ترقه‌بازی داعش در تهران

اصغر صوفی

فروردین: رهبر انقلاب در نخستین روز سال نو، «مسائل معیشتی و اقتصادی» و «انتخابات اردیبهشت ماه» را 2موضوع مهم سال جدید خواندند و سال1396را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید- اشتغال» نامگذاری کردند. 5روز قبل از آغاز ثبت‌نام نامزدهای ریاست‌جمهوری، «جمنا» تشکل انتخاباتی اصولگرایان، ابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، پرویز فتاح، محمدباقر قالیباف و مهرداد بذرپاش را به‌عنوان نامزدهای اصولگرایان معرفی کرد. ثبت‌نام احمدی‌نژاد برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دوازدهم با وجود نهی صریح او از طرف رهبری، مهم‌ترین حاشیه ثبت‌نام نامزدهای انتخاباتی بود؛ حمید بقایی، معاون احمدی‌نژاد هم به همراه او کاندیدای انتخابات شد، اما هر دوی آنها از طرف شورای نگهبان رد صلاحیت شدند. احمدی‌نژاد و بقایی روز انتخابات با حضور در پای صندوق رای، با نوشتن نام احمدی‌نژاد روی برگه رأی خود، آرای باطله به صندوق انداختند.

اردیبهشت: دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری همزمان با پنجمین دوره انتخابات شهر و روستای کشور روز جمعه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار شد. حسن روحانی، اسحاق جهانگیری، سیدابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، سیدمصطفی هاشمی‌طبا و سیدمصطفی میرسلیم 6کاندیدایی بودند که صلاحیت آنها توسط شورای نگهبان تأیید شد و در مناظرات تلویزیونی حضور یافتند. پیش از برگزاری انتخابات، جهانگیری به نفع روحانی و در آن سو  قالیباف به نفع رئیسی از صحنه انتخابات کنار رفتند. حسن روحانی با کسب ۲۳٬۶۳۶٬۶۵۲ رأی و 57درصد آرا مجددا به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و ابراهیم رئیسی نامزد اصولگرایان با کسب ۱۵٬۸۳۵٬۷۹۴ رأی و 38درصد آرا، نفر دوم انتخابات شد. در انتخابات شوراها نیز تهران به‌طور کامل لیست امید را راهی پارلمان شهری کرد و در بسیاری از شهرهای کشور هم نزدیکان به امید وارد شورا شدند.

خرداد: خرداد96نیز خردادی پر‌حادثه بود؛ حملات تروریستی عناصر داعش به ساختمان مجلس شورای اسلامی و حرم امام خمینی(ره) درساعت ۱۰:۳۰، 17خرداد، موجب شهادت 17نفر و زخمی شدن ده‌ها نفر شد. تروریست‌ها نیز به ضرب گلوله نیروهای امنیتی به هلاکت رسیدند. داعش در بیانیه‌ای مسئولیت این حملات را پذیرفت. رهبر انقلاب در سخنانی در روز وقوع حادثه گفتند: «این ترقه‌بازی‌هایی که امروز شد، اینها هم در اراده‌ مردم تأثیری نخواهد گذاشت و ان‌شاءالله کلک اینها کنده خواهد شد». 

تیر: حسن روحانی رئیس‌جمهور که در میان مردم در راهپیمایی روز قدس حضور یافته بود با شعارهای تند و ساختارشکنانه گروهی مواجه شد که شعار می‌دادند: «مرگ برآخوند آمریکایی»، «مرگ برمنافق»، «مرگ بر دروغگو» و از همه قابل‌تامل‌تر«روحانی- بنی‌صدر پیوندتان مبارک». این شعارها از سوی مقامات و مسئولان مختلف کشور محکوم شد؛ رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر هشدار دادند: «آتش به اختیار به‌معنای کار فرهنگی خودجوش و تمیز است؛ به‌معنای بی‌قانونی و فحاشی نیست.»

مرداد: 4مردادماه، مجلس نمایندگان آمریکا طرح جامع تحریم‌های ایران را با اکثریت آرا تصویب کرد؛ ترامپ هم در ادعایی مطرح کرد که «در مورد پایبندی ایران به برجام تا 3‌ماه آینده تردید دارم».  مراسم تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری دوره دوازدهم 12مردادماه برگزار شد و رهبر انقلاب حکم حسن روحانی را تنفیذ کردند. مراسم تحلیف رئیس‌جمهور در مجلس که با حضور نمایندگان کشورهای مختلف برگزار شده بود، با حاشیه‌های عکس سلفی نمایندگان مجلس با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همراه شد و انتقادات گسترده‌ای را به‌دنبال داشت. 3روز پس از مراسم تحلیف، حسن روحانی اعضای کابینه جدید خود را به مجلس معرفی کرد. از میان 17وزیر معرفی شده، تنها حبیب‌الله بیطرف نتوانست برای وزارت نیرو رأی اعتماد بگیرد. شهادت محسن حججی از مدافعان حرم و انتشار تصاویری از صحنه اسارت او به‌دست نیروهای تروریستی داعش موجی از واکنش‌ها در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را به‌دنبال داشت. 23مردادماه، رهبر انقلاب با صدور حکمی آیت‌الله هاشمی شاهرودی را به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کردند.

