محیط زیست
تلخی «کیک روی» در کام محیط زیست زنجان
پسماندهای دپو شده شهرک روی به دلیل احتمال آلوده شدن آب‌های زیرزمینی باید به محل مناسبی منتقل شوند
فائزه تقی‌لو| زنجان- خبرنگار:
زنجان با دارا بودن شهرک تخصصی روی یک استان معدنی مطرح به شمار می‌آید. نکته مهمی که امروزه از سوی بسیاری از افراد و سازمان‌های مرتبط با معدن و محیط‌زیست مورد توجه قرارگرفته پسماند یا «کیک‌روی»های تولید‌شده واحدها و کارخانه‌های فرآوری روی است که باعث نگرانی‌های زیست‌محیطی شده است. در چند سال اخیر، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و دیگر مقامات مسئول با نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال جانمایی و نگهداری صحیح از این پسماندها هستند.
همچنین فرآوری کیک‌های روی که بخشی از آنها دارای درصدی روی است در دستور کار دولت قرار گرفته که می‌تواند نیاز بسیاری از واحدها را تامین کند و فرصتی برای واحدهای فرآوری روی استان زنجان باشد.
15 سال دپو
مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان دپو فعلی شهرک روی را حاوی فلزات سنگین دانست و گفت: فیلتر کیک‌های موجود در محوطه واحدهای صنعتی مستقر در شهرک تخصصی روی زنجان به شکل استاندارد و در فضایی ایزوله دپو شده است، اما بخش انبوهی از پسماندهای دپوشده شهرک در محیط نامناسبی قرار دارند. در صورتی که انتقال دپو به محل جدید سریع‌تر صورت نگیرد، سلامت شهروندان دچار خطر خواهد شد.
محمدرضا آبی‌پور حجم بالای 5 تن دپو را متعق به 15 سال قبل دانست و عنوان کرد: پسماند دپو فعلی که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند از انگوران تا خود شهرک روی را فرا گرفته و مربوط به 15 سال است که اکنون به بالای ۵ میلیون تن رسیده است. وجود این دپو در محل فعلی، آلودگی آب‌های زیرزمینی را در پی دارد و وزش باد باعث انتقال آن به محل زندگی مردم می‌شود که بسیار خطرزاست. روند دپو پسماند در شهرک روی که روزانه حدود 200 کامیون پسماند را شامل می‌شود برای جلوگیری از ادامه آلودگی باید متوقف شود.
وی اظهار کرد: انتقال پسماند روی به روستای مرصع که زمین آن مناسب‌سازی شده در حال حاضر بهترین انتخاب است. پس از بررسی‌های انجام‌شده، این مکان مصوبه شورای عالی منابع طبیعی و محیط زیست را گرفت و کمیسیون زیربنایی استان با این مکان موافقت کردند.
افزایش هزینه‌های انتقال
رئیس هیات مدیره شرکت خدماتی شهرک روی زنجان نیز گفت: وجود شهرک صنعتی در6 کیلومتری شهر زنجان و افزایش حجم هر روزه پسماند در این شهرک باعث ایجاد مشکلات روزافزون برای شرکت‌ها و مردم شده است؛ ما نیز اصرار به انتقال سریع پسماند به محل جدید داریم.
عباس پناهی افزود: برای انتقال پسماند روی به روستای مرصع زمینی به مساحت 60 هکتار در نظر گرفته شده است که از نظر زیست‌محیطی مکان مناسبی برای انتقال پسماند محسوب می‌شود. با وجود هزینه‌های 10برابری انتقال پسماند روی برای صاحبان شرکت‌ها در پی آن هستیم هر چه سریع‌تر شرایط انتقال صورت گیرد، زیرا مسائل زیست‌محیطی بسیار مهم‌تر از منافع اقتصادی آن است.
فرآوری و بازیافت
پناهی پسماند موجود را دارای ارزش فرآوری مجدد و بازیافت دانست و ادامه داد: در شرایط کنونی نیز برخی واحدهای فرآوری از خاک مخلوط کم‌عیار انگوران که ۵ درصد روی دارد، استفاده می‌کنند. با اجرایی شدن کامل این طرح، کارخانه‌ها با ظرفیت بیشتری فعالیت خواهند کرد، اشتغال در این حوزه روبه افزایش می‌رود و شرایط مناسبی در میان واحدها و صنایع پایین‌دستی روی ایجاد خواهد شد.
پناهی به وجود تا 4 درصد فلز در پسماند روی دپوشده اشاره کرد و افزود: در سال‌های اخیر با وجود مدعیان برای تملک پسماند روی اختلاف‌نظر‌هایی وجود دارد، در حالی که نگهداری، ساماندهی و فنس‌کشی این پسماند توسط 42 واحد مستقر در شهرک صنعتی روی صورت می‌گیرد.
رئیس هیات مدیره شرکت خدماتی شهرک روی زنجان اضافه کرد: به علت کاهش تولید شرکت‌ها در حال وارد کردن خاک از ترکیه هستیم که پیش‌بینی می‌شود با بازیافت دپو موجود 4 درصد از تولید را افزایش دهیم و حجم پسماند دپوشده نیز تا حدودی کاهش یابد.
انتقال پسماند روی به روستای مرصع
رئیس اداره محیط زیست، بهداشت، ایمنی و انرژی صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، انتقال پسماند روی به روستای مرصع را با توجه به استانداردهای زیست‌محیطی مناسب ارزیابی کرد و ادامه داد: سابق بر این پسماند روی در جاهایی که شرایط استاندارد نداشت، دپو می‌شد که با مکان‌یابی جدید و ارزیابی‌های صورت‌گرفته توسط سازمان محیط زیست تا آخر امسال، فاز اول این طرح به بهره‌برداری خواهد رسید.
«محمدحسین فغفوری» افزود: با وجود فعالیت 60 واحد صنعتی روی که روزانه 2500 تا 3 هزار تن پسماند تولید می‌کنند، نگهداری اصولی پسماندها از نیازهای اساسی استان است که پس از بازیافت مجدد در داخل هر واحد صنعتی، در محل جدید دپو خواهد شد.