آن چند کتابخانه دیگر با دست‌های مهربان او جان گرفت، همه لب به تحسین گشودند. 

یک تیر و دو نشان
صدیقه (صفورا) غله‌زاری، معلم بازنشسته اهل بندرانزلی، مدت‌هاست فعالیت‌هایش را در حوزه حفظ محیط‌ زیست به سمت اشاعه فرهنگ کتابخوانی سوق داده است و با جمع‌آوری و فروش کاغذهای باطله برای مردم شهرش کتاب می‌خرد. 
او درباره شروع فعالیت‌هایش توضیح می‌دهد: در نخستین سال بازنشستگی کاملا اتفاقی با پویش جمع‌آوری درهای پلاستیکی بطری برای تهیه ویلچر ویژه نیازمندان آشنا شدم. آن موقع با کمک مردم طی حدود 2 سال یک تن در پلاستیکی جمع‌آوری و 4 ویلچر و یک تشک مواج برای نیازمندان تحت پوشش بهزیستی خریداری کردیم. 
او نگاهی به انبوه کاغذهای انبارشده که روزگاری درختان سبز بلند قامت بودند، می‌اندازد و می‌افزاید: فعالیت جمع‌آوری درهای پلاستیکی همچنان ادامه دارد، اما از همان ابتدا تصمیم گرفتم گامی به جلو بردارم و به عنوان یک دبیر بازنشسته که بیش از هر چیز با کاغذ سرو کار داشت به عاقبت آن پس از تبدیل به زباله فکر کنم. با پایان هر سال تحصیلی مقدار زیادی کتاب، دفتر، جزوه و کاغذ امتحانی به زباله تبدیل می‌شود در حالی که می‌توان این کاغذهای باطله را روانه چرخه بازیافت کرد. 
غله‌زاری توضیح می‌دهد: به دلیل فعال نبودن فرایند تفکیک زباله از مبدا در شهر انزلی از اولیای دانش‌آموزان و مدیران مدارس خواستم در جمع‌آوری کاغذهای باطله به من کمک کنند. برای جلب اعتماد مردم باید برای خروجی کار یک هدف تعریف می‌کردم. بنابراین تصمیم گرفتم با استفاده از کاغذ باطله، خدماتی از نوع کاغذ ارائه کنم و هدفم را گسترش فرهنگ کتابخوانی و ایجاد کتابخانه‌های کوچک در اماکن عمومی تعریف کردم. 

راه‌اندازی 5 کتابخانه 
غله‌زاری به عهدش وفا کرده است و مردم انزلی شاهد نتایج درخشان فعالیت‌های او و همراهانش هستند. در حال حاضر 12 مرکز در بندرانزلی آماده دریافت کاغذهای باطله از مردم هستند و 5 کتابخانه کوچک در اماکن عمومی با سخاوت، شهروندان را به مطالعه فرامی‌خوانند. آن سوی دیوارهای بلند زندان شهر هم کتابخانه‌ای قرار دارد که با اهدای 100 کتاب، تجهیز شده تا روزها و شب‌های بلند حبس با آگاهی و بیداری همراه شود.
این معلم بازنشسته البته از درخواست‌ برای برپایی نشست‌های آموزشی با موضوع تفکیک زباله از مبدا برای دانش‌آموزان و والدینشان در مدارس می‌گوید تا مردم بیشتر از قبل برای برداشتن گام سوم یعنی تفکیک پسماندهای پلاستیکی پس از پرداختن به درهای پلاستیکی و کاغذهای باطله آماده 
شوند.
وی با قدرشناسی از همکاری و نقش 10 تا 12 نفری که در جمع‌آوری و انبار کردن و تحویل کاغذ باطله‌ها به کارخانه یاری‌رسانش هستند، حرف می‌زند و یادآور می‌شود: این افراد از اقشار مختلف جامعه هستند و البته در میانشان دانش‌آموز، دانشجو و فرهنگی بیشتر است. 

گردش کتاب 
این بانوی کوشای حوزه فرهنگ و محیط‌ زیست از بین حجم انبوه کاغذهای باطله‌ای که تحویل داده می‌شود، کاغذهای سفید را با صبر و حوصله جدا می‌کند تا دوباره مورد استفاده قرار گیرند. او همچنین کتاب‌هایی را که مردم، به دلیل نداشتن فضای لازم در منازلشان به مراکز دریافت زباله سپرده‌اند، به رویداد گردش کتاب اهدا می‌کند که با عنوان «تو هم بخوان» به همت «آرمین صافدل» فعال فرهنگی پا گرفته است. 
بدین ترتیب کتاب‌هایی که در غم کنار گذاشته شدن بودند هم راهی مسیری می‌شوند که روی میزهای تبادل کتاب به چشمان مشتاق کتاب‌خوان‌ها لبخند بزنند. 

آرزوهای روشن 
آرزوهای آدم‌ها نشان از دنیای درونشان دارد. آرزوهای بانوی فرهیخته از جنس فرهنگ است. می‌گوید: زندگی در شهری بدون زباله، آرزوی اجتماعی من است و این میسر نمی‌شود مگر این‌که فرهنگ مردم جامعه در این حوزه ارتقا یابد. البته آرزوی دیگرم ایجاد کتابخانه‌ای مستقل در یک خانه فرهنگ است که دوستداران فرهنگ انزلی درخواست راه‌اندازی آن را از مسئولان دارند. 
مردم بندر مه‌آلود این روزها از بانوی همشهری خود حرف می‌زنند که در قاب جعبه جادو پای حرف‌هایش نشستند و عکس‌هایش را در روزنامه‌ها و سایت‌ها دیدند. و اما خود او با فروتنی در این باره می‌گوید: یقین دارم لطف خدا موجب دیده‌شدن فعالیت ما شده است. اما این را هم می‌دانم، چون کاری که باید از سوی مدیریت شهری انجام می‌شد، از سوی یک گروه کوچک اجرا می‌شود مورد توجه قرار گرفته‌ایم. امیدوارم هرچه زودتر پیمانکاری سالم و دلسوز در زمینه تفکیک زباله از مبدا برای شهر انزلی معرفی شود و سود جمع‌آوری پسماندها علاوه بر تاثیری که این موضوع بر محیط ‌زیست می‌گذارد از طریق نهادهای اجرایی به شهر برگردد.