درس قانون‌گریزی

مجید مهرابی‌دلجو

فروردین: سال91 به‌عنوان سال «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نامگذاری شد؛ اسفند سال قبل برای نخستین بار در تاریخ انقلاب طرح سؤال از رئیس‌جمهور در مجلس طرح شده بود و محمود احمدی‌نژاد با تمسخر مجلس، عصبانیت نمایندگان را برانگیخته بود. سال91 نیز آبستن جنجالی مشابه بین 2قوه بود. ماجرای استیضاح وزیر کار به‌خاطر انتصاب سعید مرتضوی به مدیرعاملی سازمان تأمین‌اجتماعی در فروردین سال 91 دوباره کلید خورد؛ استیضاحی که سرانجام بهمن سال 91 انجام شد و یک اتفاق نادر در مجلس رقم زد. به‌طوری که از آن جلسه به‌عنوان یکشنبه سیاه مجلس یاد می‌شود. علی لاریجانی- رئیس مجلس- هم در نامه‌ای خصوصی به رهبر معظم انقلاب نسبت به نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها از سوی دولت، مسائلی را بیان کرد و در مجلس گفت که مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند با طرح‌های غیرکارشناسی که طوفان تورم ایجاد می‌کند، موافقت کند. جلسات رسیدگی به پرونده فساد بزرگ 3هزار میلیاردی هم در حال برگزاری است. غلامحسین محسنی اژه‌ای- سخنگوی قوه قضاییه- در نشست خبری 21فروردین گفت که نام چند معاون وزیر بین 32متهم این پرونده دیده می‌شود. 26فروردین دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای پس از 14‌ماه وقفه به میزبانی استانبول برگزار شد.

اردیبهشت: ایران در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ازسرگیری مذاکرات با این آژانس اعلام آمادگی کرد. نوری مالکی -نخست‌وزیر عراق -که کشورش میزبان دور بعدی مذاکرات هسته‌ای بود به تهران آمد و با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد. علی اکبر صالحی- وزیر امور خارجه کشورمان- در تونس با متصف‌المرزوقی- رئیس‌جمهور این کشور- دیدار کرد. این دیدار نخستین ملاقات یک هیأت دیپلماتیک ایرانی با رئیس‌جمهور تونس پس از سقوط حکومت زین‌العابدین‌بن‌علی بود. محمود احمدی‌نژاد در بخشنامه‌ای به دستگاه‌های اجرایی اعلام کرد که مکاتبات رئیس مجلس برای لغو مصوبات هیأت دولت فاقد وجاهت قانونی است. این در حالی است که اصل 85 قانون اساسی صراحت دارد مسئولیت نظارت بر مصوبات دولت بر عهده رئیس مجلس است.

خرداد: دادگاه فساد 74میلیاردی بیمه ایران بار دیگر پس از وقفه‌ای نزدیک به یک‌سال ازسر گرفته شد. از سوی دیگر غلامحسین محسنی اژه‌ای از دستگیری و صدور حکم برای مدیران برخی مناطق آزاد به‌علت تحصیل مال نامشروع خبر داد. در سالروز آزاد‌سازی‌ خرمشهر دور جدید مذاکرات هسته‌ای در بغداد ازسر گرفته شد. هفتم خرداد مجلس نهم آغاز به‌کار کرد. تصویری که از مراسم افتتاحیه این مجلس ثبت شد، محمود احمدی‌نژاد را نشان می‌داد که بین آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و آیت‌الله صادق لاریجانی نشسته است. به فاصله یک صندلی از اینها،آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی نشسته بود. رهبر معظم انقلاب در پیامی به مناسبت افتتاحیه این مجلس اعلام کردند: همه باید قانون را فصل‌الخطاب بدانند. شورای نگهبان سازوکاری را که محمود احمدی‌نژاد برای نظارت بر قانون اساسی راه انداخته بود غیرقانونی دانست. وزارت اطلاعات با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که عوامل ترور شهید شهریاری، شهید احمدی روشن و شهید قشقایی شناسایی و دستگیر شده‌اند. در آخرین روزهای خرداد، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای بین ایران و 1+5 در مسکو برگزار شد. برای نخستین بار پس از آنکه پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد، مذاکرات هسته‌ای در پایتخت یکی از کشورهای طرف مذاکره و تصویب‌کنندگان قطعنامه‌های ضد ایرانی در شورای امنیت سازمان ملل انجام شد.

