نبرد دو مرحله‌ای با اچ.آی.وی

زهرا اشرف‌زاده|  البرز-خبرنگار:


انتشار ویروس اچ آی وی در کشور ما همچون دیگر کشورها نگرانی‌های را به‌دنبال داشته و همین موضوع باعث شده است که وزارت بهداشت برنامه‌های مختلفی در زمینه آموزش، پیشگیری و درمان این بیماری در شهرها و استان‌های مختلف به اجرا بگذارد. در این میان برخی شهرها بیشتر در معرض خطر هستند، البرز نیز از جمله استان‌هایی است که در زمره استان‌های پر خطر قرار گرفته. 

از همین رو دانشگاه علوم پزشکی البرز در سال‌های اخیر برنامه‌های مختلفی برای کنترل، پیشگیری ودرمان این بیماری داشته است تا طبق برنامه سازمان بهداشت جهانی تا سال 2020، 90 درصد مبتلایان را شناسایی کند و تا سال 2030، 90 درصد بیمار شناسایی شده را درمان کند. ایجاد مراکز جامع سلامت در مناطق مختلف برای شناسایی و مرکز شهید سبزه‌پرور برای درمان و ارائه خدمات به بیماران از جمله این فعالیت‌ها بوده است. 


آقایان؛ بیشترین مبتلایان

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی البرز با بیان این‌که البرز نیز در زمینه ایدز از الگوهای کشوری پیروی می‌کند، می‌گوید: طبق این الگو بیشترین آمار مبتلایان مربوط به آقایان است که از طریق اعتیاد و سرنگ آلوده مبتلا شده‌اند. البته در سال‌های اخیر آمار مبتلایان از طریق روابط جنسی بیشتر شده است. همچنین بیشتر گروه سنی 20 تا 40 سال در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

«حجت‌الله براتی» می‌افزاید: با توجه به این‌که البرز مهاجر‌پذیر است، مناطق حاشیه‌ای و سکونتگاه‌های غیررسمی در استان بیشتر دیده می‌شود. همچنین وجود 4 زندان در استان شرایط را سخت‌تر کرده و بار بیشتری بر دوش ما قرار گرفته است. بنابراین اجرای برنامه‌های دقیق‌تر برای پیشگیری و کنترل بیماری‌‌ها به‌خصوص بیماری‌های خاص در اولویت قرار گرفته است.وی ادامه می‌دهد: طبق برنامه سازمان جهانی بهداشت تا سال 2020 باید 90 درصد مبتلایان به این عفونت بموقع شناسایی شوند و در مرحله دوم تحت درمان قرار بگیرند که ما هم اقدامات خود را در این مسیر دنبال می‌کنیم.


برنامه‌های تشخیص

براتی با اشاره به اقداماتی که در زمینه تشخیص و درمان اچ‌آی‌وی در استان شده است، می‌گوید: مهم‌ترین اقداماتی که در استان انجام شده این است که ما ارائه خدمات خود را تسهیل کرده‌ایم. برای مثال پایگاه جامع سلامت و مراکز خدمات درمانی که در هر منطقه‌ای در دسترس مردم است در 20 دقیقه کار آزمایش و تشخیص را انجام می‌دهند؛ در حالی که در سال‌های گذشته مردم برای یک تست باید تا مرکز شهر می‌آمدند. با این کار شناسایی و کشف تعداد افرادی که مبتلا به این ویروس هستند، بیشتر شد.

وی اضافه می‌کند: با این کار خدمات را به مردم نزدیک‌تر کردیم و اکنون اگر شخصی در معرض خطر باشد می‌تواند به نزدیک‌ترین مرکز محل سکونت برود و به صورت رایگان آزمایش بدهد و مشاوره بگیرد.
براتی می‌افزاید: در مرحله دوم روی گروه‌های پرخطر مانند زنان باردار تمرکز کردیم؛ چراکه یکی از راه‌های ابتلا انتقال ویروس از مادر به جنین است. اکنون از تمام مادران در دوران بارداری و هنگام زایمان تست اچ‌آی‌وی گرفته می‌شود تا از این طریق امکان ابتلای کودکان را به صفر برسانیم.


