حرکت بدون توقف ماشین چاپ پول

موتور تورم همچنان روی دور تند قرار دارد و اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی به چالش جدی برای دولت تبدیل شده است. آبان‌ماه امسال بود که حسن روحانی، رئیس‌جمهور بدون اشاره به میزان بدهی بالای دولت به بانک مرکزی و البته شبکه بانکی گفت: «وقتی آمار اضافه‌برداشت را ماهانه یک‌بار نگاه می‌کنم، بعضی از آنها تکان‌دهنده است. بانک‌های خصوصی که وضع‌شان خیلی بد است. بعضی بانک‌های دولتی نیز وضع‌شان خوب نیست. این وسط خصولتی هم که هستند. اشاره او به انتقادها از بالا رفتن پایه پولی توسط دولت و بانک مرکزی بود اما رئیس‌جمهور اعتقاد دارد دولت نیست که این پایه پولی را بالا می‌برد، بلکه عمدتاً بانک‌ها هستند. بانک‌ها پایه پولی را بالا می‌برند؛ یعنی از یک طرف با یک دست به مردم خدمت می‌کنند و با یک دست دیگر فشار بر جامعه می‌آورند.» تازه‌ترین آمارهای رسمی بانک مرکزی از برخی شاخص‌های مالی و پولی اقتصاد ایران نشان می‌دهد که نقدینگی کل کشور با رشدی 22درصدی در آذرماه امسال نسبت به آذرماه پارسال به 1765میلیارد تومان رسیده که 1520میلیارد تومان آن شبه پول و باقی آن پول بوده و همچنین حجم بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی در این مدت با 21.8درصد جهش به رقم 302هزار و 840میلیارد تومان افزایش یافته است.

به گزارش همشهری،  از کل رقم بدهی بخش دولتی 270هزار میلیارد تومان مربوط به بدهی دولت و فقط 33هزار میلیارد تومان مربوط به بدهی شرکت‌ها و مؤسسات دولتی است. این در حالی است که بدهی بخش غیردولتی به شبکه بانکی در آذرماه امسال نسبت به آذرماه پارسال با رشدی 18.9درصدی به 1208میلیارد تومان رسیده است. این گزارش می‌افزاید: بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در آذرماه امسال به رقم 70هزار و 820میلیارد تومان رسیده که از این میزان 43هزار و 790میلیارد تومان بدهی دولت و 27هزار میلیارد تومان بدهی شرکت‌ها و مؤسسات دولتی است که رشد بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی به‌عنوان یکی از شاخص‌های پمپاژ پول پرقدرت و تورم‌زا در آذرماه امسال نسبت به آذرماه پارسال 11.8درصد برآورد شده درحالی‌که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی که باعث تشدید نرخ تورم به سبب خلق پول پرقدرت شده، در آذرماه 97 نسبت به آذرماه 96 با رشدی 32.5درصدی به رقم 145هزار میلیارد تومان رسیده است.بانک مرکزی می‌گوید: حجم سپرده‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در آذرماه امسال نسبت به آذرماه سال گذشته با رشدی 23.5درصدی به رقم 189هزار میلیارد تومان رسیده و سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی هم 62.8درصد افزایش یافته و به بیش از 57هزار میلیارد تومان رسیده است.


در آذرماه امسال نسبت به آذرماه پارسال بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی رشدی 32.5درصدی داشته؛ درحالی‌که بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی فقط 11.8درصد افزایش یافته است

ترکیب تسهیلات بانک‌ها در آذر 97
تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از ترکیب تسهیلات اعطایی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نشان از آن دارد که حجم مانده تسهیلات بانک‌ها در آذرماه امسال با رشدی 10.6درصدی نسبت به پایان سال گذشته به رقم 1197میلیارد تومان رسیده که از این میزان 33.7درصد به تسهیلات مشارکت مدنی، 27درصد به وام‌های فروش اقساطی، 9.4درصد به کارت‌های خرید اعتباری مرابحه، 6.2درصد به تسهیلات قرض‌الحسنه و 13.2درصد به‌عنوان تسهیلات بانکی معوق شده اختصاص دارد و نکته مهم منفی شدن سهم وام‌های مشارکت مدنی به میزان 1.5درصد و البته افزایش 24درصد وام‌های قرض‌الحسنه و رشد 23درصدی وام‌های جعاله است درحالی‌که سهم وام‌های فروش اقساطی در این مدت 12.8درصد و کارت‌های خرید مرابحه 29.6درصد رشد کرده است.

قیمت دلار 11هزار تومان در آذر ماه
متوسط قیمت فروش دلار آمریکا در آذرماه امسال از سوی بانک مرکزی 11هزار و 105تومان برآورد شده و میزان بدهی خارجی سررسید شده ایران در آخرین‌ماه پاییز امسال بیش از 10میلیارد دلار معادل 8میلیارد و 814میلیون یورو اعلام شده است. نکته مهم در تراز تجاری ایران اینکه در 9‌ماه نخست امسال میزان واردات کشور براساس اعلام گمرک 32میلیارد و 620میلیون دلار و میزان صادرات 30میلیارد و 583میلیون دلار بوده که این امر نشان می‌دهد تراز تجاری کشور منفی شده است. البته این میزان صادرات بدون احتساب صادرات میعانات گازی است.

جبران کسری بودجه با فروش نفت
تصویری که بانک مرکزی از وضعیت دخل و خرج دولت تا پایان فصل پاییز ارائه داده، نشان می‌دهد که دولت کسری بودجه‌اش را با فروش نفت و خرج کردن درآمدهای نفتی پوشش داده؛ به‌گونه‌ای که میزان تحقق درآمدهای مالیاتی دولت در این مدت 62درصد، تحقق درآمدهای مالیاتی 72درصد و سایر درآمدها 32درصد برآورد شده درحالی‌که میزان درآمد دولت از محل فروش نفت و فراورده‌های نفتی 10درصد و میزان درآمد ناشی از فروش نفت خام 17درصد بیش از رقمی بوده که در بودجه سالانه برای 9‌ماه نخست سال پیش‌بینی شده بود. افزون بر اینکه دولت تنها 68درصد از بودجه عمرانی را تا پایان پاییز امسال اختصاص داده بود. سؤال اصلی اینجاست که با احتمال افت محسوس درآمدهای نفتی ایران در سال آینده آیا دولت خواهد توانست به راحتی امسال دخل و خرج کند؟