سرمایه گذاری اطلاعاتی جایگزین درآمد نفتی

محمد کرباسی/ ‌دبیر گروه دانش و فناوری
 چقدر باید نفت بفروشیم تا به درآمد یکی از شرکت‌های مهم فناوری جهان برسیم؟ شاید خیلی‌ها هنوز ذهن‌شان در دوران فروش نفت باقی مانده باشد اما واقعیت دنیا چیز دیگری است.

هیچ‌کدام از اقتصادهای موفق دنیا اکنون دیگر پایه‌های زیرزمینی ندارند.

 به‌صورت حدودی درآمد ایران از فروش نفت در سال ۲۰۱۷ حدود ۴۸ میلیارد دلار بوده است. در همین مدت مشابه، شرکتی مانند گوگل ۱۱۰ میلیارد دلار درآمد داشته و درآمد آمازون به بیشتر از ۱۷۸ میلیارد دلار رسیده است. در این میان ۳۵درصد درآمد گوگل و ۲۸ درصد درآمد آمازون از ارائه API‌های اطلاعاتی بوده است؛ یعنی این شرکت‌ها تنها از طریق «رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی» بیشتر از فروش نفت ایران درآمد داشته‌اند. API‌ها در دنیای امروز قلب استارتاپ‌های جهان هستند. این روزها دیگر، کد‌نویسی برای اپلیکیشن‌ها یا سرویس‌های آنلاین به آن شکل سابق صفر تا صدی معنا ندارد. درواقع برنامه‌نویس‌ها با استفاده از فراخوان کد سرویس‌های دیگر پکیج خود را می‌سازند و از آن برای ارائه سرویسی جدید به کاربران استفاده می‌کنند. سال‌ها اما در کشور ما با یک ترس و واهمه سنتی از این مسئله غفلت شده است. با محرمانه نگاه‌کردن به همه انواع اطلاعات دولتی، سال‌هاست که دسترسی استارتاپ‌ها و بخش‌های غیردولتی به این اطلاعات تقریبا غیرممکن بوده و در کنارش یک درآمد هنگفت برای کشور هم از بین رفته است.

برای نخستین‌بار اما سرانجام قرار است با صدور مجوزهای لازم این سد و دیوار بلند برداشته شود و استارتاپ‌ها به اطلاعات مهمی از طریق API‌ها دسترسی پیدا کنند. این منبع و گنج بزرگ می‌تواند تبدیل به موتور محرکه جدیدی برای گسترش اکوسیستم استارتاپی کشور شود. هزاران مدل خدمات جدید می‌تواند در عین رعایت حریم خصوصی به وسیله این اطلاعات مثلا در قالب اپلیکیشن‌های موبایلی ارائه شود؛ اپلیکیشن‌هایی که می‌توانند زندگی مردم را راحت‌تر و مشکلات بسیاری را حل کنند. در صنعت نرم‌افزار API‌ها باعث می‌شوند تا بتوان به تولید انبوه نرم‌افزار یا سرویس‌های نرم‌افزاری رسید. بخش عظیمی از درآمد شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در دنیا هم به واسطه  open APIبه دست می‌آید.

 کافی است بدانید که به‌صورت حدودی روزانه تقریبا ۸۰۰ هزار کسب‌وکار API‌های نقشه گوگل را فراخوان می‌کنند. استفاده از این اطلاعات و دسترسی به این API‌ها توافقی 3 سر برد برای کشور است. بخش‌های دولتی می‌توانند با ارائه مدل‌های مختلف از دسترسی استارتاپ‌ها به این اطلاعات کسب درآمد کنند. استفاده از اطلاعات، استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای جدیدی را شکل می‌دهد که موتور جدید اقتصادی کشور می‌شود و در ضلع سوم مردم هم با استفاده از خدمات بهتر، ارزان‌تر و راحت‌تر برنده دیگر ماجرا خواهند بود. شاید با رشد اکوسیستم فناوری در ایران فروش نفت و تکیه به درآمد آن برای ما هم روزی تبدیل به یک خاطره شود.