 تیر: کوفی‌عنان- نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه- برای رایزنی با علی‌اکبر صالحی(وزیر خارجه) و سعید جلیلی( دبیر شورای‌عالی امنیت ملی) درباره بحران سوریه وارد تهران شد. جلسات دادگاه‌های فساد بزرگ مالی که به فساد 3هزار میلیاردی معروف شد در حال برگزاری است. در کنار آن، دادگاه پرونده فساد در بیمه ایران هم برگزار می‌شود.

مرداد: حیدر مصلحی- وزیر اطلاعات- از دستگیری عاملان ترور دانشمند هسته‌ای شهید داریوش رضایی‌نژاد خبر داد و گفت که در شبکه ترور شهید‌رضایی‌نژاد بیش از 30نفر دستگیر شده‌اند. پیش از دستگیری عاملان ترور شهید رضایی‌نژاد، عامل ترور شهید مسعود علیمحمدی، 25اردیبهشت‌ماه 91 به دار مجازات آویخته شده بود. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای،  5‌ ماه پس از برگزاری نخستین دادگاه‌های پرونده فساد بزرگ بانکی از صدور حکم اعدام برای 4متهم این پرونده خبر داد. بعدها حکم اعدام 3نفر دیگر از این پرونده نقض شد و مه‌آفرید خسروی تنها متهمی بود که در این پرونده اعدام شد. هیأت عمومی دیوان عدالت اداری هم انتصاب سعید مرتضوی دادستان سابق تهران به ریاست سازمان تأمین اجتماعی را غیرقانونی اعلام کرد. مجلس آماده استیضاح وزیر کار به‌خاطر این انتصاب شده بود. 

شهریور: پنجم شهریور تهران میزبان شانزدهمین اجلاس جنبش عدم‌تعهد بود. بیش از 30کشور از اعضای کشورهای عدم‌تعهد در سطح وزیر خارجه در این اجلاس حضور پیدا کردند و 50کشور هم در سطح سران خود به این اجلاس آمدند. محمد مرسی- رئیس‌جمهور- مصر در سفر به تهران ریاست این جنبش را به رئیس‌جمهور ایران تفویض کرد. سفر مرسی به تهران بعد از سقوط حسنی مبارک در مصر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. بان کی مون- دبیرکل سازمان ملل- دیگر مقام عالی‌رتبه‌ای بود که سفرش به تهران و حضورش در اجلاس عدم‌تعهد از بازتاب بین‌المللی بالایی برخوردار است. 9شهریور برای نخستین بار نیروگاه اتمی بوشهر به ظرفیت کامل خود دست یافت. یک روز بعد واحد اول نیروگاه، 1002مگاوات برق تولید کرد و به شبکه سراسری متصل شد. 

مهر: محمود احمدی نژاد برای هشمتین و آخرین بار در دوران ریاست جمهوری خود به نیویورک رفت و در اجلاس سازمان ملل حضور یافت. وزارت خارجه آمریکا با صدور اطلاعیه ای گروهک تروریستی منافقین را از فهرست گروه های تروریستی این کشور خارج کرد. بنیامین نتانیاهو- نخست وزیر رژیم صهیونیستی- با نمایش یک بمب کارتونی در صحن سازمان ملل مدعی شد ایران 6 ماه با بمب فاصله دارد. غلامحسین محسنی‌اژه ای- دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضاییه- از صدور حکم حبس ابد برای 3 نفر از متهمان پرونده بیمه ایران خبر داد. محمود احمدی نژاد پس ازبازگشت از نیویورک در یک نشست خبری گفت که وضعیت امروز بازار ارز ربطی به دولت ندارد و جنگ روانی و تبلیغاتی است. 