شهریور: اعضای پنجمین شورای شهر تهران در نخستین جلسه رسمی خود در نخستین روز شهریور، محسن هاشمی را به‌عنوان رئیس شورا و محمدعلی نجفی را به‌عنوان شهردار تهران انتخاب کردند. ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی و وزیر امور خارجه دولت موقت، پس از تحمل رنج و بیماری در سن 86سالگی در 6شهریور‌ماه درگذشت. حسن روحانی و جواد ظریف در جریان دیدارهای خود با سران و مقامات کشورها در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، در مخالفت با خواسته ترامپ، هرگونه مذاکره مجدد درباره برجام را رد کرد.

مهر: 160نماینده دمکرات مجلس آمریکا در نامه‌ای به ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از وی خواستتند تا به توافق هسته‌ای ایران پایبند باشد و از آن خارج نشود. 3کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز در بیانیه‌ای پایبندی خود را به برجام اعلام کردند. موگرینی هم اعلام کرد که پایان دادن به برجام در اختیار هیچ رئیس‌جمهوری در هیچ کشوری نیست. 

آبان: نشست سه‌جانبه سران ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان با حضور ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در 10آبان‌ماه در تهران برگزار شد. سوریه، ترانزیت، انرژی و برجام محور گفت‌وگوهای سران 3 کشور بود. رهبر انقلاب در دیدار با پوتین گفتند: «حذف دلار تحریم را بی‌اثر می‌کند». 29آبان‌ماه رهبر انقلاب به‌صورت سرزده از مناطق زلزله‌زده کرمانشاه بازدید و بر تامین مسکن زلزله‌زدگان تأکید کردند.

آذر:  روحانی، پوتین و اردوغان سران کشورهای ایران و روسیه و ترکیه برای نخستین بار در سوچی روسیه برای پایان دادن به بحران سوریه جلسه مشترک برگزار کردند. بوریس جانسون، وزیرخارجه انگلیس در جریان سفرش به تهران با ظریف و مقامات ایرانی درباره مبادلات اقتصادی و روابط دو کشور دیدار و گفت‌وگو کرد و بر پایبندی کشورش به برجام تأکید کرد. کشتی نفتی «سانچی» که روز 25آذر 1369بندر عسلویه را با 136هزار تن نفت فوق‌سنگین و میعانات گازی به مقصد کره‌جنوبی ترک کرده بود، بر اثر تصادف شدید با یک کشتی باری در آب‌های شرق چین دچار انفجار و آتش‌‌سوزی مهیب و سپس غرق شد و تمامی خدمه آن جان باختند.

دی: دی‌ماه آغاز روزهای پرتنش و ناآرام برای 90شهر کشور بود.  نخستین اعتراضات در مشهد آغاز شد ولی به سرعت به شهرهای دیگر کشور سرایت کرد و به صحنه اعتراض علیه نظام تبدیل شد. 

بهمن: اعتراضات دراویش گنابادی در بهمن ۱۳۹۶ در خیابان گلستان پاسداران تهران، به درگیری و زدوخورد آنها با نیروهای امنیتی انجامید. در جریان این درگیری‌ها، محمد ثلاث یکی از اعضای این گروه با اتوبوس ۳ مأمور پلیس و ۲ عضو بسیج را زیر گرفت که به شهادت آنها منجر شد. دادگاه محاکمه محمد ثلاث راننده اتوبوس به‌صورت علنی برگزار و حکم اعدام او در ۲۸ خرداد ۱۳۹۷، در زندان رجایی‌شهر اجرا شد.

اسفند: در ‌ماه پایانی سال، آیت‌الله احمد جنتی در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی، درخواست کناره‌گیری از امامت جمعه تهران را مطرح کرد که رهبر انقلاب با این درخواست موافقت کردند. از رویدادهای سیاسی اسفندماه 96، استیضاح 3وزیر دولت روحانی یعنی آخوندی، حجتی و ربیعی در مجلس بود که هر سه آنها توانستند از مجلس رأی اعتماد بگیرند.