رنج مجرمان غیرعمد

 امیر عفاف|   شیراز- خبرنگار:


به عقیده همگان، مجازات برای مجرمان ضروری است و البته احتمال فراوانی وجود دارد که پس از گذراندن دوران محکومیت و مجازات، زندگی خود را تغییر دهند و در مسیر سالم و هموار حرکت کنند. اما در میان آنهایی که روزگار خود را پشت میله‌های زندان سپری می‌کنند، افرادی وجود دارند که به دلیل جرائم غیرعمد گرفتار شده‌اند و نیاز به حمایت دارند.

ستاد دیه فارس با همت و بلندنظری نیکوکاران استان که سابقه درخشانی در این زمینه دارند به یاری محکومان جرائم غیرعمد آمده است و سالانه تعداد قابل ملاحظه‌ای از آنان را به خانه می‌فرستد. بیشترین آمار جرائم غیرعمد را محکومین مالی به دلایل مهریه، حوادث کارگاهی، حوادث رانندگی و نفقه تشکیل می‌دهند و برای مساعدت ستاد دیه باید حکم دادگاه بر غیرعمد یا شبه عمد بودن و خطای محض محکوم دلالت داشته و عدم استطاعت مالی وی محرز باشد.


آزادی 394 زندانی در 6 ماه ابتدای سال

به گفته معاون ستاد دیه فارس تعداد محکومان جرائم غیرعمد در استان به 1330 نفر می‌رسد که 61 نفر از آنان را زنان شامل می‌شوند. «محمد خسروانی» با اعلام این‌که در حال حاضر 1144 مددجو برای رهایی از زندان پرونده تشکیل داده‌اند، می‌گوید: در 6 ماهه ابتدای امسال این آمار به 1900 نفر نیز رسیده و نوسانات زیادی داشته است.
وی با اشاره به این‌که موضوع بیشتر پرونده‌ها عدم توان پرداخت مهریه در قالب سکه بوده است، می‌افزاید: خوشبختانه پس از بخش‌نامه اخیر قوه قضاییه مبنی بر پذیرش اعسار و تعدیل اقساط مهریه تعداد قابل توجهی از زندانیان با کمترین پیش‌پرداخت آزاد شدند.

خسروانی از آزادی 394 زندانی جرائم غیرعمد در 6 ماه ابتدای امسال خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم امسال آمار آزادسازی زندانیان نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر باشد.
وی با بیان این‌که در سال گذشته 730 مددجو توسط ستاد دیه و با همت نیکوکاران از زندان‌های فارس آزاد شده‌اند، ادامه می‌دهد: اعتبارات امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، اما شوراهای حل اختلاف و صلح و سازش پویاتر بوده‌اند و با کمک مددکاران مبالغ دیه را با گرفتن رضایت کاهش داده‌اند تا زندانیان بیشتری آزاد شوند.

خسروانی با اشاره به این‌که جمع بدهی مددجویان جرائم غیرعمد در سال گذشته حدود 69 میلیارد تومان بوده است، می‌گوید: ستاد دیه بالغ بر 30 میلیارد تومان از این مبلغ را از منابع مختلف مانند مساعدت خیرین، تسهیلات و ستاد دیه کشور تامین کرده و در حدود 34 میلیارد تومان از شکات رضایت گرفته است.

وی در خصوص آمار امسال نیز می‌گوید: از ابتدای سال تا پایان آذرماه بیش از 19 میلیارد و 200 میلیون تومان از سوی ستاد دیه برای آزادسازی زندانیان جرائم غیرعمد پرداخت شده است.
خسروانی با اعلام این‌که جمع مبلغ بدهی مددجویان از ابتدای سال تا پایان ماه گذشته بالغ بر 63 میلیارد و 300 میلیون تومان بوده است، اضافه می‌کند: در حدود 43 میلیارد تومان نیز با رضایت شکات از جمع بدهی کاسته شده است.


جرثقیل شوم

«یعقوب» آن روز هم مثل روزهای دیگر در کارگاهی که برای احداث یک مجتمع تجاری بزرگ در شیراز راه‌اندازی شده بود مشغول به کار شد. یک هفته آموزش دیده بود تا یکی از جرثقیل‌های برجی را هدایت کند، اما سهل انگاری او را از پروژه ساخت‌و‌ساز روانه زندان کرد. یعقوب در اتاق کنترل جرثقیل، قالب بتنی جابه‌جا می‌کرد که ناگهان بوم جرثقیل به سیم بکسل جرثقیل مجاور برخورد کرد و وزنه تعادل رها شد. جرثقیل از پایه شکست و سقوط کرد تا روزگار یعقوب شکل دیگری به خود بگیرد. به دنبال این حادثه یکی از کارگرها که در محوطه کارگاه مشغول به کار بود دچار آسیب دیدگی شدید شد و یعقوب نیز از ناحیه دست، پا و کمر صدمه دید. او پس از این حادثه به‌دلیل حبس و مشکلات مالی دچار اختلافات خانوادگی نیز شد و زندگی مشترکش از هم پاشید. یعقوب در این حادثه 20 درصد مقصر شناخته شد و باید 256 میلیون تومان دیه پرداخت می‌کرد که 25 میلیون تومان از دیه کامل یک مرد بیشتر است. به گفته خسروانی، پرونده این مددجو در جلسه استان مطرح و به ستاد دیه کشور ارسال شده است.


