یارانه بگیرهای ثروتمند

لیلا شریف

کمتر از یک سال از عمر هدفمندی یارانه نگذشته بود که دولت تصمیم به اصلاح در شیوه اجرای این قانون گرفت. حذف ثروتمندان از دایره یارانه بگیرها نخستین قدم در مسیر اصلاح بود.

اوایل سال90 دولت احمدی‌نژاد حکم به تغییر در شیوه پرداخت یارانه داد. محمدرضا فرزین که در آن زمان عهده‌دار ستاد هدفمندکردن یارانه‌ها بود، در نخستین روزهای اردیبهشت سال90 از احتمال حذف یارانه پردرآمدها خبر داد و به رسانه‌ها گفت: «در حال مطالعه برای حذف افرادی با درآمد بالا هستیم. باید اقدامی شود که به لحاظ اجرایی عملیاتی باشد، ‌یعنی به افراد براساس میزان تمکن مالی یارانه داده شود اما هنوز در مورد اینکه این کار را چگونه اجرایی کنیم، به جمع‌بندی نرسیده‌ایم». اما هیچ وقت این جمع‌بندی و نحوه اجرای کار مشخص نشد. دولت احمدی‌نژاد که سنت هدفمندی یارانه را پایه‌گذاری کرد، تا آخرین روزهای حضورش بر مسند قدرت نتوانست به جمع‌بندی برای حذف پردرآمدها برسد و این میراث به دولت حسن روحانی رسید.

هرچه از عمر هدفمندی یارانه‌ها گذشت، هراس از حذف یارانه پردرآمدها بیشتر شد. مجریان این قانون نبود اطلاعات دقیق را دلیل حذف دهک‌های بالا می‌دانند، چنان‌که محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، آبان سال97 در این رابطه گفته بود: «نحوه حذف دهک‌های پردرآمد همانند سال۹۶ اجرایی می‌شود، در سال۹۶ نیز دولت اجازه داشت که یارانه ۲۴ میلیون نفر را قطع کند، اما واقعیت موضوع این است که اگر فرمول نداشته باشیم و بخواهیم جیب ۸۰میلیون نفر را بگردیم و مشاهده کنیم که چه شخصی پول دارد و چه شخصی پول ندارد با سیاست دولت مغایر است».

در کنار دلیل دولتی‌ها مبنی بر نبود اطلاعات، برخی از هراس دولت‌ها برای به‌دوش کشیدن مسئولیت حذف یارانه‌بگیرها سخن می‌گویند و معتقدند حذف یارانه دهک‌های بالا با حیات سیاسی آنها گره خورده است. در واقع مجموعه این عوامل دست به‌دست هم داده‌اند تا با گذشت 7سال از تصمیم حذف یارانه پردرآمدها، این خواسته از مرحله حرف فراتر نرود و هنوز در مرحله بررسی باقی بماند.