آبان: محمود احمدی نژاد در آخرین روزهای دولت خود درخواست بازدید از اوین را مطرح کرده است. سخنگوی قوه قضاییه با اعلام رد این درخواست گفت که بیش از 7 سال از دوره ریاست جمهوری ایشان گذشته اما تاکنون چنین تقاضایی مطرح نشده است و با توجه به اینکه یکی از منتسبان وی دستگیر وزندانی شده ممکن است این عمل شائبه سیاسی به وجود آورد. آیت الله آملی لاریجانی هم در پاسخ به این درخواست طی نامه ای سرگشاده نوشت: جناب رئیس جمهور آیا واقعا دغدغه شما صیانت از حقوق اساسی مردم است؟ در این صورت باید به قانون اساسی که سند حقوق اساسی مردم است احترام بگذارید. رهبر معظم انقلاب در دیدار دانش آموزان با ایشان به مسئولان هشدار دادند اختلافات را به میان مردم نکشانند. نشستی با عنوان گفت وگوی ملی سوریه در تهران برگزار شد. در این نشست جمعی از معارضین سوری هم حضور داشتند. 

آذر: گروهی از افراد وابسته به منافقین به سفارت ایران در آلمان یورش برده و به امکانات آن صدمه زدند. در سالگرد سرنگونی پهپاد RQ170 آمریکایی ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی دیگر را شکار کرده است.انتشار فیلمی با موضوع زورگیری با چاقو در سطح گسترده در شبکه های اجتماعی باعث شد بلافاصله قوه قضاییه افراد حاضر در این فیلم را شناسایی و حکم اعدامشان را صادر کند. دور جدیدی از مذاکرات بین ایران و آژانس انرژی اتمی برگزار شد.

دی: آیت الله آملی لاریجانی در یک سخنرانی که کنایه به وعده احمدی‌نژاد برای انتشار فهرست بدهکاران بانکی داشت، گفت که 2 سال است منتظر این فهرست هستیم. در نامه ای که از قوه قضاییه به قوه اجرایی ارسال شد از رئیس دولت درخواست شد فهرست 300 نفره بدهکاران بانکی که گفته است را به دستگاه قضایی بدهد. محمود احمدی نژاد هفتم دی ماه با تنها زن وزیر کابینه خداحافظی کرد و او را کنار گذاشت. مرضیه وحید دستجردی منتقد سیاست های ارزی دولت شده بود. احمدی نژاد که زمانی گفته بود دستجردی تنها زن وزیر کابینه است، بلافاصله بعد از این انتقادات او را کنار گذاشت. آیت الله حاج مجتبی تهرانی 15 دی ماه دار فانی را وداع گفت. رهبر معظم انقلاب بر پیکر این عالم روحانی و استاد اخلاق نماز اقامه کرد. 

بهمن: 15 بهمن طرح استیضاح عبدالرضا شیخ الاسلامی- وزیر کار و رفاه اجتماعی- به خاطر اصرار رئیس دولت به انتصاب سعید مرتضوی بر سازمان تامین اجتماعی اجرا شد. در جریان این استیضاح محمود احمدی‌نژاد با پخش نوار مکالمه ای بین فاضل لاریجانی و سعید مرتضوی، برادران لاریجانی را متهم به سوء استفاده از قدرت در فعالیت های اقتصادی کرد. علی لاریجانی به این اتهامات پاسخ داد. از مجموع 272 نماینده حاضر در جلسه، 192 نفر به این استیضاح رای موافق دادند و وزیر کار بیکار شد.

اسفند: حکم متهمان فساد 3 هزار میلیاردی اعلام شد. مه آفرید خسروی، بهداد بهزادی، ایرج شجاعی و سعید کیایی رضازاده به اعدام محکوم شدند. آیت الله عزیزالله خوشوقت که جلسات تفسیر و توضیح قرآن او از جمله معروف‌ترین جلسه های تهران بود دار فانی را وداع گفت. دور جدیدی از مذاکرات هسته ای در آلماتی قزاقستان برگزار شد. مذاکرات آلماتی یک بار دیگر در فروردین سال 92 تکرار شد و آخرین مذاکراتی بود که جلیلی در آن حضور داشت.