آموزش و اطلاع‌رسانی

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی البرز با اشاره به این‌که افرادی که اعتیاد دارند بیشتر در معرض ابتلا هستند، می‌گوید: یکی دیگر از گروه‌های هدف که تمرکز زیادی روی آنها داریم مراکز درمان اعتیاد هستند که اگر تقاضا بدهند از افرادی که در این مراکز هستند تست گرفته می‌شود؛ البته در بعضی مراکز مانند مراکز کاهش آسیب هر 3 ماه یک بار به صورت اجباری آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود. زندان‌ها از دیگر مکان‌هایی است که تست‌های تشخیصی ویروس اچ‌آی‌وی در آن صورت می‌گیرد.

براتی می‌افزاید: هدف ما این است که آمار و ارقام تست‌های تشخیص را بالا ببریم. در این سال‌ها توانسته‌ایم از تشخیص 2 یا 3 هزار نفری آمار مبتلایان به بالای 20 هزار نفر برسیم و این نتیجه نزدیک‌تر شدن خدمات به مردم و گام‌های بلندی است که در زمینه تشخیص 90 درصدی که سازمان جهانی اعلام کرده برداشته شده است.

وی ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر اطلاع‌رسانی زیادی در این زمینه شده و مراکز جوانان راه‌اندازی شده است. پایگاه سیار تشخیص و اطلاع‌رسانی و باشگاه‌های مثبت ایدز نیز با کمک بهزیستی و با هدف افزایش اطلاع‌رسانی در زمینه ایدز و کمک به شناسایی افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی راه‌اندازی شده است. مردم نیز آگاه شده‌اند که اگر رفتار پرخطری داشته باشند، می‌توانند با یک تست رایگان از وضعیت خودآگاه شوند، در حالی که در گذشته آزمایش‌ها با هزینه بالایی انجام می‌شد.

 مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی البرز با بیان این‌که هر کجا فکر کردیم نیاز به ارتقای سطح خدمات داریم وارد شدیم، می‌افزاید: با توجه به این‌که گروه سنی نوجوانان و جوانان بیشتر در معرض خطر هستند با همکاری آموزش و پرورش در مدارس مقاطع متوسطه برنامه‌هایی برای آموزش و پیشگیری داشتیم. مرکز جوانان را راه‌اندازی و با اقدامات مختلفی سعی کردیم مردم را از ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی آگاه کنیم.


اقدامات صورت‌گرفته و مراکز خدمات‌دهنده

مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی البرز با بیان این‌که امکانات استان برای تشخیص و پیشگیری از ایدز بیشتر شده است، می‌گوید: در گذشته آزمایش‌ها به تهران فرستاده می‌شد، اما اکنون در همه شهرستان‌ها مراکزسلامت آزمایش‌ها را انجام می‌دهند و پایگاه‌های سلامت در تمام مناطق استان فعال هستند.

«حجت‌الله براتی» با اشاره به اقداماتی که در حوزه درمان انجام شده است، ادامه می‌دهد: گام دوم بعد از مرحله تشخیص، درمان 90 درصد از مبتلایان است که اکنون در مرکز درمانی شهید سبزه‌پرور واقع در کرج، میدان آزادگان تمام خدمات درمانی مانند روانشناسی، دندان‌پزشکی و ... به صورت رایگان برای مبتلایان ارائه می‌شود و به جز این مرکز درمانی در ساوجبلاغ نیز مرکز درمانی دیگری وجود دارد که خدمات درمانی ارائه می‌دهد.
وی اضافه می‌کند: داروهای این بیماری قیمت بسیار بالایی دارد، اما در مرکز سبزه‌پرور تمام اقدامات درمانی که به صورت سرپایی انجام می‌شود، رایگان است.