چهره های متفاوت

نیلوفر ذوالفقاری


بازیگرانی که نقش شاه را بازی کردند

بازی در نقش‌ شخصیت‌های تاریخی به‌خودی خود سخت است، چه رسد به بازی در نقش شخصیت‌های معاصر که تصویر آنها در ذهن مردم ثبت شده و با حساسیت بیشتری با چنین نقش‌هایی مواجه می‌شوند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی درباره بازه زمانی پیش از انقلاب و ماجراهای منتهی به پیروزی آن ساخته شد. بازیگران متعددی هم برای ایفای نقش شخصیت‌های تأثیرگذار آن دوره جلوی دوربین رفتند. در این میان بازیگران نقش امام خمینی(ره) و محمدرضا پهلوی بار سنگین‌تری بر دوش داشتند. با هم نام بازیگرانی را مرور می‌کنیم که مسئولیت بازی‌کردن در این دو نقش را پذیرفتند.


ناصر گیتی‌جاه
اولین بازیگری که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقش شاه را در تلویزیون بازی کرد، زنده‌یاد ناصر گیتی‌جاه بود که سال 1363در مجموعه تلویزیونی «طبل تو خالی» جلوی دوربین رفت. اما این آخرین باری نبود که گیتی‌جاه لباس شاه را پوشید، بعدها او در «سقوط» محمدرضا ورزی هم دوباره نقش شاه را بازی کرد. عبدالله اسکندری، چهره‌پرداز سینمای ایران گریم چهره او را انجام داده بود. گیتی‌جاه بعد از بازی در نقش شاه در مصاحبه‌ای گفته‌بود: «قبل از پخش سریال اگر کسی من را در کاخ می‌دید تعجب می‌کرد و غافلگیر می‌شد، اما وقتی سریال پخش شد چون مردم از شاه خوش‌شان نمی‌آمد گاهی به جای شاه به من فحش می‌دادند و به او لعنت می‌فرستادند. من هم می‌خندیدم و می‌گفتم من فقط یک بازیگرم».



حسین نورعلی



با گذشت زمان داستان‌های سریال‌های تاریخی‌ ـ‌ انقلابی بازه زمانی بیشتری را در‌برگرفت. به این ترتیب کارگردان باید دنبال بازیگران مختلفی می‌گشت تا نقش دوران جوانی و میانسالی شاه را بازی کنند. در همین زمان بود که چند چهره جدید برای بازی در سال‌های جوانی و میانسالی شاه پیدا شد. 
در سریال «عمارت فرنگی» که یک سریال تاریخی ۱۵ قسمتی بود محمدرضا ورزی، حسین نورعلی را به‌عنوان بازیگر نقش شاه جوان انتخاب کرد.


امیرمهدی‌کیا



بعدها امیرمهدی کیا برای بازی در نقش محمدرضا شاه میانسال انتخاب شد. او برای نخستین بار مقابل دوربین سریال «پدرخوانده» به کارگردانی محمدرضا ورزی رفت. به گفته خودش برای بازی در این نقش ۱۳کیلو لاغر کرد. این سریال در ۱۰ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای، تاریخ سلطنت محمدرضا پهلوی از شهریور ۱۳۲۰ تا بهمن ۵۷ را به نمایش گذاشت.


رضا بنفشه‌خواه

بازیگر دیگری که نقش شاه را در سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی به‌عهده گرفت، رضا بنفشه‌خواه بود. او تا به حال چندبار در این نقش ظاهر شده است. سریال‌های «فراموشخانه» به کارگردانی عبدالرضا نواب‌صفوی، «عبور از تاریخ» و «چرخ گردون» به کارگردانی کاظم بلوچی و «شب چراغ» به کارگردانی جمال شورجه، امیر قویدل و مجید جوانمرد ازجمله سریال‌هایی است که بنفشه‌خواه نقش شاه را در آنها بازی کرده است. به گفته بنفشه‌خواه برای بازی در نقش شاه مجبور شده بینی بزرگ پروتزی، چهار دندان در لثه و کاشت موی سنگینی را تحمل کند. او می‌گوید: «حفظ شخصیت عصا قورت‌داده شاه برایم خیلی دشوار بود».

بازیگرانی که نقش امام خمینی ره  را بازی کردند

عبدالرضا اکبری



عبدالرضا اکبری نقش‌های زیادی ایفا کرده اما تست گریم او برای بازی در نقش امام‌خمینی (ره) بازتاب‌های زیادی را در برداشت. چهره مثبت اکبری در گریم آن‌قدر شبیه امام خمینی (ره) است که همین امر فیلم را به واقعیت زندگی امام بیشتر نزدیک کرده است، «فرزند صبح» تنها فیلمی است که چند مقطع کودکی و نوجوانی امام خمینی(ره) را به تصویر کشیده است. او می‌گوید:‌ «من از سن 63سالگی امام‌خمینی (ره) به ایفای نقش پرداختم. بازی در نقش شخصیتی که مردم با او آشنا بوده‌اند و معیارهای ذهنی آنها پیش از این با افکارش شکل گرفته است، کار را یک مقدار برای من بازیگر مشکل کرده بود».

محمد آزادی


محمد آزادی یکی دیگر از بازیگرانی است که به ایفای نقش امام خمینی(ره) در سریال «سال‌های پر حادثه» پرداخته است. سعید چاری، کارگردان این سریال می‌گوید:‌ «اوایل کار قرار بود ولی‌الله مومنی ایفاگر نقش امام خمینی(ره) باشد اما زمانی که گریم‌های او منتشر شد، مردم خیلی راضی نبودند و نتوانستند با وی ارتباط برقرار کنند. پس از مشورت‌های مداوم تصمیم گرفتیم بازیگری که چهره نباشد را انتخاب کنیم تا اینکه در نهایت آقای آزادی را جایگزین کردیم و عکس‌هایی هم که در سایت‌ها و روزنامه‌ها از چهره ایشان منتشر شد مردم خیلی راضی بودند؛ چرا که شباهت زیادی به شخصیت امام (ره) دارد و خدا را شکر که گریم روی صورت آقای آزادی خوب نشست و واکنش‌ها خوب بود».