خسارت سنگین، غرامت ناچیز

فاطمه عسکری‌نیا/خبرنگار

سال‌های زیادی است در پی خشکسالی و سرمازدگی فصلی، کشاورزان در سراسر کشور خسارت سنگینی می‌بینند. به گفته مسئولان، امسال ۲۰ هزار میلیارد تومان به کشاورزی کشور خسارت وارد شده است. هر چند کارشناسان معتقدند در صورت بیمه محصولات، کشاورزان ضرر کمتری متحمل می‌شوند، اما کشاورزان از تاخیر زیاد پرداخت غرامت و تعیین رقم دقیق خسارت گلایه دارند. 

خسارت نکاشت در اصفهان واقعی نیست
علی جلالی، یکی از کشاورزان خسارت‌دیده اصفهان است. او با بیان این‌که غرامت هر سال 8 تا 9 ماه دیرتر به کشاورزان پرداخت می‌شود، می‌گوید: اگر محصولات ما در سرما و گرما از بین نرود، می‌توانیم آنها را پیش‌فروش کنیم، اما وقتی محصولی برای پیش‌فروش نداریم باید تا پایان سال زراعی منتظر بمانیم تا خسارت محاسبه شود. اگر خوش‌شانس باشیم آخر سال می‌توانیم این غرامت را دریافت کنیم.
از پرداخت خسارت محصولات کشاورزی که بگذریم، امسال قرار شد خسارت نکاشت محصول به کشاورزان اصفهانی، که در سایه خشکسالی و نبود آب کافی امکان کشت محصول نداشتند، اختصاص یابد. کشاورزان اصفهانی از مبلغ تعیین شده در طرح نکاشت هم گلایه دارند. حاج رسول امامی، یکی از کشاورزان اصفهانی است که می‌گوید: سال‌های سال است حق کشاورزان اصفهانی ضایع شده است. نه حقابه‌ای به ما اختصاص می‌یابد و نه خسارت نکاشت محصول. خسارت بیمه کشاورزی هم چون محصولی در کار نیست به ما تعلق نمی‌گیرد. نمی‌دانیم باید از این وضع نزد چه کسی گله و شکایت ببریم؟ جمعی از کشاورزان جمع شدند و اعتراض کردند حالا وعده اسفند را برای پرداخت خسارت نکاشت داده‌اند. آیا اسفند واقعا مسئولان سر حرفشان می‌مانند یا خیر؟ این سوالی است که هر روز از خود می‌پرسیم. رئیس مجمع نمایندگان اصفهان با تاکید بر ضرورت واقعی بودن خسارت نکاشت به کشاورزان اصفهانی به همشهری می‌گوید: واقعی نبودن این خسارت‌ها موجب می‌شود کشاورزانی که درآمد دیگری ندارند، امکان ادامه زندگی نداشته باشند.
سید ناصر موسوی لارگانی با بیان این‌که با پرداخت مبلغ 100 هزار تومان هیچ کشاورزی امکان ادامه دادن کار و زندگی‌اش را ندارد، می‌افزاید: درآمد یک‌سوم یک هکتار زمین زیر کشت گندم برای کشاورزان رقمی معادل 10 میلیون تومان است در حالی که به هیچ وجه این مبلغ به کشاورزان پرداخت نمی‌شود.

چشم کشاورزان مهابادی روشن شد
در شمال ‌غرب کشور هم کشاورزان خسارت‌های بسیاری از سرما دیدند. حالا بعد از گذشت چند ماه چشم‌انتظاری کشاورزان مهاباد در استان آذربایجان‌ غربی بخشی از خسارت‌های خود را دریافت کرده‌اند. رئیس بانک کشاورزی مهاباد در این باره می‌گوید:‌ در چند روز گذشته صندوق بیمه محصولات کشاورزی رقمی معادل 49 میلیاد و 902 میلیون ریال خسارت به کشاورزان این شهرستان پرداخت کرده که 39 میلیارد و 516 میلیون ریال از این مقدار به باغداران خسارت‌دیده اختصاص یافته است.
رحمان احمدی می‌افزاید:‌ علاوه بر این، 7 میلیارد و 596 میلیون ریال به کشاورزان خسارت‌دیده بخش زراعی و حدود 2 میلیارد و 800 میلیون ریال به فعالان حوزه پرورش دام و طیور پرداخت شده است.

