ناکامی در مرحله پایانی

درحالی‌که همه در انتظار پرتاب ماهواره پایه به مدار بیشتر از ۵۰۰کیلومتری زمین بودند، وزیر ارتباطات صبح روز گذشته در توییتر خود خبر داد که به‌علت مشکل در مرحله سوم پرتاب، ماهواره نتوانسته ‌است در مدار مورد نظر قرار بگیرد. هرچند خبر شکست همیشه تلخ است اما هیچ پیروزی بدون عدم‌ موفقیت قبلی و بررسی اشتباه‌های گذشته به‌دست نمی‌آید. این مسئله به‌ویژه در حوزه فضایی در همه کشورهای دنیا تجربه شده است. از چین گرفته تا روسیه و آمریکا همگی پرتاب‌های ناموفق حتی همراه با انفجارهای مهیب و تلفات انسانی را تجربه کرده‌اند. اکنون همه منتظر پرتاب ماهواره دوستی هستند که در انتظار پرتاب به‌سر می‌برد.

بررسی یک پرتاب
وزیر ارتباطات اعلام کرده که سرعت جدا‌شدن ماهواره از ماهواره‌بر مناسب نبود و به سرعت مطلوب نرسید و در لحظه آخر، ماهواره در مدار قرار نگرفت. آنطور که رئیس دانشگاه امیرکبیر به‌عنوان سازنده ماهواره اعلام کرده ۹۰درصد پرتاب به‌خوبی پیش رفته است و حتی ماهواره پس از جداشدن از راکت توانسته برای مدت کوتاهی سیگنال‌های خود را به زمین ارسال کند. به گزارش همشهری، به‌صورت معمولی، در صنعت فضایی اکنون از راکت‌ها یا موشک‌های ماهواره‌بر برای رساندن ماهواره‌ها به مدارهای مورد نظر زمین استفاده می‌شود که عملیاتی پیچیده است و به همین‌خاطر کشورهای خاصی در دنیا به این توانایی رسیده‌اند.

بعد از اینکه موشک شلیک شد، مکانیسم کنترل موشک، سیستم داخلی هدایت را به‌کار می‌گیرد تا با استفاده از آن تصحیح‌های لازم محاسبه شوند تا تغییرات در نازل موشک (خروجی موتور) برای ماندن در مسیر پرواز اعمال شود. این قسمت یکی از دقیق‌ترین و حساس‌ترین مراحل پرتاب ماهواره است. علاوه بر موتور اصلی، موتورهای دیگری روی ماهواره‌بر وجود دارد که وظیفه تصحیح مسیر، سرعت و جهت پرواز را دارند. در نخستین گام یا مرحله اول، پیشران موشک (موتور) روشن شده، نیروی بالا‌برنده فراهم می‌شود. با ایجاد نیروی بالابرنده، ماهواره‌بر به همراه مخازن سوخت و ماهواره‌ای که با خود دارد، از زمین جدا شده، به سوی آسمان حرکت می‌کند. پس از اینکه سامانه پیشران، تمام سوخت را سوزاند، بخش نخست از بدنه موشک جدا می‌شود و به زمین سقوط می‌کند. در گام دوم، سامانه پیشران مرحله دوم روشن می‌شود و چون موشک سبک‌تر شده، با سرعت بیشتری ماهواره را به ارتفاع بالاتر و برای قرار‌دادن در مدار به پیش می‌راند. به همان ترتیب و با پایان‌یافتن سوخت، مرحله دوم نیز از دیگر اجزای موشک جدا می‌شود و بسته به مأموریت ماهواره بقیه مراحل انجام می‌شود. برای پرتاب ماهواره‌ای مانند پیام که قرار بود در مدار بالای ۵۰۰کیلومتری قرار بگیرد، مرحله سومی هم مورد نیاز بود. پس از اینکه موشک به ارتفاع مورد نظر می‌رسد، سیستم هدایت موشک، موتور‌های کوچکی را روشن می‌کند که فقط به اندازه‌ای است که ماهواره را در حالتی افقی قرار دهد. سپس ماهواره که تا قبل از این زیر پوشش مخصوصی در دماغه موشک قرار داشت تا از حرارت عبور از اتمسفر در امان بماند، رها می‌شود. در این لحظه دوباره موتورهای کوچکی روشن می‌شوند تا بین ماهواره‌بر و ماهواره فاصله مطمئنی به‌وجود آید و ماهواره به سرعت لازم برای قرارگرفتن در مدار مورد نظر برسد.

اینجا همان مرحله‌ای است که به‌نظر می‌رسد در پرتاب پیام با مشکل مواجه شد و در لحظات آخر نتوانست کار را به سرانجام برساند. پس از این مرحله است که ماهواره‌بر به طرف زمین سقوط خواهد کرد و ماهواره به وسیله موتورهای پایدار‌کننده در مدار خود باقی خواهد ماند.