سید آوا؛ مهاجرفرست‌ترین روستای نمین

سولماز پورنعمت |  نمین– خبرنگار :


روستای «سعیدآباد» که در زبان مردم محلی «سیدآوا» خوانده می‌شود، جزو روستاهای گردشگری دشت ویلکیج نمین است. این روستا هم مانند بسیاری از روستاهای کشور با پدیده مهاجرت ساکنانش طی سال‌های گذشته روبه‌رو بوده است. اما اتفاق متفاوت مهاجرت در این روستا به این خاطر است که تاکنون 300 خانوار سعیدآبادی مهاجرت کرده و در استان مازندران و شهر ساری در کنار یکدیگر ساکن شده‌اند. آنها مسجد و محله‌ای مستقل در دل ساری به خود اختصاص داده‌اند و در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. به گفته مسئولان شهرستان نمین، در حال حاضر تعداد خانوارهای ساکن در سعیدآباد تنها 67 خانوار است.


تمایل روستاییان برای بازگشت به سیدآوا

یکی از مهاجران ساکن در ساری درباره علل مهاجرت از این منطقه به استانی دیگر اظهار می‌کند: وقتی هیچ زمینه اشتغالی در روستا و حتی نمین نبود، مجبور شدیم به این مکان مهاجرت کنیم. هر چند دوری از زادگاه سخت است، اما برای گذران زندگی چاره دیگری نداریم.

«حسن عباسی» در مورد وضعیت اقتصادی اهالی مهاجر می‌گوید: آنهایی که خیلی قبل به ساری آمده‌اند وضعیت خوبی دارند، اما مهاجران چند سال اخیر اینجا هم شرایط مناسبی ندارند و اگر در روستا زمینه کسب درآمد و امکانات رفاهی باشد، مایل به بازگشت به روستا هستند.
به گفته عباسی، بیشتر افراد مهاجر روستا در محله پلیس و روستای زغال‌چال ساری زندگی می‌کنند و تعدادی نیز در خیابان معلم، دانش و مهیار ساکن هستند.


ظرفیت جغرافیایی

برخلاف بسیاری از روستاها که کشاورزی و دامداری شغل اصلی بسیاری از مردم روستایی است، در سعیدآباد شغل اهالی کار کردن در اداره شیلات است و بسیاری از مردم آن هم بازنشسته اداره شیلات اردبیل هستند. یکی از ریش‌سفیدان روستا می‌گوید: یکی از دلایلی که مردم منطقه ویلکیج و سیدآوا به شیلات روی آوردند شخصی به اسم «لطیف جمالی» بود که در گذشته مسئولیت شیلات را به عهده داشته و مردم را برای اشتغال در این بخش راهنمایی و تشویق کرده است.
«علی‌حیدر نصیری» می‌گوید: این روستا ارتفاع چندمتری از سطح زمین‌های اطراف دارد که این ارتفاع جزئی باعث می‌شود مشکلی در برابر سیل و آبگرفتگی وجود نداشته باشد.

به گفته نصیری، روستای سیدآوا در فصل بهار با طبیعت دل‌انگیز و مکان‌های دیدنی همچون ائل‌ جمنی، چاروادار تپه‌سی، چای‌ قراغی، زهره دره‌سی، یوغون مریز و گل قاباغی پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی است. این روستا به علت وسعتی که دارد، دارای جاذبه‌های طبیعی زیادی است که مردم را به‌ویژه در روزهای تعطیل به سیدآوا می‌کشاند.


نبود سهمیه اشتغال برای روستاییان 

یکی از اهالی روستا هم در مورد مشکلات روستا به نبود زمینه اشتغال برای جوانان اشاره می‌کند و می‌گوید: در نزدیکی روستا کارخانه‌ها و تولیدی‌های متعددی در شهرک‌ صنعتی شماره 2 اردبیل تجمیع شده‌اند، اما سهمیه‌ای برای اشتغال اهالی روستاهای منطقه در نظر گرفته نمی‌شود و فقط مشکلات زیست‌محیطی نصیب روستاها می‌شود.
«پویا نصیری» می‌افزاید: اگر در کارخانه‌های مستقر در دشت ویلکیج اهالی یک یا 2 روستا را در اولویت اشتغال قرار دهند، مردم روستا و جوانان مجبور به مهاجرت نمی‌شوند و می‌توانند کنار خانواده خود بمانند.