صیفی‌‌کاران خوزستان در فهرست بیمه نیستند
خسارت‌های کشاورزی فقط محدود به سرما نیست و آذر امسال کشاورزان صیفی‌کار خوزستانی شاهد خسارت سنگینی در پی بروز سیلاب بودند. کشاورزانی که 10 درصد محصولات سبزی و صیفی کشور را تولید می‌کنند، اما محصولاتشان در فهرست بیمه محصولات کشاورزی نیست.
کریم یداللهی از کشاورزان منطقه شوش در خوزستان هم از پرداخت نشدن خسارت به کشاورزان شوش در پی سیل فروردین ماه گلایه می‌کند و می‌گوید: کشاورزان شمالی به محض وقوع سیل موفق به دریافت خسارت خود می‌شوند، اما کشاورزان شوش هنوز بعد از گذشت یک سال از این واقعه چیزی عایدشان نشده است. هم محصولاتمان از بین رفته هم در آخر سال دستمان خالی است. کشاورزان دزفول هم حال و روزی بهتر از کشاورزان شوش ندارند آن‌ها هم که از سیل فروردین بی‌بهره نبودند. این روزها چشمشان به راه غرامت  این خسارت خشک شده است. معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی جهاد کشاورزی خوزستان میزان خسارت وارد شده به کشاورزان این بخش را رقمی معادل 3 هزار میلیارد ریال اعلام می‌کند و می‌گوید: کشاورزان دزفولی بیشترین خسارت را در این میان دیده‌اند.
جواد سلطانی کاظمی با بیان این‌که تنها منبع درآمد کشاورزان صیفی‌کار خوزستان از همین راه است، می‌افزاید: متاسفانه با وجود پیگیری‌های صورت‌گرفته نتوانسته‌ایم صندوق بیمه کشاورزی را مجاب به پذیرش این محصولات در فهرست بیمه کشاورزی کنیم.

پرداخت 7 میلیارد ریال خسارت به کشاورزان آمل
در شمال کشور اما خبرهای خوشی به گوش می‌رسد. کشاورزان آمل در استان مازندران در یک سال گذشته شاهد خسارت‌دیدن محصولات خود در  375 هکتار از اراضی زیر کشت بودند که به تازگی بخشی از این خسارت‌ها پرداخت شده است. 
مدیر جهاد کشاورزی آمل در این باره می‌گوید:‌ سال گذشته 5 هزار و 110 هکتار از اراضی زیر کشت برنج در آمل تحت پوشش بیمه محصولات کشاورزی قرار گرفتند که از این میزان 375 هکتار دچار خسارت شدند.
سید حسین اسلامی می‌افزاید: ‌برای جبران خسارت وارد شده به کشاورزان طی یک هفته اخیر رقمی معادل 7 میلیارد و 557 میلیون ریال غرامت به کشاورزان پرداخت شده است.

انگورکاران خراسان شمالی هم خسارت گرفتند
در خراسان شمالی هم این روزها کشاورزان شاهد دریافت 700 میلیون تومانی خسارت خود بودند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با بیان این‌که 18 هزار و 520 هکتار اراضی زیر کشت در استان خراسان شمالی زیر کشت انگور می‌رود، می‌گوید:‌ هر سال بخش قابل توجهی از محصولات انگور کشاورزان در خراسان ‌شمالی به دلیل بیماری سفیدک انگور از بین می‌رود و این مشکل خسارت‌های زیادی روی دست 20 هزار تاکدار استان می‌گذارد. 
عبدالله یوسفی با بیان این‌که این آفت از سال 95 به جان تاکستان‌های استان افتاده و یک درصد جمعیت کشاورز استان را درگیر خود کرده است، می‌افزاید: با پیگیری‌های صورت گرفته 700 میلیون تومان خسارت بیمه انگور به کشاورزان خسارت‌دیده در ماه جاری پرداخت شده است. 

کشاورزان خراسان ‌جنوبی؛ چشم‌انتظار غرامت
در خراسان جنوبی اما کشاورزان همچنان چشم‌انتظار دریافت غرامت هستند. مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی خراسان ‌جنوبی در این باره می‌گوید: با توجه به پایان سال زراعی و آغاز برداشت برخی محصولات استان مراحل ارزیابی روند محاسبه غرامت بیمه‌شدگان تقریبا به پایان رسیده است. جواد غنجه با بیان این‌که بیش از 167 میلیارد و 500 میلیون ریال از غرامت سال گذشته کشاورزان و دامداران محاسبه شده است، می‌افزاید: از مجموع این مبلغ 117 میلیارد ریال در صورت تخصیص به کشاورزان خسارت‌دیده در بخش باغ‌ها پرداخت خواهد و بیش از 26 میلیارد ریال نیز در بخش زراعت پرداخت خواهد شد. او اظهار امیدواری می‌کند تا قبل از پایان امسال کشاورزان شاهد پرداخت غرامت خود باشند.