تصادف مرگبار

 2 چوپان به نام‌های «محمد» و «هومان» ساعت 10 شب مرداد ماه سال 95 قصد داشتند گله گوسفندان را بدون علائم هشدار دهنده سیار مانند چراغ و شبرنگ از عرض جاده‌ای در شهرستان فیروزآباد عبور دهند. 

«علی» در حالی که یکی از دوستان خود را بر ترک موتورسیکلت نشانده بود از این جاده عبور می‌کرد. چراغ موتورسیکلت او نیز خاموش بود و در تاریکی محض به راه خود ادامه می‌داد. ناگهان برخوردی با گله گوسفندان شکل گرفت و ترک‌نشین موتور جان خود را از دست داد. در این سانحه مرگبار، علی 50 درصد و هر کدام از چوپان‌ها 25 درصد مقصر شناخته شدند و باید نفری 68 میلیون و 800 هزار تومان دیه پرداخت کنند.
طبق پیش‌بینی خسروانی مبلغ دیه علی به عنوان راننده موتور سیکلت از سوی صندوق تامین و بدهی محمد و هومان نیز تا پایان سال توسط خیرین پرداخت می‌شود.


داستان تاریک یک چاه

ماجرای «اسماعیل» و برادرزاده جوانش «کامبیز» در میان پرونده‌های زندانیان جرائم غیرعمد، یک تراژدی واقعی است. آنها که در مرودشت حرفه چاه‌کنی را پیشه خود قرار داده بودند به سفارش صاحب یک رستوران، مشغول حفاری چاه در مجاورت یک چاه فاضلاب دیگر می‌شوند. بعد از 2 روز هنگامی که اسماعیل در چاه بود، کامبیز متوجه می‌شود عمویش در چاه دچار مشکل شده است. به داخل چاه می‌رود و می‌بیند که گاز دی اکسیدکربن چاه مجاور، اسماعیل را به گاز گرفتگی دچار کرده است. بند را از سطل باز می‌کند و به کمر عمویش می‌بندد تا او را نجات دهد. در همین هنگام صاحب رستوران که متوجه حادثه شده بود، آب فشار قوی را روانه چاه می‌کند تا اسماعیل و برادرزاده اش با فشار آب به سمت بالا حرکت کنند، اما کامبیز که برای نجات جان دیگری شتافته بود در آب خفه می‌شود و جان می‌سپارد. در این حادثه غم انگیز، اسماعیل 35 درصد و صاحب رستوران 30 درصد مقصر شناخته می‌شوند. اما خوشبختانه با همت نیکوکاران، اسماعیل به عنوان مددجوی این پرونده در شرف آزادی از زندان است.


جمعه سیاه

«ایوب» که امروز پشت میله‌های زندان گرفتار شده است، در یکی از روستاهای اطراف شیراز بنایی می‌کرد. یکی از همسایه‌هایش از او می‌خواهد کار ناتمام بنای دیگری را که قرار بود روی پشت بام خانه طبقه دیگری بنا کند اما کار به دلیل اختلافات مالی ناتمام مانده بود، به پایان برساند.

 ایوب دیوار حاشیه خیابان را می‌چیند و بعد از 2 روز کار، روز جمعه فرا می‌رسد. در این جمعه سیاه، برادر بنای قبلی از مقابل خانه عبور می‌کرد که ناگهان باد شدید دیوار سست را روی سرش می‌ریزد و جان او را می‌ستاند. در ابتدا، صاحب خانه به اتهام قتل ناشی از اختلاف مورد بازجویی قرار می‌گیرد، اما پس از استعلام اداره هواشناسی رفع اتهام می‌شود. در این حادثه منجر به فوت، ایوب 30 درصد و صاحب خانه 70 درصد مقصر شناخته می‌شوند. این بنای گرفتار به دلیل بی‌توجهی به مواد مقررات ملی ساختمان باید 69 میلیون و 300 هزار تومان دیه پرداخت کند.