نصیری به نبود سد برای مهار آب‌های روان در این منطقه اشاره و بیان می‌کند: اگر سد معیشتی (برای جمع‌آوری بارش‌ها در فصول غیرزراعی) احداث شود، می‌توانیم آب کافی برای کشاورزی داشته باشیم، اما آب‌های سطحی در طول سال هدر می‌رود و موقع نیاز کشاورزان آبی برای آبیاری وجود ندارد.

نصیری به مشکل دفع غیراصولی زباله شهر آبی‌بیگلو در اطراف این روستا هم اشاره و تاکید می‌کند: این زباله‌ها علاوه بر تخریب طبیعت، برای زمین‌های کشاورزی و احشام آسیب‌رسان هستند. از سوی دیگر جمع‌آوری زباله‌ها در مسیر لوله گاز هم خطرات خاص خود را دارد. 


مشکلات؛ انگیزه‌ای برای مهاجرت

سخنگوی شورای اسلامی بخش ویلکیج در مورد مشکلات روستای سیدآوا می‌گوید: یکی از مشکلات روستا تامین آب آشامیدنی است که از 2 محل پمپاژ می‌شود، اما به دلیل نبود مدیریت مناسب، در برخی مواقع آب پمپاژ نمی‌شود و مردم بعد از چندین بار تماس و پیگیری از اداره آب منطقه همچنان بلاتکلیف می‌مانند. 

«لطفعلی سعادتی» ادامه می‌دهد: در مورد ارتباط تلفنی هم اهالی مشکل دارند. اداره مخابرات تلفن‌های ثابت را به درخواست اهالی در سال‌های گذشته جمع‌آوری کرده است، اما در حال حاضر به دلیل ضعف آنتن‌دهی تلفن همراه و نبود اینترنت،‌ ارتباطات تلفنی و مخابراتی با مشکل زیادی روبه‌روست و مردم متحمل هزینه بالایی می‌شوند.
سعادتی با اشاره به نبود جدول‌کشی و آسفالت داخل روستا عنوان می‌کند: مردم به علت نبود خانه بهداشت در مضیقه هستند و این مشکلات از دلایل مهاجرت اهالی روستا به شمار می‌رود. 


تاریخچه روستای سیدآوا

نام روستای سیدآوا (سعیدآباد) برگرفته از نام سیدی است که سنگ بنای این روستا را نهاده است. تپه تاریخی سیدآوا مورد توجه مردم است و مردم تاریخ تپه را به عصر آهن نسبت می‌دهند. برخی اعلام می‌کنند 3500 سال پیش و قبل از سکونت اهالی روستا این تپه وجود داشته است و عده‌ای هم می‌گویند تپه به دست خود مردم درست شده و خاک تپه از دره «زهره درسی» با قاطر و خورجین و ارابه حمل شده است. افسانه کهنی هم درباره این تپه وجود دارد که روایت می‌کند در این تپه ماری بزرگ روی گنجی نهان خوابیده است و جویندگان این گنج به دلیل طلسمی که وجود دارد، تلف می‌شوند.

آسیاب زهره درسی و سد داشی بین شهر آبی‌بیگلو و روستاهای سیدآوا و دورجین از دیگر آثار تاریخی روستا هستند که به دلیل بی‌توجهی اداره میراث فرهنگی از سوی سودجویان به یغما رفته‌اند. بر اساس یک داستان قدیمی، مردم این روستا بر این باورند که 3 جسد روی این تپه قرار دارد که به صورت پله‌ای مدفون شده‌اند. در بالاترین پله مومیایی شاه با نشان تاج، دومین پله مومیایی یک ملکه با نشان گردنبند و سومین پله مومیایی یک پهلوان با نشان بازوبند پهلوانی وجود دارد.