جیب پسته‌کاران کرمانی خالی از غرامت 
خشکسالی و بی‌آبی امسال خسارت 90 درصدی به باغ‌های پسته کرمان وارد کرد. در حالی که احمد انارکی، نماینده رفسنجان و انار، شهریور امسال وعده پرداخت خسارت به این کشاورزان را براساس مصوبه هیات دولت به صورت بلاعوض داده بود تا به حال در این باره اتفاقی نیفتاده است. این در حالی است که کرمانی‌ها، با حدود هزار میلیارد تومان، بیشترین خسارت را در سال جاری دیده‌اند و در نتیجه خشکسالی شاهد کاهش 90 درصدی محصولات تولیدی خود بودند.

خسارت‌های سال گذشته
تاخیر در پرداخت حق بیمه کشاورزان در شرایطی اتفاق می‌افتد که بخش کشاورزی در نتیجه حوادث طبیعی و غیرمترقبه سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان خسارت می‌بیند. از سوی دیگر، بسیاری از کشاورزان هنوز غرامت مربوط به خسارت‌های سال گذشته خود را دریافت نکرده‌اند. فقط در یک مورد، محمد آلاله، مدیر گروه خدمات بیمه کشاورزی خوزستان، با بیان این‌که سال گذشته 110 میلیارد تومان خسارت به کشاورزی خوزستان وارد شده است، گفته: تاکنون فقط حدود ۵۵ درصد غرامت‌ها پرداخت شده است.


پرداخت 700 میلیارد تومان غرامت به کشاورزان 

عضو هیات مدیره صندوق بیمه کشاورزی کشور می‌گوید: در سال زراعی 97- 96 یک میلیون و 600 هزار بیمه‌نامه برای 3 میلیون و 500 هزار هکتار اراضی کشاورزی و دام صادر شده است. 
نیازعلی ابراهیمی  در گفت‌وگو با همشهری ضمن اشاره به 4 اتفاق مهم در حوزه کشاورزی طی سال زراعی گذشته می‌افزاید: آنفلوآنزای مرغی‏، خشکسالی و سرمای بهاره در 27 و 28 فروردین که کشاورزان 21 استان کشور را درگیر خسارت کرد در کنار نوسان دمایی مناطق مختلف، 4 واقعه تلخ پیش‌ روی حوزه کشاورزی در سال زراعی گذشته بود که بیش از 20 هزار میلیارد تومان خسارت روی دست کشاورزان گذاشت.
وی با بیان این‌که فقط بخشی از اراضی کشاورزی و سرمایه دامی تحت پوشش بیمه قرار دارد، اظهار می‌کند: از مجموع خسارت‌ها 1150 میلیارد تومان تایید شده است و محاسبه بقیه غرامت‌ها همچنان ادامه دارد. از مجموع غرامت تاییدشده تاکنون حدود 700 میلیارد تومان به کشاورزان پرداخت شده و حدود 470 میلیارد تومان باقی مانده است. 
عضو هیات مدیره صندوق بیمه کشاورزی با بیان این‌که بیشترین خسارت کشاورزی مربوط به پسته‌کاران کرمان بود که به دلیل نوسان دمایی در زمستان و تابستان گذشته اتفاق افتاد، می‌گوید: صندوق بیمه کشاورزی با پرداخت 250 میلیارد تومان بیشترین غرامت را تا به حال به کشاورزان این استان پرداخت کرده است. 
وی با بیان این‌که بعد از کرمان، خوزستان و فارس که در اثر خشکسالی شدید خسارت دیدند، هر کدام با دریافت 100 میلیارد تومان رتبه دوم از نظر دریافت غرامت را دارند،‌ توضیح می‌دهد: بعد از آنها چهارمحال‌ و بختیاری  به سبب سرمای شدید در باغ‌های میوه شاهد بیشترین خسارت بود و کشاورزان این استان تا به حال 54 میلیارد تومان غرامت از صندوق دریافت کرده‌اند.
عضو هیات مدیره صندوق بیمه کشاورزی کشور درباره قزوین و خسارت تاکستان‌های این استان هم می‌گوید: ‌از 35 هزار هکتار تاکستان این استان فقط 5 هزار هکتار تحت پوشش بیمه قرار داشته است. ابراهیمی در ادامه ضمن تایید سخن کشاورزان مبنی بر کم بودن سهم دولت در پرداخت غرامت‌ها این سهم را بین 50 تا 70 درصد عنوان و تصریح می‌کند: ‌سهم کشاورزان هر منطقه هم با توجه به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، بین 30 تا 50 درصد است.